Περιπλανιέστε σ’ ένα σκοτεινό και αρχαίο δάσος, ανάμεσα σε πανύψηλα δέντρα με πυκνά φυλλώματα και ροζιασμένους κορμούς που καλύπτονται από καταπράσινες λειχήνες. Μόλις έχει βρέξει και μια λεπτή ομίχλη πλανιέται ακόμα στη νοτισμένη ατμόσφαιρα. Κάποια στιγμή βγαίνετε σ’ ένα μεγάλο ξέφωτο όπου παρατηρείτε ένα πολύ παράξενο φαινόμενο: Μια ομάδα από κόκκινα μανιτάρια που σχηματίζουν ένα τέλειο δαχτυλίδι. Μέσα στον αλλόκοτο εκείνο σχηματισμό το χορτάρι έχει διαφορετικό χρώμα ενώ στα όρια του μοιάζει να είναι πιο πλούσιο και θαλερό, φορτισμένο με μια ανεξήγητη ζωτικότητα. Σταματάτε να κινείστε καθώς ένας πανάρχαιος φόβος σας σφίγγει στα σωθικά: Ξέρετε ότι πρέπει να είστε πολύ προσεκτικός γιατί βρίσκεστε αντιμέτωπος μ΄έναν νεραϊδόκυκλο.
Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η ξαφνική εμφάνιση ενός δαχτυλιδιού από μανιτάρια θεωρούνταν ως ξεκάθαρη ένδειξη επιρροής αλλοκοσμικών δυνάμεων. Οι παράξενοι αυτοί κύκλοι έμοιαζαν να εμφανίζονται μέσα σε μια νύχτα, ή να ταξιδεύουν από το ένα σημείο στο άλλο, χωρίς κανένα φανερό ρυθμό ή αιτιολογία. Σήμερα γνωρίζουμε ωστόσο ότι οι υποτιθέμενοι εκείνοι νεραϊδόκυκλοι, (ή fairy circles, elf circles ή pixie rings) είναι ένα φαινόμενο που προκύπτει φυσικά. Οφείλουν την ύπαρξή τους σ’ έναν μύκητα που ζει στο υπέδαφος και ο οποίος αφού δημιουργήσει έναν κύκλο ή ένα ημικύκλιο μέσα στο χώμα, αναπτύσσεται τελικά μέσα απ’ τη βλάστηση και δημιουργεί έτσι ένα δαχτυλίδι από μανιτάρια. Αυτοί οι σχηματισμοί μπορεί να εξαπλωθούν σε μια διάμετρο που ποικίλει από λίγα εκατοστά έως και τα 50 μέτρα.
Στο Belfort της Γαλλία έχει βρεθεί ένας μανιταροδακτύλιος που έχει διάμετρο 600 μέτρων και ηλικία 700 ετών! Καμιά φορά δε τυχαίνει να αναπτυχθούν περισσότερα από ένα δαχτυλίδια σε μια περιοχή και μάλιστα ν’ αλληλοκαλύπτονται δημιουργώντας παράξενα ελικοειδή σχέδια. Συχνά στο εσωτερικό τους το χορτάρι είναι νεκρό και μαραμένο και έχει ένα ξεκάθαρα διαφορετικό χρώμα από τη βλάστηση που βρίσκεται έξω απ’ τα όρια τους. Οι υποτιθέμενοι εκείνοι νεραϊδόκυκλοι έχουν αποκτήσει μια πολύ παράξενη ιστορική και μυθική διάσταση, όπως προκύπτει από το φολκλόρ που τους περιβάλλει σε κάθε γωνιά του κόσμου, αλλά κυρίως στη Δυτική Ευρώπη. Λεγόταν λοιπόν ότι νεράιδες ή άλλα υπερφυσικά όντα χόρευαν γύρω απ’ τα αινιγματικά εκείνα δαχτυλίδια ή Mycelium . Πιστευόταν επίσης ότι είχαν δημιουργηθεί από πεφταστέρια, από κεραυνούς, ή από ξόρκια μαγισσών. Αυτές οι πεποιθήσεις επιβίωσαν έως τον 19ο αιώνα όπου θεωρούταν πολύ επικίνδυνο να πατήσει κάποιος μέσα τους γιατί κινδύνευε να μεταφερθεί άθελά του στο παράξενο νεραιδοβασίλειο και να έχει άσχημο τέλος. Στη Γαλλία τα ονόμαζαν «δαχτυλίδια του Μάγου» και «Δαχτυλίδια της Μάγισσας» ενώ στη Γερμανία υποτίθεται ότι ήταν περισσότερο ενεργά τη Βαλπούργια Νύχτα, τη νύχτα της 30ης Απριλίου, όταν οι μάγισσες συναντιόνται σε πολυπληθείς συνάξεις που σηματοδοτούν τον ερχομό της άνοιξης. Στην Αγγλία, στη Σκανδιναβική χερσόνησο και γενικότερα στις Κέλτικες χώρες πιστεύονταν ότι τα δαχτυλίδια δημιουργούνταν από νεράιδες και ξωτικά που χόρευαν τις νύχτες με φεγγάρι. Η ξαφνική εμφάνιση των δαχτυλιδιών το πρωί θεωρούταν ακράδαντη απόδειξη ότι είχε προηγηθεί κάποιος τέτοιος χορός το προηγούμενο βράδυ. Οι Σκοτσέζοι