Το πρωινό της 1ης Σεπτεμβρίου του 1859, ο ερασιτέχνης αστρονόμος Richard Carrington επισκέφτηκε το ιδιωτικό του παρατηρητήριο που βρισκόταν στην εξοχική του αγροικία, έξω από το Λονδίνο. Αφού άνοιξε το θόλο παρατήρησης, έστρεψε το μπρούτζινο τηλεσκόπιο του στον ήλιο και άρχισε να σκιτσάρει μια ομάδα τεράστιων ηλιακών κηλίδων που έμοιαζαν να απλώνονται στην επιφάνειά του. Ξαφνικά, ο Carrington πρόσεξε κάτι που ο ίδιος περίγραψε ως «δυο πολύ λαμπερές και λευκές εκλάμψεις», οι οποίες ανάβλυζαν μέσα από τις κηλίδες. Πέντε λεπτά αργότερα εκείνα τα πύρινα σιντριβάνια έσβησαν, αλλά μέσα σε λίγες ώρες το άγγιγμά τους θα γινόταν αισθητό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το ίδιο εκείνο βράδυ, τα παγκόσμια τηλεγραφικά δίκτυα άρχισαν να καταρρέουν. Τηλεγραφικοί υπάλληλοι έβλεπαν με τρόμο σπίθες να πετάγονται μέσα από τις μηχανές τους. Άλλοι έπαθαν ηλεκτροπληξία ενώ τα χαρτιά πάνω στα οποία έγραφαν τα μηνύματά τους έπιαναν φωτιά. Συγκριτικά με τις σημερινές υπερλεωφόρους των πληροφοριών, το τηλεγραφικό σύστημα του 1859, μπορεί να ήταν ένας απλός χωματόδρομος, αλλά ήταν επίσης και ένα πολύ σημαντικό μέσο για να μεταδίδονται ειδήσεις, ν’ αποστέλλονται προσωπικά μηνύματα και να ολοκληρώνονται εμπορικές συμφωνίες. Οι τηλεγραφιστές στις ΗΠΑ είχαν ήδη παρατηρήσει τοπικές διαταραχές του δικτύου τους κατά τη διάρκεια καταιγίδων ή όταν το Βόρειο Σέλας ήταν ιδιαιτέρα λαμπρό, αλλά ποτέ δεν είχαν ξαναζήσει μια τέτοια παγκόσμια αναστάστωση όπως εκείνη του τέλους του καλοκαιριού του 1859:
Πολλές τηλεφωνικές γραμμές της Βορείου Αμερικής βρέθηκαν εκτός λειτουργίας. Ο E.W. Culgan, ένας χειριστής τηλέγραφου στο Pittsburgh, ανέφερε ότι το ηλεκτρικό ρεύμα που κυκλοφορούσε στις γραμμές του τηλέγραφου του ήταν τόσο ισχυρό ώστε οι επαφές από πλατίνα του μηχανήματός του κόντευαν να λιώσουν ενώ μέσα από τα κυκλώματά του ξεπηδούσαν φλόγες. Στην Washington, D.C., ο τηλεγραφικός χειριστής Frederick W. Royce έπαθε ένα σοβαρότατο ηλεκτροσόκ καθώς το μέτωπό του άγγιξε ένα καλώδιο. Σύμφωνα με κάποιον αυτόπτη μάρτυρα, μια ακίδα φωτιάς ξεπήδησε από το κεφάλι του Royce και άγγιξε τον τηλεγραφικό εξοπλισμό.
