Ο Χορός των Φαντασμάτων

“Θα έπρεπε να χορεύουν επί πέντε συνεχείς μέρες και νύχτες κυκλικά, μέχρι τελικής εξάντλησης, και να εκτελέσουν ορισμένες τελετές κατά τη διάρκεια των οποίων πολλοί ισχυρίστηκαν ότι είχαν και αυτοί οράματα, ότι είχαν δει το μέλλον, είχαν μιλήσει με τους προγόνους τους και είχαν θεραπευτεί από αρρώστιες και αναπηρίες…”

Κατά το τέλος του 19ου αιώνα, οι ιθαγενείς κάτοικοι της Αμερικανικής Ηπείρου βρίσκονταν αντιμέτωποι με το φάσμα της εξαφάνισης. Σκεφτείτε ότι προτού εμφανιστούν οι πρώτοι λευκοί άποικοι τον 17ο αιώνα, οι εκτάσεις πάνω στις οποίες κυκλοφορούσαν ελεύθεροι, αγκάλιαζαν ολόκληρη την Αμερικανική Ήπειρο, από ακτή σε ακτή. Αλλά καθώς οι νεοφερμένοι Ευρωπαίοι διείσδυαν όλο και περισσότερο στη Δύση, βίωναν έναν κατακλυσμό από διαδοχικές τραγωδίες. Οι πρωτοπόροι κατακτητές, με την υποστήριξη της νεοσυσταθείσας Αμερικανικής κυβέρνησης, οικειοποιούνταν τη γη τους με τη δύναμη των όπλων, τους μετακινούσαν σε άγονους και δύσβατους προσφυγικούς καταυλισμούς ενώ κάθε μορφή αντίστασης, ένοπλη ή ειρηνική,  καταπνιγόταν με τη βία. Μια σειρά ένοπλών αντιπαραθέσεων, σφαγών και προγραμμάτων αφομοίωσης, καθώς και η εξάπλωση των θανατηφόρων ασθενειών που είχαν φέρει μαζί τους οι λευκοί εισβολείς, όπως για παράδειγμα η ευλογιά και ο τυφοειδής πυρετός, είχαν ήδη εξοντώσει ολόκληρους πληθυσμούς. Τον 19ο αιώνα λοιπόν, πολλές φυλές Ινδιάνων, όπως τους αποκαλούμε μέχρι και σήμερα, είχαν αποδεκατιστεί, ο πολιτισμούς τους εξαφανίζονταν με την ίδια ταχύτητα που έχαναν τα προγονικά τους εδάφη και οι ηθικές αξίες τους είχαν χάσει κάθε σημασία.

Μέσα σε εκείνο το ασφυκτικό κλίμα της υπαρξιακής απειλής, ένας Σαμάνος της φυλής των Paiute στη Νεβάδα, βίωσε ένα συγκλονιστικό όραμα: Κατά τη διάρκεια μιας ολικής έκλειψης ηλίου που συνέβη την 1η Ιανουαρίου του 1889, ο συγκεκριμένος Σαμάνος, τον οποίο οι συμπατριώτες του αποκαλούσαν Wovoka και οι λευκοί Jack Wilson, ισχυρίστηκε ότι δέχτηκε την επίσκεψη του θεού ο οποίος παρουσιάστηκε μπροστά του με τη μορφή ενός ιθαγενή Ινδιάνου. Ο θεός του είπε ότι οι εναπομείναντες ιθαγενείς κάτοικοι της Αμερικανικής ηπείρου μπορούσαν ακόμα να ξανακερδίσουν την παλιά τους ευημερία και να ξαναζήσουν σε μια γη που θα ήταν εύφορη ανέγγιχτη και ειρηνική. Επίσης, θα κατάφερναν να αναβιώσουν τις πανάρχαιες φυλετικές τους πεποιθήσεις και τον πολιτισμό τους, να διώξουν κάθε κακό και να ενώσουν και πάλι τη γη των ζωντανών με τον κόσμο των νεκρών. Ακόμα περισσότερο, θα κατάφερναν να καλέσουν τα πνεύματα της γης τους να πολεμήσουν στο πλευρό τους ενάντια στους λευκούς καταπιεστές τους. Για να τα πετύχουν όλα αυτά, το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν χορέψουν έναν ιερό χορό που ονομαζόταν «Χορός των Φαντασμάτων» ο οποίος θα καλούσε παντοδύναμες δυνάμεις από τον κόσμο των πνευμάτων που θα πολεμούσαν μαζί τους θα επανέφεραν τη γη και τα ζώα της στην πρότερη μορφή τους, θα καταστρέφανε τις βρώμικες και θορυβώδεις μηχανές των λευκών και θα έφερναν την αυγή μιας νέας εποχής ευμάρειας και ειρήνης για όλους τους Ινδιάνους. Σύμφωνα με τον Wovoka, αν εκτελούταν σωστά, ο Χορός των Φαντασμάτων θα επέτρεπε στους συμπατριώτες του να ζήσουν σε μια παραδείσια κατάσταση, ελεύθεροι από τις αρρώστιες, τα γηρατειά και τον θάνατο.

