Ακόμα και στην κυνική και ορθολογιστική εποχή μας, όσοι ζήσουν τη χαρά ν’ αφουγκραστούν ένα ρυάκι ή κάποιο μικρό ποτάμι που κελαρύζει σε μια μοναχική τοποθεσία, σ’ ένα σκιερό δάσος ή ανάμεσα στ’ ανθισμένα αγριολούλουδα κάποιου ορεινού λιβαδιού, θα νιώσουν το άγγιγμα μιας ακαθόριστης μαγείας. Το υγρό τραγούδι του νερού που κατρακυλάει ανάμεσα σε κροκάλες και στρογγυλεμένα βότσαλα, το παιχνιδιάρικο λαμπύρισμα του ήλιου στα διάφανα βάθη του, τα μικροσκοπικά ουράνια τόξα που διαγράφονται φευγαλέα ανάμεσα στις αφρισμένες όχθες και τους ορμητικούς καταρράκτες του, μοιάζουν να έχουν μια σημασία ιδιαίτερη και ιερή. Δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι οι πρόγονοί μας, οι οποίοι δημιούργησαν μια από τις πιο περίπλοκες φαντασμαγορικές και μεστές από νοήματα μυθολογίες όλων των εποχών, γέμισαν τις πηγές, τα ρυάκια και τα ποτάμια της ελληνικής φύσης με υπερφυσικούς κατοίκους, με τις πανώριες και μυστηριακές νύμφες.
Οι νύμφες και συγκεκριμένα οι Ναϊάδες, ήταν φευγαλέα πνεύματα που κατοικούσαν μέσα στα γλυκά νερά. Ως εκφάνσεις της θεμελιακής συμβολής του ύδατος ως προς την ύπαρξη και την ανάπτυξη της ζωής, πολύ γρήγορα εξαπλώθηκαν στα βουνά και στα δάση και συνδέθηκαν άρρηκτα με την οργιαστική βλάστηση της υπαίθρου. Οι μυστηριακές εκείνες οντότητες θεωρούνταν κόρες του Ωκεανού τον οποίο οι πρόγονοί μας αντιλαμβάνονταν ως ένα πελώριο ποτάμι, μια ιδέα όχι και τόσο αστήρικτη αν φέρουμε στο μυαλό μας τις σύγχρονες δορυφορικές φωτογραφίες των ωκεάνιων ρευμάτων που τα δείχνουν ν’ αγκαλιάζουν ολόκληρο τον πλανήτη μας. Κάποιες άλλες ήταν γεννήματα άλλων ποταμών… Για παράδειγμα, όσες κατοικούσαν στην περιοχή της Θεσσαλίας, είχαν ως πατέρα τον ποταμό Πηνειό. Οι νύμφες της Τροίας κατάγονταν από τον ποταμό Ξάνθο ενώ η νύμφη Σπάρτη ήταν κόρη του γνωστού σε όλους μας Ευρώτα. Αν και δεν ήταν αθάνατες, ζούσαν για πάρα πολλά χρόνια και έμοιαζαν στην όψη με πανέμορφες νεαρές κοπέλες. Ζούσαν σε σπηλιές που βρίσκονταν κοντά σε πηγές ή ποτάμια η ακόμα και μέσα σ’ αυτά, κάτω απ’ την αστραφτερή τους επιφάνεια. Η ζωή τους εξαρτιόταν άμεσα από την ύπαρξη του νερού. Όταν οι ζωοδότριες πηγές στέρευαν, οι Ναϊάδες βυθίζονταν στην ανυπαρξία…
Σύμφωνα με την αρχαιοελληνική μυθολογία, οι Ναϊάδες, εμπλέκονταν πολύ συχνά σε ερωτικές περιπέτειες με τους θνητούς. Ο Ύλας για παράδειγμα, ο σύντροφος του Ηρακλή, έπεσε θύμα μιας Ναϊάδας που εντυπωσιάστηκε από την όψη του όταν εκείνος έσκυψε πάνω από την επιφάνεια μιας πηγής για να γεμίσει την υδρία του με νερό. Δεν σπάνιζαν εξάλλου οι περιπτώσεις νυμφών που ερωτεύονταν βοσκούς οι οποίοι έβοσκαν τα κοπάδια τους στις όχθες ποταμών. Οι καρποί αυτών των σχέσεων ήταν θνητοί οι οποίοι ήταν ιδιαίτερα εύστροφοι, γενναίοι και σοφοί και γίνονταν βασιλιάδες και ήρωες. Πιστεύονταν