1977. Ο Stephen King, ο Βασιλιάς του Λογοτεχνικού Τρόμου, γράφει μια ιστορία για ένα στοιχειωμένο ξενοδοχείο και την οικογένεια Torrance, την οποία η Απομόνωση, οι Καταχρήσεις και το Στοιχειωμένο Παρελθόν οδηγεί σε τρομακτικές περιπέτειες. Ο λόγος για την «Λάμψη», το δημοφιλές και πολυαγαπημένο βιβλίο του King, το οποίο χρησιμοποιεί το επιβλητικό ξενοδοχείο και τις πνευματικές δυνάμεις του γιου της οικογένειας για να πει μια ιστορία για μια οικογένεια σε κατάρρευση. Τρία χρόνια μετά, το 1980, λαμβάνει χώρα η κινηματογραφική του μεταφορά απ’ τον Stanley Kubrick, τον Αφέντη της Κινηματογραφικής Ψυχανάλυσης. Η «Λάμψη» του Kubrick, χωρίς να είναι πιστή σε εκείνη του King, έγινε αγαπητή από το Κοινό και πλέον θεωρείται ως ένα απ’ τα αριστουργήματα της Έβδομης Τέχνης στο Είδος του Τρόμου (Μεταφυσικού και Ψυχολογικού).
2013. Ο King επιστρέφει στην ιστορία των Torrance, και αυτή τη φορά ασχολείται με τις περιπέτειες του Dan(ny), ο οποίος εργάζεται πλέον σαν νοσοκόμος, και ενός κοριτσιού το οποίο αναζητούν «βαμπίρ» με ψυχικές δυνάμεις και το οποίο ο Dan καλείται να προστατέψει.
Και αισίως, 39 χρόνια μετά την κυκλοφορία της πρωτότυπης ταινίας και 6 μετά από αυτή του βιβλίου, φτάνουμε στο 2019, όπου υπό την δημιουργική διεύθυνση του Mike Flanagan (“Oculus”, “Ouija: Origin of Evil”, “Gerald’s Game”, “The Haunting of Hill House”) κυκλοφορεί στο σινεμά το “Doctor Sleep”, το sequel του “The Shining”. Sequel όμως σε τι; Στην μισητή απ’ τον συγγραφέα ταινία ή στο βιβλίο; Πώς στο καλό να μεταφέρεις στο σινεμά κάτι με δύο προηγούμενες εκδοχές; Πως επιβιώνεις μετά από αυτό; Και πως το κάνεις με σεβασμό στην Τέχνη και στο Κοινό αυτό;
Ας δούμε την απάντηση. Κυρίες και κύριοι, το “Doctor Sleep”!
Θα ξεκινήσουμε με την Σκηνοθεσία και την Μουσική. Στην σκηνοθετική καρέκλα βρίσκουμε, όπως ανέφερα ήδη, τον Mike Flanagan, ο οποίος εδώ και κάποια χρόνια έχει χτίσει μια καλή φήμη σαν σκηνοθέτης ταινιών στα είδη του Τρόμου και του Θρίλερ –και όχι άδικα κατ’ εμέ. Καταφέρνει με κάποιο τρόπο να είναι πιστός στο πνεύμα του Kubrick, φέρνοντας παράλληλα στο τραπέζι και οπτικά πιο μοντέρνες προσεγγίσεις. Τα πλάνα του είναι πανέμορφα, με όμορφες εναλλαγές ζεστών και φιλικών και ψυχρών και απειλητικών χρωμάτων, ιδανικό φωτισμό, αξιοπρεπή εφέ, και την μεγαλεπήβολη αλλά τόσο κλειστοφοβική αισθητική της «Λάμψης». Υπάρχει δε κάτι το τελετουργικό στην κίνηση της κάμερας, κάτι το μυστικιστικό. Μιλάμε για μια ταινία που σίγουρα οπτικά είναι αρτιότατη. Η δε μουσική, με την χρήση του κλασικού θέματος της «Λάμψης» αλλά και τις νέες προσθήκες, είναι πολύ όμορφη και δίνει την κατάλληλη αίσθηση αγωνίας και έλλειψης ελέγχου στην ιστορία.
