Αν παρομοιάσουμε την σύγχρονη πόλη μ’ ένα περίπλοκο μικροκύκλωμα, οι άνθρωποι είναι τα ηλεκτρόνια που της δίνουν ζωή. Κινούνται σε προκαθορισμένες διαδρομές, ακολουθώντας πολύ συγκεκριμένους κανόνες συμπεριφοράς, μέσα σε αυτοκίνητα λεωφορεία και βαγόνια. Διατρέχουν προβλέψιμες διαδρομές σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα και μεταδίδουν ή δημιουργούν τις πληροφορίες που δίνουν νόημα στην ύπαρξή της. Η πόλη επιβάλλει τον εαυτό της στους κατοίκους της. Ρυθμίζει τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους και το περιβάλλον τους και προγραμματίζει τις αντιδράσεις τους με τρόπους περίτεχνους και λεπτεπίλεπτους, αλλά βαθιά αποτελεσματικούς, με αποτέλεσμα ένας αμέτοχος παρατηρητής να διαπιστώνει συμπεριφορές ανήκουστες και πρωτοφανείς για μια μορφή ζωής που κατέκτησε τη θέση του κυρίαρχου είδους μέσα από την ανάπτυξη της συλλογικότητας και της δημιουργικής σκέψης.
Ωστόσο, τα φράγματα που υψώνει η πόλη γύρω απ’ τα μυαλά των κατοίκων της δεν είναι ανυπέρβλητα. Έχουν ρωγμές. Ασυνέχειες στο χώρο και στο χρόνο που επιτρέπουν σε κάποιον έμπειρο δραπέτη να εξαφανιστεί για λίγο μέσα στις χαραμάδες που διατρέχουν την τεχνητή πραγματικότητά της.
Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι κάποιο απόβραδο, όταν ο ήλιος έχει δύσει, σε κάποια περίοδο του έτους όπου η άνοιξη παραχωρεί τη θέση της στο καλοκαίρι, επιλέγετε να κάνετε μια αλλαγή. Να παραβιάσετε δηλαδή την προβλέψιμη ρουτίνα σας. Μόλις έχετε καλύψει το εργασιακό ωράριο σας και αποφασίζετε, αντί να περιμένετε-ως συνήθως-το αστικό λεωφορείο που θα σας μεταφέρει στο σπίτι σας, να κάνετε μια περιήγηση με τα δικά σας πόδια ακολουθώντας μια εναλλακτική διαδρομή που δεν έχετε δοκιμάσει ποτέ ξανά.
Εγκαταλείπετε λοιπόν το γραφείο σας και διασχίζετε δρόμους που δεν έχετε αντικρίσει ποτέ. Κλειστά σπίτια και προσόψεις άγνωστων κτιρίων υψώνονται ολόγυρά σας. Περπατάτε κάτω από τις σκιές καινούργιων δέντρων και τα παπούτσια σας πατάνε τις σκονισμένες πλάκες πεζοδρομίων που θεωρητικά θα μπορούσαν να μην υπήρχαν πριν από λίγα μόλις λεπτά. Έχετε επιλέξει να κάνετε το μικρό σας πείραμα σε μια ώρα μεταβατική, όταν το δειλινό απλώνει τον μενεξεδένιο μανδύα του πάνω απ’ τον κόσμο και τα όρια ανάμεσα στο φως και στη σκιά, τη μέρα και τη νύχτα, την άνοιξη και το καλοκαίρι, είναι ασαφή.
Όσοι από εσάς είστε ή επιδιώκετε να γίνετε δεκτικοί στις αστικές ατμόσφαιρες, θα έχετε σίγουρα προσέξει ότι η Αθήνα γίνεται ιδιαίτερα όμορφη εκείνες τις ώρες. Ίσως γιατί το καλοκαίρι δεν την διαποτίζει με την εξοντωτική του θερμότητα και η πεζότητα του ηλιακού φωτός που αποκαλύπτει κάθε ατέλεια και ασχήμια σβήνει. Τότε λοιπόν, η πόλη αποκτά μια παράξενη μαγεία. Ο αέρας γίνεται διάφανος, σχεδόν κρυστάλλινος, ο ουρανός στολίζεται με ποικιλόμορφα σύννεφα που πυρπολούνται από τα τελευταία ίχνη του ήλιου που αποχωρεί ενώ μια βελούδινη ησυχία απλώνεται παντού, τρυφερή και εύθραυστη σαν το χάδι μιας μητέρας. Ο μανδύας της γκρίζας καθημερινότητας, εκείνο το αυθαίρετο προσωπείο που σχηματίζεται από το βομβαρδισμό των δελτίων ειδήσεων και τα δεσμά των προβλημάτων που οι άλλοι έχουν δημιουργήσει, σκίζεται για λίγο και μέσα απ’ τα κουρέλια του προβάλει ένα τοπίο διαφορετικό, οι αντίλαλοι κάποιας περασμένης εποχής όπου σε ασβεστωμένες αυλές άνθιζαν πασχαλιές και πανσέδες και το άρωμα του γιασεμιού και της γαζίας ταξίδευε με τα φτερά του δειλινού.