ακόμα πως οι Ναϊάδες μπορούσαν να προφητεύουν τα μελλούμενα. Γι’ αυτό και θεωρούνταν μητέρες πολλών σοφών μάντεων και γιατρών, όπως ήταν ο Τειρεσίας και ο Χείρωνας. Επιπρόσθετα, οι Ναϊάδες μπορούσαν να κάνουν τα νερά μιας πηγής ιαματικά, γι’ αυτό και συχνά γίνονταν θυσίες για να τις τιμήσουν. Οι πιο ονομαστές περιπτώσεις Ναϊάδων με τέτοιου είδους ικανότητες βρίσκονταν στην Πελοπόννησο και τη Σικελία. Εκεί πέρα, στις θερμές πηγές της Ιμέρας, έλεγαν ότι πήγαινε ο Ηρακλής για ν’ ανανεωθεί η δύναμή του. Όμως υπήρχαν και φορές που οι Νύμφες προκαλούσαν μεγάλο κακό στους άφρονες θνητούς. Αν, για παράδειγμα, τύχαινε να δει κανείς μια Νύμφη την ώρα που έκανε το λουτρό της μέσα σε μια πηγή, έχανε τα λογικά του. Οι νύμφες δεν πέθαναν ωστόσο ύστερα από την επικράτηση του Χριστιανισμού. Το αντίθετο μάλιστα, επέζησαν, διατήρησαν στο ακέραιο την ζωτικότητά τους και μετονομάστηκαν στις γνωστές σε όλους μας νεράιδες που ζουν ακόμα και σήμερα σε νεραϊδοσπηλιές και νεραϊδόβρυσες. Εξακολουθούν να θεωρούνται επικίνδυνες οντότητες αφού κυκλοφορούν ακόμα ιστορίες για “νεραϊδοπαρμένους”, για ανθρώπους δηλαδή που απήχθησαν από αυτές και χάθηκαν για πάντα, κάτι που θυμίζει πολύ έντονα το πάθημα του Ύλα στην μακρινή αρχαιότητα. Επίσης, εξακολουθούν να είναι όντα φευγαλέα και μυστηριακά. Μονάχα οι Σαββατογεννημένοι και “αλαφροΐσκιωτοι” μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί τους και ν’ αντιληφθούν την παρουσία τους ή να τις δούνε να χορεύουν και να χτενίζουν τα μακριά μαλλιά τους σε κάποια βουνίσια νεροπηγή.
Ο Ελλαδικός χώρος δεν είναι ο μοναδικός του οποίου οι αρχαίοι κάτοικοι είχαν αντιληφθεί την ιερή και μυστηριακή φύση του νερού. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει: Σε όλες τις αρχαίες μυθολογίες, το νερό αποτελεί την έδρα πλασμάτων υπερφυσικών, μυστηριακών και παντοδύναμων με χαρακτηριστικά που μοιάζουν εκπληκτικά με εκείνα που τους είχαν αποδώσει οι αρχαίοι Έλληνες. Οι ομοιότητες που υπάρχουν ανάμεσα σε λαούς που δεν είχαν καμία επαφή μεταξύ τους, είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αρχαίοι Κέλτες οι οποίοι, αν και κατοικούσαν σε χώρες σκοτεινές και βροχερές όπου το νερό αφθονούσε, πίστευαν και εκείνοι βαθιά στην ιερότητα του. Ήταν και γι’ αυτούς μια κοιτίδα ζωής και θεραπείας και πηγή σοφίας, διαίσθησης και μαγείας που μπορούσε να αποκαλύψει τα μελλούμενα. Οι λίμνες, τα ρυάκια, τα ποτάμια και τα πηγάδια αποτελούσαν πύλες προς κάποιον υπερφυσικό αλλόκοσμο και πολύ συχνά οι πιστοί άφηναν τις προσφορές προς τους θεούς τους ή να επικοινωνούσαν με τους νεκρούς, κάτι που θυμίζει πολύ έντονα κάποια ελληνικά νεκρομαντεία, όπως για παράδειγμα του Αχέροντα, που βρίσκονταν στις πηγές ποταμών. Μάλιστα, κάθε σώμα νερού κατοικούνταν από νύμφες και