Φυσικά η οπτική αρτιότητα δεν είναι αρκετή από μόνη της. Ευτυχώς για τον «Δόκτωρ Ύπνο» όμως, ο Flanagan είναι και υπεύθυνος για την διασκευή της ιστορίας και το ευρύτερο σενάριο της ταινίας, και είναι κάτι παραπάνω από εξαιρετικός σε αυτό. Όταν καλείται να αποφασίσει ανάμεσα στην Πιστή Συνέχεια της «Λάμψης» του Kubrick και σε αυτής του King και της αντίστοιχης Πιστής Μεταφοράς του ίδιου του βιβλίου, παίρνει την Τρίτη Επιλογή και τα συνδυάζει όλα μαζί. Όχι όμως με έναν εύκολο ή φτηνό τρόπο, αλλά αποδεχόμενος την πρόκληση και με όρεξη να τιμήσει τους δύο μεγάλους καλλιτέχνες με κάτι άξιο της Κληρονομιάς που άφησαν. Και το αποτέλεσμα τον δικαίωσε. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό η οποιαδήποτε απόπειρα για εύκολο fanservice με υλικό και αναφορές στην «Λάμψη». Όταν μπαίνουν στην ιστορία στοιχεία της προηγούμενης ταινίας, αυτό γίνεται οργανικά και εξυπηρετεί πρωτίστως την ιστορία και τους χαρακτήρες, με πλήρη σεβασμό στο αριστούργημα που ήταν αυτή. Με ένα δυνατό και καλογραμμένο σενάριο που διαχειρίζεται θεσπέσια τον ρυθμό και την αγωνία και δίνει χώρο και χρόνο στους χαρακτήρες (Πρωταγωνιστές και Ανταγωνιστές) για να κινηθούν, να αναλυθούν και να αλληλοεπιδράσουν οργανικά, καταφέρνει να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ τριών πρωτότυπων υλικών και να δημιουργήσει μία συνέχεια που δεν αφήνει πολλά περιθώρια αμφισβήτησης για την αναγκαιότητά της. Φυσικά σε αυτό βοηθάει και η αρκετά μεγάλη διάρκεια της ταινίας (2.5 ώρες για το Theatrical Cut και 3 για το Director’s Cut), η οποία όμως δεν θα έπρεπε να αποθαρρύνει τον θεατή απ’ το να την δει. Το να έχει περάσει 1.5 ώρα σχεδόν σε μία ταινία με τον πρωταγωνιστή να είναι ακόμα στην Άρνηση στο Κάλεσμα στην Περιπέτεια (Refusal of the Call, Hero’s Journey/The Hero with a Thousand Faces –Joseph Campbell) και την ταινία να μην έχει χάσει καθόλου το ενδιαφέρον της ακούγεται σαν κάτι το παράλογο, αλλά είναι κάτι που συνέβη. Και αυτό γιατί ο Κόσμος της ιστορίας κρατάει το ενδιαφέρον πολύ σωστά, ενώ οι χαρακτήρες και οι θεματολογίες της είναι άξια σημασίας.
Μιλώντας για τους χαρακτήρες, αυτοί είναι πολύ ενδιαφέροντες και σε θέση να κερδίσουν την συμπάθεια του θεατή, τόσο οι Ήρωες όσο και οι Ανταγωνιστές. Όλοι βοηθούν με τον τρόπο τους να γεμίσουν τη ιστορία με συναίσθημα και όμορφες και δυναμικές σχέσεις και συναναστροφές, σαν χαρακτήρες αλλά και ερμηνευτικά, και δίνουν στην ιστορία το απαραίτητο συναισθηματικό βάρος για να δουλέψει σαν Δράμα και ιστορία Τρόμου. Θα αναφερθώ κυρίως σε αυτούς γύρω από τους οποίους γυρίζει η ιστορία και που έχουν και τις καλύτερες δυναμικές μεταξύ τους.
Ο Dan Torrance του Ewan McGregor –ο οποίος είναι εξαίρετος στο ρόλο, όπως πάντα- είναι ένας άνθρωπος πληγωμένος, με πάθη και εξαρτήσεις, αλλά στο τέλος της μέρας έχει την καρδιά του στο σωστό μέρος. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και συμπαθητική είναι και η Abra Stone της μικρής (και σχεδόν πρωτοεμφανιζόμενης) Kyliegh Curran, μία έφηβη που επίσης έχει την Λάμψη και είναι μάλιστα εξαιρετική ισχυρή σε αυτή, η οποία έχει μια θεσπέσια χημεία με τον Dan του McGregor. Δεν θα μπορούσα δε να μην μιλήσω για την Rose the Hat της Rebecca Ferguson. Η Rose είναι η αρχηγός των psychic βαμπίρ που κυνηγούν την Abra και η Ferguson την φέρνει στη ζωή με τρόπο ταυτόχρονα συμπαθητικό αλλά και απόκοσμο και τρομακτικό –μια ιδανική ανταγωνιστική δύναμη κατά των ηρώων μας. Τέλος, νομίζω ότι αξίζει μια αναφορά στους Alex Essoe και Henry Thomas, οι οποίοι ερμήνευσαν τους Wendy και Jack Torrance σε κάποια flashback στην ταινία. Και κάνω αυτή την αναφορά ειδικά γιατί εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνεται σαν ατίμωση των Duvall και Nicholson, αλλά μόνο αυτό δεν είναι. Ήταν μια προσέγγιση που έγινε με σεβασμό στους ίδιους τους ηθοποιούς, οι οποίοι δεν ήταν σε θέση να επιστρέψουν στους ρόλους τους για λόγους υγείας, αλλά και στο ταλέντο και στην σημασία τους για την ιστορία, καθώς οι ερμηνείες των Essoe και Thomas ήταν όσο το δυνατόν πιο κοντά στις πρωτότυπες γινόταν και ήταν ειλικρινείς ως προς τα συναισθήματά τους.