Ύστερα από μια σειρά επιπρόσθετων οραμάτων, ο Wovoka άρχισε να διδάσκει όλα αυτά που είχε δει σε οποιονδήποτε είχε τη διάθεση να τον ακούσει. Εξάλλου, ο Wovoka δεν ήταν ένα ασήμαντο μέλος της κοινωνίας του. Αν και είχε υποχρεωθεί να εργάζεται ως απλός εργάτης σε ένα ράντσο, όπου είχε επηρεαστεί αρκετά από τις χριστιανικές πεποιθήσεις των λευκών αφεντικών του, ανάμεσα στους δικούς του ανθρώπους είχε την φήμη ενός προφήτη, ενός θεραπευτή, καθώς και ενός ατόμου που μπορούσε να επηρεάσει τις καιρικές συνθήκες και να φέρει βροχή. Όταν λοιπόν μιλούσε, όλοι τον άκουγαν με προσοχή. Το μήνυμα που έφερνε, ότι οι Ινδιάνοι θα αποκτούσαν για μια ακόμα φορά την ελευθερία τους μέσω του Χορού των Φαντασμάτων, είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό του. Τους δίδαξε λοιπόν συγκεκριμένους χορούς και τραγούδια. Θα έπρεπε να χορεύουν επί πέντε συνεχείς μέρες και νύχτες κυκλικά, μέχρι τελικής εξάντλησης, και να εκτελέσουν ορισμένες τελετές κατά τη διάρκεια των οποίων πολλοί ισχυρίστηκαν ότι είχαν και αυτοί οράματα, ότι είχαν δει το μέλλον, είχαν μιλήσει με τους προγόνους τους και είχαν θεραπευτεί από αρρώστιες και αναπηρίες. Σύμφωνα με τις οδηγίες που είχαν λάβει, έπρεπε να εργάζονται σκληρά, να μην μάχονται με άλλες φυλές και να αγαπούν και να βοηθάνε ο ένας τον άλλο.

Καθώς η φήμη του συγκεκριμένου χορού εξαπλώνονταν όλο και περισσότερο, εκπρόσωποι και άλλων φυλών άρχισαν να επισκέπτονται τον Wovoka και τελικά ο Χορός άρχισε να εκτελείται σε ολόκληρες τις Δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά στην Καλιφόρνια και στην Οκλαχόμα. Κάποια στιγμή μάλιστα απλώθηκε μέχρι τον ποταμό Μιζούρι, στα σύνορα με τον Καναδά και στο Βόρειο Τέξας. Οι διδαχές του έγιναν αποδεκτές από πολλές φυλές και άρχισαν να εμπλουτίζονται ανάλογα με τους ανθρώπους που τις διέδιδαν. Οι Ναβάχο ήταν η μόνη φυλή που αρνήθηκε να συμμετάσχει σε αυτά τα μηνύματα της ελπίδας, τα οποία οι αρχηγοί της χαρακτήρισαν ως «λόγια χωρίς αξία.»

