Super Speed Review (The Shining Gets Out of Us)

Κριτική για τρεις ιδιαίτερα επιτυχημένες ταινίες τρόμου.

30 Νοεμβρίου 2019

New Speed Review: The Abridged Series!: Spooky scary films sent shivers down your spine!

Καλησπέρα κυρίες και κύριοι αναγνώστες! Τι κάνετε, πώς είστε; Σήμερα θα ρίξουμε μια ματιά σε μία μικρή συλλογή από τις καλύτερες ταινίες τρόμου στην ιστορία του σινεμά. Μία ομολογουμένως μικρή λίστα, αλλά λίστα. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!

1) The Shining (1980) – max{Pass++}-High Pass

Ξεκινάμε την περιήγηση μας στον Τρόμο με κάτι παλιό αλλά καλό, αποτέλεσμα συνεργασίας (περίπου) δύο μεγάλων ταλέντων και ένα από τα χαρακτηριστικότερα και σπουδαιότερα δείγματα του είδους. Και για δες, έχει και σίκουελ που βγήκε πρόσφατα!

Η «Λάμψη» λοιπόν του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, θέλει τον δάσκαλο και συγγραφέα Τζακ Τόρανς να αναλαμβάνει την χειμερινή φύλαξη του ξενοδοχείου Overlook μαζί με την οικογένειά του. Όμως σύντομα η αποξένωση και το παρελθόν θα οδηγήσουν την οικογένεια σε κάτι για το οποίο δεν είναι έτοιμοι…
Οτιδήποτε και να πω για την θεσπέσια σκηνοθεσία με την έμφαση στα ζεστά αλλά και άβολα μοτίβα και τη συμμετρία, την ανατριχιαστική και μυστηριώδη ατμόσφαιρα, μάλλον δεν θα είναι αρκετά για να δείξει την εκτίμηση και τον θαυμασμό μου για τον Κιούμπρικ. Ακόμα και σχεδόν 40 χρόνια μετά, η ταινία δεν παύει να είναι εντυπωσιακή και να δίνει με τον ιδανικό τρόπο την αίσθηση της παράνοιας και της απομόνωσης του μεγαλεπήβολου αλλά και κάπως κλειστοφοβικού ξενοδοχείου. Φυσικά δε λείπουν κάποια zoom in και πλάνα που ίσως μαρτυρούν παραπάνω την ηλικία της ταινίας, όμως μετά το πρώτο 20λεπτο είναι σαν μην υπήρξαν ποτέ.

Βέβαια μία οπτικά όμορφη ταινία δε θα μπορούσε από μόνη της να γίνει ένας θρύλος του είδους της. Σε όλο αυτό βοήθησαν και η μουσική και οι ερμηνείες. Η μουσική των Wendy Carlos και Rachel Elkind είναι απλά ανατριχιαστικά υπέροχη και δίνει μία έντονα άβολη ατμόσφαιρα σε όλη την ταινία. Από την μεριά τους, οι ερμηνείες είναι επίσης εξαιρετικές, με τον Νίκολσον να είναι απολαυστικός και τρομακτικός ταυτόχρονα και ο MVP του καστ, την Σέλι Ντουβάλ να δίνει με καλό τρόπο την εντελώς εκτός του στοιχείου της μητέρα και σύζυγο (πέρα από 1-2 στιγμές ίσως), τον (τότε) μικρό Ντάνι Λόιντ να δίνει την καλύτερη δυνατή ερμηνεία που θα μπορούσε ένα παιδί, που κυριολεκτικά δεν ξέρει σε τι ακριβώς έχει μπλέξει, και τον Σκάτμαν Κρόδερς να είναι αρκετά ψυχαγωγικός, επεξηγηματικός αλλά και εγκάρδιος στο όλο εγχείρημα. Όσο για τους χαρακτήρες που ερμηνεύουν, αν και δεν έχουν κάποια σαφή ανάπτυξη, είναι συμπαθέστατοι και κάτι παραπάνω από ικανοί να τραβήξουν στο όλο Δράμα τον θεατή.

Χωρίς να μπορώ να δηλώσω τρομαγμένος, μπορώ με σιγουριά να πω πως η ταινία κρατάει σε πολύ υψηλά επίπεδα την αγωνία και την ένταση (αν και αυτό μάλλον έχει να κάνει με την δική μου χαζή προσέγγιση και όχι με την ίδια), η οποία παίζει θεματολογικά με τον Φόβο της αποξένωσης, της απομόνωσης, της (ενδοοικογενειακής και μη) βίας, του (μεταφορικά και κυριολεκτικά) στοιχειωμένου παρελθόντος, και των καταχρήσεων και το που οδηγούν το άτομο. Ενδιαφέροντα πράγματα για σκέψη και συζήτηση, που μπορούν να πάρουν πολύ γρήγορα πολύ σκοτεινές διαστάσεις.