πίστευαν ότι οι νεράιδες κάθονταν πάνω στα μανιτάρια και τα χρησιμοποιούσαν ως τραπέζια στις γιορτές τους ενώ στην Ουαλία έλεγαν ότι τα ξερίζωναν και τα χρησιμοποιούσαν ως παρασόλια ή ομπρέλες. Ακόμα και σήμερα στην Ουαλία λένε ότι οι μανιταρόκυκλοι υποδεικνύουν την παρουσία κάποιου υπόγειου νεραιδοχωριού. Σύμφωνα με την Ουαλική λαογραφία, οι μανιταρόκυκλοι υποδεικνύουν σημεία γονιμότητας και καλοτυχίας ενώ οι σοδειές που φυτρώνουν γύρω τους και τα κοπάδια που βόσκουν εκεί κοντά, τείνουν να ευημερούν. Αντίθετα, οι Δανοί πίστευαν ότι το στέρφο κέντρο του κύκλου προκαλούταν από το διάβολο που έπηζε εκεί το γάλα του. Στην Αυστρία έλεγαν ότι οι κύκλοι δημιουργούνταν από δράκοντες που μόλυναν το έδαφος τόσο πολύ ώστε μόνο μανιτάρια μπορούσαν να φυτρώνουν εκεί για επτά ολόκληρα χρόνια.
Οι Γάλλοι πάλι πίστευαν ότι οι μανιταρόκυκλοι φυλάσσονταν από πελώριους βάτραχους που καταριόνταν οποιονδήποτε έμπαινε μέσα στον κύκλο τους. Σε γενικές γραμμές λοιπόν, οι νεραιδόκυκλοι έπρεπε να αποφεύγονται ως επικίνδυνα μέρη που συνδέονταν με βλαβερές οντότητες, εχθρικές ως προς τους ανθρώπους. Έτσι και τολμούσε κανείς να μπει σ’ έναν τέτοιο κύκλο, θα πέθαινε νέος, θα γινόταν αόρατος στα μάτια των θνητών, δεν θα μπορούσε να δραπετεύσει απ’ τα όρια του και θα μεταφερόταν στο μυθικό νεραιδοβασίλειο. Ίσως μάλιστα να έχανε το ένα του μάτι εξαιτίας της ανοησίας του ή να υποχρεωνόταν να χορεύει ασταμάτητα έως ότου πεθάνει ή τρελαθεί απ’ την κούραση. Για να αποφύγει μια τέτοια μοίρα, ο άφρονος θνητός όφειλε να πάρει κάποια μέτρα, όπως για παράδειγμα να τρέξει γύρω απ’ το νεραιδοδαχτυλίδι 9 φορές (εννέα ακριβώς διαφορετικά η προσπάθειά του θα πήγαινε χαμένη), κατά τη διάρκεια μιας νύχτας με πανσέληνο και σύμφωνα με τη φορά που έχει ο ήλιος καθώς ταξιδεύει στον ουρανό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν το κάνει αυτό, ίσως καταφέρει να ακούσει τα ξωτικά να χορεύουν κάτω από την επιφάνεια της γης. Μια άλλη λύση είναι να φοράει το καπέλο του ανάποδα γιατί έτσι υποτίθεται ότι θα μπερδέψει τις νεράιδες οι οποίες δεν θα τον βλάψουν.
Τι λέει όμως η σύγχρονη επιστήμη για όλα αυτά;
Στις μέρες μας, η διαδικασία σύμφωνα με την οποία οι μύκητες των μανιταριών δημιουργούν τα δαχτυλίδια τους έχει γίνει απόλυτα κατανοητή. Τα Mycelium είναι ένα επεκτατικό είδος μύκητα που φυτρώνει σε εύφορα υγρά περιβάλλοντα. Όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, οι σπόροι του μεταμορφώνονται σε μανιτάρια. Τα μανιτάρια ξεπροβάλλουν απ’ το έδαφος και δημιουργούν ένα ευδιάκριτο δαχτυλίδι. Στο υπέδαφος ωστόσο, τα δίκτυα που δημιουργούν τα Μycelium, επεκτεινόμενα από ένα κοινό κέντρο προς τα έξω, τρέφονται από οργανικές ουσίες και αποσυντίθενται καθώς εξαπλώνονται. Τα νεκρά Mycelium σχηματίζουν ένα χοντρό υδατοστεγές στρώμα που στερεί τις ρίζες του χορταριού από θρεπτικά συστατικά και υγρασία. Τελικά η γη μέσα στο δαχτυλίδι μαραίνεται και πεθαίνει αλλά τα όρια του κύκλου παραμένουν θαλερά και πλούσια καθώς τα Mycelium που πεθαίνουν και αποσυντίθενται απελευθερώνουν θρεπτικά συστατικά. Αυτός ο κύκλος μπορεί να συνεχιστεί για αιώνες και ένα δαχτυλίδι να μεγαλώνει, να μικραίνει ή να περιπλανιέται στην εξοχή, συναρπάζοντας κάποιους ανθρώπους ή φοβίζοντας άλλους.