άλλες θεότητες που άλλες φορές ήταν φιλικές προς τους ανθρώπους και άλλες φορές ολέθριες. Ποιος δεν έχει ακούσει για την Βίβιαν, την Κυρά της Λίμνης, την Νύμφη που πρόσφερε στον Βασιλιά Αρθούρο το αήττητο σπαθί του και, σύμφωνα με κάποιες άλλες ιστορίες, ξελόγιασε τον μάγο Μέρλιν και τον βύθισε σ’ έναν αιώνιο ύπνο; Εξάλλου, η ίδια η «Κυρά της Λίμνης», σύμφωνα πάλι με κάποιες άλλες ακόμα πιο εντυπωσιακές ιστορίες, δεν ήταν εκείνη που απήγαγε τον γνωστό Lancelot όταν αυτός ήταν μικρό παιδί, τον ανέθρεψε και τον έστειλε μετά στην αυλή του Βασιλιά Αρθούρου με τα γνωστά σε όλους μας μοιραία αποτελέσματα; Άλλες εξίσου γνωστές νύμφες του νερού, είναι η Lorelei που αποπλανούσε, ακριβώς όπως και οι ελληνικές Σειρήνες, άπραγους ναύτες με την υπέροχη φωνή της και η αρκετά επικίνδυνη Nixie.
Και ποιος μπορεί να αγνοήσει την παράξενη ιστορία της Μελουσίνας, της πανέμορφης εκείνης νύμφης που συνάντησε ο πρίγκηπας Raymond του Poitou, στα χρόνια της μεσαιωνικής Γαλλίας, στο δάσος του Coulombiers; Μαγεμένος απ’ την ομορφιά της, την ζήτησε σε γάμο και εκείνη δέχτηκε θέτοντας του ωστόσο έναν αυστηρό περιορισμό: Ότι ποτέ δεν θα έμπαινε στο δωμάτιο της ημέρα Σάββατο. Όπως ήταν και το αναμενόμενο, κάποια στιγμή ο Raymond, νικημένος από την περιέργειά που τον βασάνιζε, παραβίασε τον όρκο που είχε δώσει με αποτέλεσμα να δει τη γυναίκα του να μεταμορφώνεται σε ένα παράξενο πλάσμα που ήταν μισή άνθρωπος και μισή φίδι, δράκος ή και γοργόνα σύμφωνα με κάποιες εκδοχές. Αξίζει να ειπωθεί σε αυτό το σημείο ότι ο συσχετισμός ανάμεσα στους ερπετόμορφους δράκους και στο στοιχείο του νερού είναι στενότατος και παγκόσμιος. Οι μυθικοί δράκοι της Κίνας και της Ιαπωνίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με τα σύννεφα της βροχής, τα ρεύματα του ωκεανού και τα ποτάμια, ενώ ακόμα και μέχρι τα πολύ πρόσφατα χρόνια στην Ελλάδα ψιθυρίζονταν ιστορίες για κερασφόρα «δρακόφιδα» που ζούσαν στις πηγές και στα ποτάμια της υπαίθρου. Η Μελουσίνα λοιπόν, εξοργισμένη από την απείθεια του συζύγου της, τον εγκατέλειψε για πάντα αφού πρώτα του χάρισε δύο «μεγεμένα» δαχτυλίδια. Αξιοπρόσεκτο είναι το ότι ο εντυπωσιακός μύθος της Μελουσίνας έχει συνδεθεί με την βασιλική οικογένεια του Λουξεμβούργου, όταν ο κόμης Siegfried της οικογένειας των Αρδεννών, ως υποτιθέμενος απόγονος της οικογένειας που ξεκίνησε από τον γάμο της Μελουσίνας με τον θνητό της σύζυγο, αγόρασε τα φεουδαλικά δικαιώματα του Λουξεμβούργου το έτος 963 μετά Χριστό. Το In 1997 μάλιστα, το Λουξεμβούργο εξέδωσε μια σειρά γραμματοσήμων που απεικόνιζαν την Μελουσίνα για να τιμήσει αυτό το γεγονός! Αλλά και ο Εγγλέζος βασιλιάς Ριχάρδος ο Πρώτος, ισχυρίζονταν ότι ήταν και αυτός ήταν απόγονος της Μελουσίνας, η οποία κυκλοφορούσε ανάμεσα στους θνητούς ως κόμισα Anjou.