Τώρα, περπατάτε σε κάποιο πεζοδρόμιο που περιβάλλεται από λουλουδιασμένες νεραντζιές, απ’ τα πρόσωπα παλιών σπιτιών και απ’ τις μάντρες κλειστών εργοστασίων. Προσπερνάτε στενές παρόδους που πλαισιώνονται από μονόροφα σπιτάκια και φωτίζονται από σειρές φαναριών που μοιάζουν αλλόκοτα αταίριαστα και βαρύγδουπα με το γύρω περιβάλλον. Το κίτρινο φως τους πέφτει πάνω σε ξύλινες πορτούλες και παράθυρα που κρύβονται πίσω από κάγκελα και κλειστά παντζούρια. Συνεχίζετε να περπατάτε με βήμα ταχύ και ζωηρό, χωρίς να είστε πλέον βέβαιος για το που ακριβώς βρίσκεστε. Αυτή η σκέψη σας γεμίζει με ζωή, ξυπνάει ένα μικρό ρεύμα αδρεναλίνης που ρέει μέσα σας και σας κάνει πιο παρατηρητικό, περισσότερο συνδεδεμένο με την φευγαλέα διάσταση του παρόντος. Διαπιστώνετε ότι δεν είστε μόνος. Κάτω από έναν ουρανό που έχει αποκτήσει την απόχρωση του καπνισμένου ασημιού, σας περικυκλώνει ένα κοπάδι αδέσποτων σκυλιών. Είναι φιλικά και τα μάτια τους διαγράφονται υγρά και φωτεινά μέσα στο μισόφωτο. Η παρατηρητικότητα σας οξύνεται. Προσέχετε πράγματα που διαφορετικά θα προσπερνούσατε αδιάφορα, όπως για παράδειγμα, ότι στην συγκεκριμένη περιοχή που διασχίζετε, κυρίαρχο γκράφιτι είναι το σχέδιο μιας κουκουβάγιας που απλώνεται σε τοίχους σπιτιών και μπογιατισμένες μάντρες. Ίσως προσέξετε επίσης ότι κάθε φορά που περπατάτε μπροστά από μια διασταύρωση, συναντάτε μια στρουμπουλή μαύρη γάτα η οποία σας κοιτάζει με βλέμμα φωτεινό και διεισδυτικό. Ξέρετε ότι δεν μπορεί να είναι το ίδιο ζώο που συναντάτε ξανά και ξανά, αλλά μια μικρή αμφιβολία φωλιάζει στο μυαλό σας. Τώρα όλα είναι πιθανά. Τα πάντα μοιάζουν κάπως διαφορετικά. Οι δρόμοι είναι λιγάκι πιο φαρδιοί ή στενοί απ’ όσο θα έπρεπε, τα γύρω σπίτια φαντάζουν πιο ερημικά απ’ το φυσιολογικό, η άγνωστη εκείνη γειτονιά είναι ίσως υπερβολικά σιωπηλή.