«Γενικά θα την πρότεινες σαν ταινία;» Αν δεν ήταν ήδη σαφές από την ανάλυση και την βαθμολογία, φυσικά! Μπορεί να μην είναι η βέλτιστη μεταφορά του βιβλίου του Κινγκ (κάτι έχει να πει ο ίδιος γι’ αυτό) και μετά από 39 χρόνια μεγάλο μέρος της να έχει γίνει meme λόγω της λαϊκής κουλτούρας (“Heeeeeeeeere’s Johnny!”), αλλά δεν παύει να είναι ένα αριστούργημα του είδους του Ψυχολογικού και Μεταφυσικού Τρόμου από δύο μεγάλες προσωπικότητες στους αντίστοιχους τομείς τους, και αν μη τι άλλο ένας καλός δείκτης για το πώς να κάνεις μια κινηματογραφική μεταφορά αν είναι να αγνοήσεις εντελώς το πρωτότυπο υλικό.

Κλείνουμε με μία Harsher/Heartwarming in Hindsight ανέκδοτη ιστορία. Όσο γυριζόταν η ταινία, ο Κιούμπρικ φρόντισε να μην μάθει ποτέ ο Ντάνι Λόιντ ότι γύριζαν ταινία τρόμου, για να μην αποκτήσει τραύμα λόγω αυτού. Δυστυχώς δεν φρόντισε το ίδιο για την Σέλι Ντουβάλ, καθώς δεν δοκίμασε να κάνει καθόλου πιο εύκολες τις 127 λήψεις της σκηνής που της επιτίθεται ο Τζακ στην σκάλα και είναι πολύ πιθανό να επιδείνωσε τις ψυχολογικές διαταραχές που αποκάλυψε το 2016. Ναι, οκ, ο καλλιτέχνης πρέπει να κάνει κάποιες θυσίες για την τέχνη του και είναι επαγγελματίας που ξέρει που μπλέκει και ο άλλος ήταν ανήλικος αλλά και πάλι ακούγεται λίγο άσχημα. Επίσης ήταν υποψήφια για Χρυσό Βατόμουρο εκείνη τη χρονιά για την ερμηνεία της (και ο Κιούμπρικ για τη σκηνοθεσία). Ναι…
Πάντως δεν παύει να είναι μια εξαίσια ταινία.

Οκ, αυτό ήταν κάπως βαρύ στο τέλος. Ας πάμε για κάτι πιο ελαφρύ. Θρίλερ με έντονα σατιρικά στοιχεία με θέμα… το ρατσισμό. Oh boy…

2) Get Out (2017) – sup{Pass}-High Pass

Συνεχίζουμε λοιπόν με την πρώτη κινηματογραφική δουλειά (και μάλιστα στο είδος του τρόμου) από τον κωμικό, παραγωγό, σκηνοθέτη και σεναριογράφο Τζόρναν Πιλ. Αυτή δεν είναι άλλη από το θρίλερ του «Get out» (ελληνικό τίτλος «Τρέξε!»), το οποίο θέλει τον Αφροαμερικανό Κρις Ουάσινγκτον να πηγαίνει τριήμερο με την λευκή κοπέλα του, Ρόουζ Άρμιτατζ, στο πατρικό της. Η χωρίς τακτ συμπεριφορά μερικών μελών και φίλων της οικογένειας, όμως, θα είναι το μικρότερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει…

Η ταινία είναι πολύ όμορφα σκηνοθετημένη, με τον Πιλ να έχει μια καλή γνώση στους κανόνες και τα κλισέ των ειδών του Τρόμου και του Θρίλερ και να παίζει έξυπνα και ευχάριστα με αυτά, ενώ χτίζει με αριστουργηματικό τρόπο από την αρχή όλα όσα θα ακολουθήσουν. Η δε προσοχή στις λεπτομέρειες ως προς τα χρώματα, τα μοτίβα, και τους συμβολισμούς τους είναι αξιοζήλευτη και αξιοθαύμαστη.

Το σενάριο μπορεί να γίνει λίγο αδιάκριτο με την θεματολογία και τους συμβολισμούς του, αλλά σε κάποια θέματα η διακριτικότητα είναι περιττή και, τελικά, δεν παύει να είναι εξαιρετικά γραμμένο και δομημένο, δίνοντας χώρο και χρόνο σε άτομα και καταστάσεις για να κινηθούν και να εξελιχτούν. Μεγάλο προσόν της ταινίας είναι και το ότι ακόμα και γνωρίζοντας την ακριβή εξέλιξη της ιστορίας, πολλές από τις πιο σκληρές και σπαραξικάρδιες ανατροπές δουλεύουν εξαιρετικά, εν μέρει χάρη στους πολύ ζωντανούς και ιδανικούς για την υπόθεση χαρακτήρες, τις θεσπέσιες ερμηνείες των ηθοποιών τους και όλη την παραπάνω προσοχή σχεδόν στα πάντα. Στην όλη καλή αισθητική της ταινίας και την καλή αίσθηση που φέρνει, συμβάλει και το καλό χιούμορ και η σωστή εναλλαγή σάτιρας, κωμωδίας, δράματος και τρόμου, καθώς ο συνδυασμός τους δημιουργεί ένα συναισθηματικό roaller coaster που κρατάει τον θεατή, ενώ η μουσική από την πλευρά της ήταν επίσης ιδανική για την ιστορία και συνόδευε-εμπλούτιζε τις διάφορες σκηνές και πράξεις με φανταστικό τρόπο.