Το πρωινό της 2ης Σεπτεμβρίου το χάος ήταν ακόμα μεγαλύτερο. Όταν οι υπάλληλοι της Αμερικανικής Τηλεγραφικής Εταιρείας (American Telegraph Company) πήγαν στα γραφεία τους στη Βοστόνη στις 8:00 το πρωί για να δουλέψουν, ανακάλυψαν ότι τους ήταν αδύνατον να στείλουν ή να λάβουν μηνύματα. Η ατμόσφαιρα ήταν τόσο φορτισμένη που τα μηχανήματά τους δούλευαν χωρίς μπαταρίες οπότε τελικά κατάφεραν να στείλουν μηνύματα στο Portland του Maine, σε διαλείμματα των 30 έως 90 δευτερολέπτων χρησιμοποιώντας απλά τον ατμοσφαιρικό ηλεκτρισμό. Μέχρι τις 10:00 το πρωί, η μαγνητική διαταραχή είχε ξεπεραστεί αρκετά ώστε να μπορούν να επανασυνδέσουν τα μηχανήματα με τις μπαταρίες τους αλλά για όλο το υπόλοιπο πρωινό οι επικοινωνίες τους ήταν εντελώς σποραδικές και αναξιόπιστες.
Στο μεταξύ, σε ολόκληρο τον πλανήτη πολύχρωμες φωταψίες γέμιζαν τη νύχτα. Οι ουρανοί έμοιαζαν να φλέγονται. Κίονες και θάλασσες φωτιάς κυμάτιζαν πάνω από τα κεφάλια των ανθρώπων και οι ουρανοί έλαμπαν τόσο πολύ που τα πουλιά συνέχισαν να κελαηδούν, οι άνθρωποι να διαβάζουν βιβλία και εφημερίδες στην ύπαιθρο δίχως βοηθητικό φωτισμό, ενώ υπήρξαν εργάτες που ξεκίνησαν την καθημερινή τους δουλειά έχοντας την ψευδαίσθηση ότι είχε ήδη ξημερώσει.
Σε πολλές χώρες του κόσμου ο ουρανός είχε αποκτήσει μια τόσο βαθιά κόκκινη απόχρωση που όσοι τον είδαν πίστεψαν ότι κάπου εκεί κοντά είχε ξεσπάσει μια μεγάλη πυρκαγιά. Οι Αμερικανοί του Νότου ειδικά ένιωσαν μεγάλη έκπληξη από αυτή την εικόνα, ενώ παρόμοια φαινόμενα παρατηρήθηκαν πάνω από την Κούβα, τη Τζαμάικα αλλά και την Αυστραλία. Στις περισσότερες πόλεις των ΗΠΑ, στο Λονδίνο, στο Παρίσι και στη Μόσχα, ο κόσμος είχε γεμίσει τους δρόμους και θαύμαζε έκπληκτος το ουράνιο εκείνο θέαμα.
Μια αυτόπτης μάρτυρας, μια γυναίκα που ζούσε στο νησί Sullivan στην Νότια Καρολίνα, ανέφερε ότι ο ανατολικός ουρανός είχε αποκτήσει «ένα βαθύ ματωμένο πορφυρό χρώμα. Φαινόταν πιο λαμπερό στην Ανατολή λες και η Πανσέληνος, ή μάλλον ο ήλιος, ετοιμαζόταν να ανατείλει… Το χρώμα αυτό έφτανε μέχρι το ζενίθ σχεδόν. Ολόκληρο το νησί φωτιζόταν. Η θάλασσα αντανακλούσε το φαινόμενο, και κάποιος που το έβλεπε δεν μπορούσε παρά να φέρει στο μυαλό του τη βιβλική ρήση “Η θάλασσα έγινε αίμα”. Τα κογχύλια στην παραλία αντανακλούσαν αυτό το χρώμα και έμοιαζαν με αναμμένα κάρβουνα».