Παραλληλισμούς με όλα τα παραπάνω υπάρχουν και στην νεότερη ελληνική ιστορία. Στην Ύδρα ψιθυρίζονταν ότι η ισχυρή οικογένεια των Μαυροκορδάτων είχε αποκτήσει τον μεγάλο πλούτο της από μια νεράιδα του νερού, την οποία είδε κάποιο μέλος της οικογένειας, ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος, να περπατάει μόνη σε κάποια παραλία, της έκλεψε το μαντήλι και την έκανε δική του. Επίσης, σε πολλά χωριά της Ελλάδας που ονομάζονται «νεράιδα» ή «νεραιδοχώρια» ψιθυρίζεται ότι ο ντόπιος πληθυσμός είχε σχέσεις με νεράιδες από τις οποίες γεννήθηκαν παιδιά….
Μια άλλη εντυπωσιακή όσο και παράξενη ομοιότητα που υπάρχει ανάμεσα σε παραδόσεις που επιβιώνουν σε κάθε γωνιά του κόσμου, αφορά τη λατρεία πηγών και πηγαδιών των οποίων το νερό υποτίθεται ότι είναι ιαματικό. Οι συγκεκριμένες λατρείες επιβιώνουν ακόμα και σήμερα και μάλιστα σε αξιοσημείωτη έκταση σε ολόκληρο τον κόσμο. Σκεφτείτε μόνο ότι κάθε φορά που ρίχνετε ένα νόμισμα σε κάποιο σιντριβάνι και κάνετε μια ευχή, επαναλαμβάνετε μια τελετουργία που έχει ιστορία πολλών χιλιάδων ετών! Ευρύτατα διαδομένο επίσης, είναι το έθιμο του στολισμού δέντρων και θάμνων (που φυτρώνουν δίπλα σε θεραπευτικά ή ιερά ύδατα) με κουρέλια τα οποία συμβολίζουν την ασθένεια από την οποία εύχεται να απαλλαχτεί κάποιος ασθενής. Οι πανάρχαιες αυτές πρακτικές καθόλου δεν επηρεάστηκαν από την επικράτηση του Χριστιανισμού. Απλά, αφιερώθηκαν σε Χριστιανούς αγίους και αγίες και το νερό τους μετονομάστηκε σε «αγίασμα». Στην Βρετανική ύπαιθρο τα περισσότερα ιερά πηγάδια είναι αφιερωμένα στην αγία Brighid, η οποία αποτελεί μια πολύ επιφανειακή μεταμφίεση της ομώνυμης κέλτικης νύμφης-θεάς Βrigit που επίσης σχετίζονταν στενά με το στοιχείο του νερού!
Ο σεβασμός και το δέος που ένιωθαν οι πρόγονοί μας προς το στοιχείο του νερού είναι ολοφάνερος, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ίσως λοιπόν δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις ενισχύουν και επιβεβαιώνουν αυτές τις πανάρχαιες πεποιθήσεις. Σήμερα γνωρίζουμε ότι το νερό που πίνουμε έχει ηλικία τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου ετών, ότι διαθέτει κρυσταλλική δομή, τα μόρια του δηλαδή εμφανίζουν μια δομημένη διάταξη και ότι διαθέτει κάποιες πολύ ασυνήθιστες ηλεκτρομαγνητικές και άλλες ιδιότητες που το καθιστούν μοναδικό στη φύση. Και πώς μπορούμε να αγνοήσουμε τις ενδείξεις που πληθαίνουν όλο και περισσότερο όσον αφορά την ευαισθησία του νερού ως προς τους ήχους, τις σκέψεις και τα συναισθήματα; Για παράδειγμα, το 1994 ένας Ιάπωνας επιστήμονας, ο Δόκτορας Masaru Emoto άρχισε να καταψύχει δείγματα νερού και να τα φωτογραφίζει πριν προλάβουν να λιώσουν με φωτογραφική μηχανή μεγάλης ταχύτητος ενσωματωμένη σε μικροσκόπιο. Ανακάλυψε ότι η κρυσταλλοδομή του νερού επηρεάζεται από τους ήχους στους οποίους εκτίθεται, ότι δηλαδή ό,τι μεταβάλλεται από την ένταση, την αρμονία και την φύση των ήχων που «ακούει». Ο ίδιος επιστήμονας ισχυρίστηκε επίσης ότι το νερό επηρεάζεται σε ανάλογο βαθμό από τις εχθρικές ή φιλικές σκέψεις και ότι εικόνες, ήχοι, ή η ομιλία, αποκρυσταλλώνονται στην μοριακή δομή του. Ο Γάλλος Δρ. Jacques Benveniste (1935-2004) στο τέλος της δεκαετίας του 1980, απέδειξε ότι το νερό καταγράφει πληροφορίες, δηλαδή ότι διαθέτει «μνήμη». Ακόμα και σήμερα πολλά είναι τα θρησκευτικά συστήματα που πρεσβεύουν ότι ο «αγιασμός» των υδάτων τόσο στην θάλασσα όσο και στις δεξαμενές ή φράγματα έχει θετική επίδραση στους ανθρώπους. Το νερό λοιπόν παρουσιάζει πολλά χαρακτηριστικά που αποδίδονται στους ζωντανούς οργανισμούς. Είναι κάτι το ζωντανό, το αίμα της ίδιας της μητέρας Γης.