Στη σημερινή εποχή κοροϊδεύουμε τις παρωχημένες εκείνες προλήψεις που αφορούν τα νεραϊδοδαχτυλίδια, ωστόσο το μυστήριο που τα περιβάλλει δεν έχει διαλευκανθεί ολοκληρωτικά. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να προσφέρουν ακόμα μια ικανοποιητική ερμηνεία για τους νεραϊδόκυκλους που εμφανίζονται στις εξοχές της Αφρικής. Στην Ναμίμπια, γυμνές κυκλικές εκτάσεις εξακολουθούν να εμφανίζονται στις αμμουδερές σαβάνες για άγνωστους ακόμα λόγους. Αυτοί οι κύκλοι συμπεριφέρονται ακριβώς όπως οι κύκλοι των ευρωπαϊκών Μycelium, με το να εμφανίζονται για χρόνια και μετά να εξαφανίζονται ύστερα από δεκαετίες. Αλλά οι επιστήμονες έχουν αποκλείσει την παρουσία παρόμοιων μυκητοειδών οργανισμών στο υπέδαφος και προς το παρόν τουλάχιστον, αδυνατούν να εξηγήσουν γιατί αυτά τα δαχτυλίδια εμφανίζονται σε ερημικές και άνυδρες περιοχές της Αφρικής. Οι ντόπιοι πιστεύουν πάντως ότι η παρουσία τους οφείλεται στις πράξεις πνευμάτων και θεών της φύσης…
Ακόμα και σήμερα πάντως, η απομάκρυνση ενός νεραϊδόκυκλου από κάποιον κήπο είναι ένα έργο πολύ δύσκολο και κοπιαστικό, όσο και το να προσπαθήσει κανείς να τα βάλει με τις θρυλικές και δύστροπες νεράιδες των παραμυθιών. Για να σταματήσει κανείς την εξάπλωση ενός μανιταρόκυκλου πρέπει να εκριζώσει όλα τα μανιτάρια του, αμέσως μόλις εμφανιστούν και να ποτίσει πολύ καλά το έδαφος με την ελπίδα ότι ίσως έτσι καταπνίξει το όλο πρόβλημα. Τις περισσότερες φορές ωστόσο, θα χρειαστεί να σκαφτεί βαθιά το μολυσμένο έδαφος και να αφαιρεθεί ολοκληρωτικά προκειμένου να απομακρυνθούν όλοι οι σπόροι των μανιταριών. Σας φαίνεται πολύ κουραστικό όλο αυτό; Ίσως τότε θα ήταν πιο εύκολο αν προσπαθούσατε να διαπραγματευτείτε με τις ιδιότροπες νεράιδες….
Πηγές:
- https://en.wikipedia.org/wiki/Fairy_ring
- http://www.spring-green.com/lawn-care-guide/fairy-rings/
- http://plantscience.psu.edu/research/centers/turf/extension/factsheets/managing-diseases/fairy-ring
- http://www.ancient-origins.net/human-origins-folklore/do-you-dare-enter-fairy-ring-mythical-mushroom-portals-supernatural-003677
Tags: Belfort , The Weird Side Daily , Αγγλία , αίνιγμα , αλλόκοτο , Άνθρωπος , αποσύνθεση , αστέρι , Ατμόσφαιρα , Αυστρία , αφρική , Βαλπούργια Νύχτα , βασίλειο , βάτραχος , βλάστηση , βράδυ , βροχή , Γαλλία , Γερμανία , γιορτή , γονιμότητα , δάση , δάσος , δαχτυλίδι , δαχτυλίδια του Μάγου , δέντρα , δέντρο , διάβολος , διάσταση , δράκοντας , δύναμη , δύση , έδαφος , επιστήμη , επιστήμονες , Έρικ Σμυρναίος , Ήλιος , θάνατος , θνητοί , θνητός , Θρύλος , καλοτυχία , καπέλο , κατάρα , κεραυνός , κοπάδι , κόσμος , κούραση , κύκλοι , κύκλος , λαογραφία , μάγισσα , μάγισσες , μανιτάρι , μανιτάρια , μάτι , μάτια , μεταφυσικό , μύθος , μύκητας , μυστήριο , νεράιδα , νεραϊδόκυκλος , νύχτα , ξέφωτο , ξόρκι , ξόρκια , ξωτικά , ξωτικό , ομίχλη , ομπρέλα , ον , όντα , οντότητα , οργανική ουσία , όρια , όριο , Ουαλία , ουρανός , πανσέληνος , παραμύθι , παραφυσικό , πέρασμα , περιβάλλον , πεφταστέρι , πλάσμα , πλάσματα , πνεύμα , ρίζα , σαβάνα , σοδειά , σπόρος , σύναξη , Τέλος , τραπέζι , υπέδαφος , φεγγάρι , φολκλόρ , φύση , Χορός , χορτάρι , χρώμα , χώμα
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.