Η «Λάμψη» -τόσο ως βιβλίο, όσο και ως ταινία- είναι γνωστή για την βαριά και βαθιά θεματολογία της. Αυτή φυσικά έχει να κάνει με πολλά πράγματα (τα οποία έχουν αναφερθεί στο αντίστοιχο άρθρο), αλλά στο επίκεντρό της βρίσκονται κυρίως το Παρελθόν, η Έλλειψη Ελέγχου και οι Καταχρήσεις. Στον «Δόκτωρ Ύπνο» είναι αυτές γύρω από τις οποίες γυρίζει η υπόθεση, αλλά με μία πιο αισιόδοξη οπτική αυτή τη φορά: την Επαναφορά και την Ανάρρωση. Ναι, ο Dan ξεκινάει την ταινία σαν ένας αλκοολικός που τρέχει απ’ το στοιχειωμένο παρελθόν του. Όμως μέχρι το τέλος της έχει ξεφύγει από αυτό, έχει συγχωρέσει, έχει εξιλεωθεί, έχει προχωρήσει. Ναι, το Παρελθόν μας μπορεί να έχει πράγματα που μας έβλαψαν, αλλά δεν θα μας καθορίσει αν δεν το αφήσουμε να το κάνει. Όσους ανθρώπους και όσες καταστάσεις και αν βρούμε και ζήσουμε οι οποίες μας ρουφάνε το Είναι και μας καταστρέφουν σιγά σιγά, δεν θα μας βλάψουν. Γιατί είμαστε καλύτεροι από αυτό. Γιατί δεν είμαστε μόνοι. Γιατί μπορούμε πάντα να κάνουμε κάτι καλύτερο –να βοηθήσουμε, να δημιουργήσουμε. Γιατί όλοι μας έχουμε κάτι το Λαμπρό και το Σκοτεινό μέσα μας. Είναι επιλογή μας πιο θα βγάλουμε και έξω τελικά. Οκ, αυτό παραέγινε συναισθηματικό. Σύνοψη λοιπόν!
Αν δεν φάνηκε ήδη, λάτρεψα αυτή την ταινία –και νομίζω με έκανε να εκτιμήσω ακόμα περισσότερο την «Λάμψη» σαν έργο. Είναι μία από εκείνες τις ταινίες τρόμου που καταφέρνει να συνδυάσει εξαίσια την έλλειψη ελέγχου και όλα τα είδη Adult Fear με την δυναμική επάνοδο –και σε ένα οπτικοακουστικά θεσπέσιο και υποκριτικά υπέροχο πακέτο τολμώ να πω. Η βαθμολογία μου είναι ένα sup{Pass++} με High Pass, δηλαδή ένας τίτλος που κρατάω μόνο για ταινίες που θα πρέπει ένας σινεφίλ ή φαν κάποιου είδους να δει οπωσδήποτε. Πιθανότατα μία από τις καλύτερες ταινίες στο είδος των Θρίλερ/Τρόμου για το 2019. Αν δεν το έχετε δει (και το Box Office λέει ότι μάλλον δεν το έχετε δει), κάντε το –αξίζει! Και μάλιστα προτείνω το Director’s Cut. Ναι, είναι 3 ώρες, αλλά το αξίζουν.
Θα επιστρέψουμε με περισσότερα ενδιαφέροντα άρθρα για ταινίες και σειρές. Μέχρι τότε να είστε καλά και να προσέχετε!
Tags: Doctor Sleep , Doctor Sleep Stephen King , Doctor Sleep κριτική , Doctor Sleep κριτική ταινίας , Doctor Sleep ταινία , horror , horror movies , Movies , Review , reviews , Stephen King , The Shining , The Shining stephen king , weird , αλλόκοτο , Δόκτωρ Ύπνος , Δόκτωρ Ύπνος 2019 , Δόκτωρ Ύπνος Stephen King , Δόκτωρ Ύπνος βιβλίο , Δόκτωρ Ύπνος κριτική , Δόκτωρ Υπνος Κριτική Ταινίας , Δόκτωρ Ύπνος ταινία , Η Λάμψη , Η Λάμψη stephen king , θρίλερ , κριτικές , Κριτική ταινίας , Λάμψη , Στέφεν Κινγκ , ταινίες τρόμου , τρόμος
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.