Σκεφτείτε ότι ως επί το πλείστον είμαστε φτιαγμένοι από νερό. Για εννέα μήνες, κατά την κυοφορία μας, επιπλέουμε σε έναν ζεστό και ασφαλή ωκεανό από νερό. Χωρίς την ζωοδότρα ύπαρξή του ύδατος, η Γη θα ήταν ένας νεκρός πλανήτης, μια άνυνδρη έρημος.
Αν κάποια στιγμή λοιπόν βρεθείτε μόνοι κοντά σ΄ ένα μελωδικό ρυάκι, σε κάποια όμορφη εξοχική τοποθεσία, μακριά από τους εκκωφαντικούς και δυσαρμονικούς θορύβους του σύγχρονου πολιτισμού, καθίστε κοντά του και αφουγκραστείτε το όμορφο τραγούδι του. Και ίσως τότε ακούσετε τους ψιθύρους των Ναϊάδων που ζουν ακόμα μέσα στα κρυσταλλένια βάθη του και αφηγούνται τις αρχαίες ιστορίες τους, τότε που οι θνητοί μιλούσαν μαζί τους και ένιωθαν ακόμα μέσα τους την αρχέγονη μαγεία του νερού…
***
Βιβλιογραφία:
1) wikipedia
2) Fairy sites by Janet Bord (gothic image publications 2004)
3) Οι περιπέτειες της Στρογγυλής Τράπεζας και το Άγιο Δισκοπότηρο (Francis Rolt-Wheeler PH.D Εκδόσεις Ιάμβλιχος 1995)
4) Οφιολατρεία (Χρήστος Ντικμπασάνης Εκδόσεις Αρχέτυπο 2002)
5) Τhe fairy Faith in Celtic Countries (by W.Y. Evans-Wentz Citadel Press 2003)
6) 15 Μεσαιωνικές Ιστορίες (by Gisele Singrit Yvonne Girault Walter Scott Εκδόσεις Ι. Κ Παπαδόπουλος &Υιος 1972)
7) Τα ξωτικά (Φίλιππος Μανδηλαράς Εκδόσεις Φυτράκη 2004)
8) Ξωτικά (Ναούμ Θεοδοσιάδης Εκδόσεις Αρχέτυπο 2006)
9) www.esoterica.gr/articles/occult/watermag/watermag.htm
Tags: article , fantasy , Greek Mythology , Lorelei , myth , mythology , Nixie , The Weird Side Daily , twsd , weird , weird article , weird άρθρο , αλαφροΐσκιωτοι , Αρθούρος , άρθρο , άρθρο φατναστικού , αρχαίοι , Γαλλία , Γη , δάση , δάσος , δημοτικά τραγούδια , Δράκος , Ελλάδα , ελληνική μυθολογία , επιστήμη , επιστήμονας , Έρικ Σμυρναίος , κόρες του νερού , κυρά της λίμνης , λίμνες , Μαυροκορδάτων , Μελουσίνα , Μέρλιν , μυθικοί δράκοι , μύθοι , μυθολογία , μύθος , μυστήριο , Ναϊάδες , νεράιδες , νεραϊδοπαρμένος , νερό , νύμφες , Σαββατογεννημένοι , σειρήνες , σπηλιές , Τραγούδι , φαντασία , φύση , Χριστιανισμού , ωκεανός
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.