Στο μεταξύ κάποια αλλόκοτα παρακλάδια αυτού του κινήματος άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους. Για παράδειγμά, κάποιοι άρχισαν να πιστεύουν ότι αν φορούσαν κάποια ιερά ρούχα θα ήταν άτρωτοι από τις σφαίρες των λευκών. Άλλες φυλές θεώρησαν ότι είχε έρθει η στιγμή να ξεσηκωθούν και να ξεκινήσουν έναν μεγάλο ένοπλο αγώνα κατά των λευκών. Τα μέλη της φυλής Lakota πίστεψαν ότι με τον Χορό των Φαντασμάτων θα προκαλούσαν μεγάλες καταστροφές στους εισβολείς: Ένας νέος κόσμος θα εμφανιζόταν, θα ξεσπούσαν σεισμοί, κατολισθήσεις και πανίσχυροι άνεμοι που θα καθάριζαν τη γη από την λέπρα των λευκών. Το έδαφος θα τυλιγόταν σαν ένα χαλί που θα έπνιγε τα άσχημα έργα των εισβολέων, τα βρωμερά ζώα που είχαν φέρει μαζί τους, τους φράχτες που είχαν στήσει, τα ορυχεία τους, τα τηλεγραφικά τους δίκτυα και τα εργοστάσιά τους. Οι λευκοί θα επέστρεφαν στις χώρες από όπου είχαν έρθει, πέρα από τον μεγάλο ωκεανό.

Ο αυξανόμενα δυσοίωνος χαρακτήρας του περίεργου εκείνου κινήματος, είχε ως αποτέλεσμα να αναζωπυρωθεί η αντίσταση των Ινδιάνων απέναντι στην επέλαση των λευκών αποίκων. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έμαθε ότι ο Χορός των Φαντασμάτων εκτελούταν πάντα προτού συμβεί κάποια ένοπλη σύγκρουση. Αυτή η διαπίστωση προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στον Αμερικανικό στρατό που τελικά αποφάσισε να χαρακτηρίσει την συγκεκριμένη πρακτική παράνομη.

Το 1890, εκπρόσωποι της Υπηρεσίας Ινδιάνικων Υποθέσεων (Bureau of Indian Affairs) επισκέφτηκαν τους καταυλισμούς της φυλής Lakota στη Νότια Ντακότα για να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα αφομοίωσης τους, προσφέροντας τους τροφή και υποχρεώνοντας τα παιδιά τους να παρακολουθούν μαθήματα που θα τους παρέδιδαν λευκοί δάσκαλοι. Οι Ινδιάνοι άρχισαν να χορεύουν τον Χορό των Φανταμάτων, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως προάγγελος κάποιας ένοπλής εξέγερσης. Ο αμερικανός στρατός έστειλε δυνάμεις στην περιοχή. Ο αρχηγός των Lakota αρνήθηκε να διατάξει την παύση του Χορού, ένας από τους πολεμιστές του επιτέθηκε σε έναν κυβερνητικό απεσταλμένο και τότε εκείνος σκοτώθηκε από μια αδέσποτη σφαίρα.

Δυο βδομάδες αργότερα, το Αμερικανικό ιππικό επιτέθηκε με πρωτοφανή αγριότητα ενάντια στους Ινδιάνους σκοτώνοντας αδιακρίτως 300 άνδρες γυναίκες και παιδιά δίχως να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση. Ύστερα από το τρομακτικό εκείνο γεγονός, οι φυλές των Ινδιάνων αποδέχτηκαν την μοίρα τους και ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς αναγκάστηκε να απαρνηθεί τον πολιτισμό τους και να αφομοιωθεί από την κουλτούρα των καινούργιων επικυρίαρχων της γης τους. Ο Χορός των φαντασμάτων ξεχάστηκε, αν και σε ορισμένα μέρη εξακολουθεί να εκτελείται ακόμα ως φολκλορικό έθιμο.