Τι είχε συμβεί εκείνη τη νύχτα στον πλανήτη μας;
Ο ερασιτέχνης αστρονόμος Carrington ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που είχε παρακολουθήσει με γυμνό μάτι το πραγματικό αίτιο αυτών των αλλόκοτων φαινόμενων: Είχε γίνει μάρτυρας μιας τεράστιας ηλιακής έκρηξης η οποία είχε ξεσπάσει με την ενέργεια 10 δισεκατομμυρίων ατομικών βομβών. Η τρομακτική εκείνη έκρηξη έστειλε ηλεκτρικά φορτισμένα αέρια και υπό-ατομικά σωματίδια προς τη Γη. Η αλληλεπίδρασή τους με το γήινο μαγνητικό πεδίο ξεσήκωσε μια γεωμαγνητική καταιγίδα πρωτοφανούς έντασης—η οποία αργότερα βαφτίστηκε «Το συμβάν Carrington» (The Carrington Event)—και ήταν η μεγαλύτερη μέχρι εκείνη τη στιγμή που είχε χτυπήσει τον πλανήτη μας.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το Carrington Event ήταν τουλάχιστον δυο φορές πιο ισχυρό από κάθε άλλη ηλιακή καταιγίδα των τελευταίων 500 ετών. Και δεν είναι η μοναδική που έχει αγκαλιάσει έκτοτε τη Γη. Το έτος 1912 υπήρξε ένα παρόμοιο γεγονός, ενώ το 2012 ο πλανήτης μας απόφυγε για ένα χρονικό διάστημα ωρών μια παρόμοια περιπέτεια.
Η ηλιακή καταιγίδα του 1859 δεν προκάλεσε ιδιαίτερες αναταράξεις στην καθημερινότητα των ανθρώπων εκείνης της εποχής. Αν εξαιρέσουμε την αναστάτωση που προέκυψε στη λειτουργία των τηλεγραφικών δικτύων, ο πολιτισμός ξεπέρασε αλώβητος την κοσμική εκείνη αναταραχή. Ωστόσο, αν επαναληφθεί κάτι τέτοιο στις μέρες μας, σύμφωνα με μια μελέτη του 2008 από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ (National Academy of Sciences,) τα αποτέλεσμα θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο καταστροφικά και να μεταφραστούν σε «εκτεταμένες κοινωνικές και οικονομικές αναταράξεις». Μια ηλιακή καταιγίδα παρόμοιας έντασης, θα κατάστρεφε σε μεγάλο βαθμό τα παγκόσμια δίκτυα ηλεκτροδότησης, θα παρέλυε τις δορυφορικές επικοινωνίες καίγοντας δορυφόρους ή θέτοντας τους εκτός τροχιάς και θα έφερε ένα καίριο πλήγμα στη λειτουργία του Ίντερνετ. Έννοιες όπως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, οι ηλεκτρονικές κάρτες συναλλαγής και το άυλο χρήμα θα έχαναν κάθε σημασία, ενώ το συνολικό κόστος της αποκατάσταση των ζημιών που θα πάθαινε η παγκόσμια οικονομία θα ξεπερνούσε τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε έναν χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον μιας δεκαετίας!
Το καλό είναι ότι αυτή τη στιγμή έχουν τεθεί σε τροχιά προειδοποιητικά συστήματα που παρακολουθούν τη δραστηριότητα του ήλιου αλλά δυστυχώς ακόμα δεν έχει σχεδιαστεί ένα συντονισμένο και παγκόσμιας εμβέλειας πλάνο διαχείρισης μιας τέτοιας κατάστασης. Το μόνο που γνωρίζουμε στα σίγουρα είναι ότι κάποτε θα συμβεί. Μπορεί σε εκατό χρόνια, σε δέκα, μπορεί αύριο.
Αλλά θα συμβεί.
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Carrington_Event
https://www.history.com/news/a-perfect-solar-superstorm-the-1859-carrington-event
https://www.nasaspaceflight.com/2020/08/carrington-event-warning/
https://www.youtube.com/watch?v=C9tfx6rfAIo&t=682s
Tags: article , Carrington , earth , planets , Richard Carrington , science , science article , sky , Sun , The Carrington Event , The Weird Side Daily , twsd , world , years , άρθρο , Ατμόσφαιρα , Βόρειο Σέλας , γεγονός , Γη , επιστήμη , επιστήμονας , επιστημονικό άρθρο , Έρικ Σμυρναίος , ηλιακή καταιγίδα , ηλιακών κηλίδων , Ήλιος , κόκκινο , κόσμος , Λάμψη , νύχτα , ουρανός , πλανήτες , συμβάν , Το συμβάν Carrington , φαινόμενο , φως , χρόνια , χρώμα
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.