Ξαφνικά, βρίσκεστε σε κάποιον ανοιχτό χώρο. Αντικρίζετε ένα ζευγάρι σιδηροτροχιές που περιβάλλονται από χορταριασμένα χωράφια. Στέκεστε ανάμεσα τους και ανακαλύπτετε ότι στα δεξιά σας, στο βάθος του ορίζοντα, υψώνεται ένας χαμηλός λόφος που θα μπορούσε να είναι ο Λυκαβηττός. Στ’ αριστερά σας ξεδιπλώνεται ένα πανόραμα από βαριά σύννεφα που έχουν ένα χρώμα βιολετί και μοιάζουν να καλύπτουν τον μισό ουρανό. Μια ανεπαίσθητη οσμή βροχής πλανιέται στην ακίνητη ατμόσφαιρα. Η σιωπή που κρέμεται γύρω σας τονίζεται από το στοιχειωτικό σάλπισμα ενός μακρινού τραίνου. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν έχετε ιδέα για το που βρισκόσαστε. Έχετε χαθεί. Η διαπίστωση αυτή σας γεμίζει με μια παράξενη έκρηξη χαράς γιατί διαπιστώνετε ότι μπροστά σας απλώνεται μια ατελείωτη ποικιλία πιθανοτήτων. Θα μπορούσατε να βρίσκεστε οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Θα μπορούσατε να έχετε ταξιδέψει πίσω ή μπροστά στο χρόνο. Είστε αποκομμένος από την καθησυχαστική, αλλά και τόσο περιοριστική πραγματικότητα μιας «φυσιολογικής» ζωής. Τώρα είστε ένας ξένος σε μια ξένη γη.
Για πρώτη φορά μετά από πολλά-πολλά χρόνια, ζείτε μια συναρπαστική περιπέτεια.
Αποφασίζετε να διασχίσετε τις γραμμές του τραίνου και να ακολουθήσετε ένα δρομάκι που ξεκινάει από την απέναντι πλευρά τους και χάνεται μέσα στις σκιές ενός δέντρου, ανάμεσα σε δυο ψηλούς μαντρότοιχους. Το σκοτάδι έχει πυκνώσει και ο ουρανός εκπέμπει μια πορτοκαλιά ανταύγεια καθώς οι κοιλιές των σύννεφων που τον έχουν κυριεύσει αντανακλούν τα μυριάδες φώτα της μακρινής πόλης.
Διασχίζετε το καινούργιο αυτό δρομάκι και βρίσκεστε σε μια γειτονιά που κατά κάποιο ανεξήγητο τρόπο σας θυμίζει μέρη του κόσμου που έχετε επισκεφτεί στο παρελθόν και ξύπνησαν μέσα σας την ίδια αίσθηση του μυστηρίου, έναν φτωχομαχαλά στην Κωνσταντινούπολη μια φεγγαρόλουστη νύχτα του Αυγούστου και κάποιο χωριό της ορεινής Σκωτίας ένα καλοκαιρινό απόβραδο του μακρινού βορρά. Νιώθετε ότι η πραγματικότητα έχει γίνει αβέβαιη και ρευστή. Συμπεριφέρεται σαν ένα κβαντικό κύμα απεριόριστων πιθανοτήτων που δεν έχει καταρρεύσει σε κάποια παγωμένη μορφοδιάταξη. Οτιδήποτε μπορεί να συμβεί τώρα, η κοπέλα με τα ράστα μαλλιά και το παράξενο παντελόνι που σας προσπερνάει ξαφνικά μπορεί να είναι η κόρη ενός παράλληλου σύμπαντος που δεν έχει ιδέα ότι μόλις αντίκρισε τον γιό ενός άλλου κόσμου. Θα μπορούσε να είναι μια εξερευνήτρια σαν κι εσάς που βιώνει και αυτή μια μεταιχμιακή κατάσταση. Το πρόσωπό της φωτίζεται φευγαλέα από τη λάμπα ενός κίτρινου φαναριού και είναι πολύ όμορφο, με μάτια μεγάλα και καλοσχεδιασμένα που μοιάζουν με υγρά πετράδια. Νιώθετε πολύ όμορφα γιατί ξέρετε ότι έχετε αποκτήσει το δικαίωμα να φερθείτε αυθόρμητα και πρωτότυπα, εντελώς διαφορετικά από τον τρόπο που καθορίζει η βαρετή ρουτίνα της συνηθισμένης ζωής σας. Βρίσκεστε κάπου άλλου, επομένως μπορείτε να γίνετε κάποιος άλλος. Σαν τη γάτα του Σρέντριγκερ, υπάρχετε και δεν υπάρχετε, είστε απρόβλεπτος και φευγαλέος σαν ευέλικτος υδράργυρος. Συνεχίζετε να περπατάτε, μαγεμένος από την πρωτόγνωρη εκείνη ελευθερία, συνεπαρμένος από τις εκπλήξεις που σας περιμένουν στο υπόλοιπο ταξίδι σας. Διαβάζετε τις πινακίδες των δρόμων και κάποιες από αυτές μοιάζουν αόριστα οικίες, αλλά και πάλι, πόσες οδοί Μικράς Ασίας δεν υπάρχουν στην Αθήνα και πόσες λεωφόροι Ελευθέριος Βενιζέλος; Τώρα βέβαια, το αστικό περιβάλλον έχει αλλάξει, ψηλές πολυκατοικίες υψώνονται γύρω σας και τα πεζοδρόμια φωτίζονται από τις βιτρίνες ανοιχτών καταστημάτων. Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων γίνεται πιο πυκνή και θορυβώδης αλλά τα φανάρια τους μοιάζουν ακόμα κάπως παράξενα, το φως τους είναι εμπλουτισμένο με μια ασυνήθιστη απόχρωση, ενώ κάποια απ’ αυτά είναι μοντέλα που δεν καταφέρνετε να αναγνωρίσετε.