Σήμερα, μπορούμε με αρκετή ασφάλεια να θεωρήσουμε ότι ο Χορός των Φαντασμάτων αποτέλεσε την τελευταία σπασμωδική αναλαμπή μιας κοινωνίας και ενός πολιτισμού ο οποίος κατέρρεε κάτω από μια εξελισσόμενη εισβολή Ξένων που διέθεταν ανώτερη τεχνολογία και πεποιθήσεις που δεν είχαν τίποτα κοινό με τις πατροπαράδοτες αξίες της. Στις μέρες μας, ο Χορός των Φαντασμάτων, στα μάτια των λευκών Αμερικανών τουλάχιστον, έχει ξεπέσει στο επίπεδο ενός αξιοπερίεργου θρύλου αλλά για τους Ινδιάνους που ζουν ακόμα στη γη των προγόνων τους, λειτουργεί ακόμα ως ένας φάρος ελπίδας, μια υπενθύμιση ότι ίσως κάποτε, κάπως, η αρχαία δόξα των προγόνων τους αναδυθεί και πάλι.

 

Πηγές:

1) https://en.wikipedia.org/wiki/Ghost_Dance

2) https://www.youtube.com/watch?v=UoMW37xfMRw

3) https://mysteriousuniverse.org/2021/05/the-strange-history-of-the-native-american-ghost-dance/

4) https://www.jstor.org/stable/20164812?seq=1

 

Main Image Reference

Tags: article , Bureau of Indian Affairs , Eerie , Jack Wilson , Lakota , Nevada , Paiute , The Weird Side Daily , USA , weird , Wovoka , Αμερική , αναπηρία , άνεμος , αντίσταση , αξία , άρθρα , άρθρα τρόμου , άρθρα φαντασίας , άρθρο , αρρώστια , ασθένεια , ασθένειες , βία , βοήθεια , βροχή , Γη , γηρατειά , δυνάμεις , δύναμη , έθιμο , ειρήνη , εισβολείς , εισβολή , έκλειψη , ελπίδα , εξάντληση , εξέγερση , εργάτης , Έρικ Σμυρναίος , ευημερία , ευλογιά , ευμάρεια , Ζώα , ζωντανοί , Ζώο , Ήλιος , ΗΠΑ , θάνατος , θεός , θεραπευτής , Θρύλοι , Θρύλος , ιερός χορός , ιθαγενείς Αμερικάνοι , ιθαγενής Αμερικάνος , Ινδιάνοι , Καλιφόρνια , Καναδάς , κατακτητές , κατακτητής , καταπίεση , καταυλισμός , λέπρα , λευκή , Μάχη , μήνυμα , Μιζούρι , μύθοι , μύθος , Ναβάχο , νεκροί , Νότια Ντακότα , ο Χορός των Φαντασμάτων , Οκλαχόμα , όπλα , όπλο , όραμα , ορυχεία , πνεύμα , πνεύματα , πολιτισμός , ποτάμι , ποταμός , πρόγονοι , πρόγονος , προφήτης , ράντσο , Σαμάνος , σεισμοί , στρατός , σφαγή , σφαίρα , σφαίρες , τελετές , τελετή , Τέξας , Τραγούδι , Τραγούδια , τραγωδία , τροφή , τυφοειδής πυρετός , τύφος , Υπηρεσία Ινδιάνικων Υποθέσεων , φολκλορικό έθιμο , φυλές , φυλή , χορευτές , Χορός , ωκεανός

Έρικ Σμυρναίος

Δημοσιεύτηκε 18 Μαΐου, 2021

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.