Συνεχίζετε να περπατάτε, με βήμα ζωηρό και ταχύ, πλημμυρισμένος ακόμα από την ανάλαφρη μέθη μιας ρομαντικής περιπέτειας. Γύρω σας η πραγματικότητα στερεοποιείται και πάλι σύμφωνα με τα γνώριμα καλούπια της. Τώρα βρίσκεστε σε δρόμους γνωστούς και μπορείτε να προσανατολιστείτε με ευκολία. Διαπιστώνετε ωστόσο ότι η μαγεία που σας είχε τυλίξει προηγουμένως υπάρχει ακόμα. Σαν αόρατο ξόρκι χαρίζει μια αλλόκοτη ομορφιά στα οικεία αντικείμενα του κόσμου και σας πλημμυρίζει με μια αίσθηση πρωτόγνωρης χαράς που σπινθηροβολεί γύρω σας σαν στατικός ηλεκτρισμός. Νιώθετε παράξενα αλλαγμένος. Ίσως και αναγεννημένος. Γεμάτος ενέργεια.
Και τότε μια τελευταία στροφή του δρόμου σας φέρνει αντιμέτωπο με ένα γνωστό κτίριο της γειτονιάς σας και ξέρετε ότι το ταξίδι σας έχει τελειώσει.
Κοιτάζετε το ρολόι σας και διαπιστώνετε ότι το χρονικό διάστημα που πέρασε από τη στιγμή που αφήσατε το γραφείο σας μέχρι τη στιγμή που φτάσατε στο σπίτι σας είναι πολύ μικρότερο από αυτό που θα δικαιολογούσε μια πεζοπορία, έστω και με βήμα ταχύ.
Νιώθετε λοιπόν πολύ όμορφα γιατί γνωρίζετε ότι εξαφανιστήκατε για λίγο γιατί χάσατε τον προσανατολισμό σας. Ακόμα και αν δεν καταφέρατε να ξεφύγετε γεωγραφικά από την περιοχή του κόσμου όπου επιλέξατε να σπαταλήσετε τη ζωή σας, καταφέρατε να την αντικρίσατε με άλλα μάτια, με το βλέμμα ενός ξένου που περιπλανιέται μέσα της και την παρατηρεί για πρώτη φορά.
Ξέρετε ότι την προσεγγίσατε διαγώνια, ότι τη βιώσατε μέσα από μια πρωτόγνωρη οπτική γωνία που ήταν αμόλυντη και παρθενική.
Και έτσι είδατε με τα ίδια σας τα μάτια τις κρυφές πτυχές της και κατά τρόπο πολύ ουσιαστικό περιπλανηθήκατε στη μυστική της διάσταση.
Δηλαδή, εξερευνήσατε έναν συναρπαστικό και περιπετειώδη Ενδιάμεσο Κόσμο.
Tags: books , city magic , dark , fantasy , Flash-fiction , magic , mystery , story , voyage , weird , αλλόκοτο , ανατριχίλα , άρθρο , αστυμαγεία , γειτονία , διάσταση , διήγημα , δρόμος , Έρικ Σμυρναίος , ιστορία , καυσαέριο , κτίρια , μαγεία , μυστήριο , πόλη , πολυκατοικίες , ταξίδι , φανάρια , φαντασία , ψυχολογία
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.