Ως προς την θεματολογία τώρα, ο Πιλ αποφασίζει να βγάλει τα εσώψυχά του και να δουλέψει με το αρκετά δύσκολο, βαρύ και μερικές φορές δυσνόητο θέμα της περιθωριοποίησης και τον συστημικό ρατσισμό. Ο Πιλ δημιούργησε έναν πολύ έξυπνο συμβολισμό του και τον έθεσε σε ένα πλαίσιο, που αν συνειδητοποιήσει ο θεατής, δύσκολα θα μπορέσει να ξεχάσει. Μάλλον γι’ αυτό δεν πήρε Όσκαρ Καλύτερης ταινίας το 17 (αλλά το πήρε ο Ντελ Τόρο και αυτό είναι πάντα καλό).

Έχουμε, λοιπόν, μια ταινία που ισορροπεί ιδανικά το ψυχολογικό θρίλερ, την κωμωδία, και τον κοινωνικό τρόμο και σχολιασμό που έχει όντως κάτι να πει και κάτι που θα ήταν καλό ένας σινεφίλ να δει.

Οκ, κάτι λίγο πιο πρόσφατο, λιγότερο περίπλοκο ηθικά. Τι έχουμε τώρα;

3) Us (2019)sup{Pass++}-inf{High Pass}

Τελειώνουμε αυτό το μικρό, χαριτωμένο (και πολύ καθυστερημένο χρονικά) ποτ πουρί ταινιών τρόμου με την δεύτερη κινηματογραφική δουλειά του Τζόρνταν Πιλ, το «Εμείς» (“Us”) του 2019. Σε αυτό έχουμε την οικογένεια Γουίλσον να περνάει τις χειρότερες διακοπές της ζωής της, καθώς έρχονται κυριολεκτικά αντιμέτωποι με τους εαυτούς τους –ή καλύτερα μια οικογένεια που τους μοιάζει απίστευτα αλλά όχι ακριβώς. Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι (αν είναι καν άνθρωποι) και τι θέλουν απ’ τη ζωή τους;

Ο Πιλ επιστρέφει με μία πιο ώριμη και ψημένη σκηνοθετική ματιά και με ένα πιο καθαρόαιμο και κινηματογραφικό θρίλερ μυστηρίου και τρόμου, που «θυσιάζει» την ωμότητα, την αμεσότητα και τον ενθουσιασμό του για καλύτερη χρήση των κόλπων και κανόνων του είδους. Φυσικά αυτό δε στερεί την ταινία καθόλου από την προσοχή στις λεπτομέρειες, την καλή χρήση της κάμερας και των χρωμάτων που επιλέγει, ενώ η ατμόσφαιρα είναι καταλλήλως άβολη αλλά και χιουμοριστική όταν και για όσο πρέπει.

Αυτή τη φορά το σενάριο είναι πιο διακριτικό και πονηρό με την θεματολογία του, ενώ το foreshadowing που αγαπήσαμε στο “Get Out” είναι ακόμα εδώ και δουλεύει -όπως και το χιούμορ φυσικά- αν και ίσως ελάχιστα κατά μερικών ανατροπών της ταινίας. Νομίζω, πάντως, πως το γεγονός, ότι ένας έμπειρος θεατής ίσως δει την αλήθεια πριν το δείξει η ταινία, θα έπρεπε να λέει περισσότερα για το πόσο καλά δομημένη και σφιχτοδεμένη ήταν και λιγότερα για το αν ήταν προβλέψιμη ή προφανής. Επίσης σε μεγάλο βαθμό μερικές ανατροπές βοηθούν την ταινία να θέσει μία γερή βάση για συζήτηση πάνω στην θεματολογία της. Έχει λεχθεί ότι όσο περισσότερο αναλύει κανείς αυτή την ταινία τόσο λιγότερο νόημα βγάζει, αλλά μάλλον αυτό έχει να κάνει με το ότι η ανάλυση ασχολείται με το Κείμενο και όχι τον Συμβολισμό του. Βέβαια πέρα από αυτά έχουμε ένα καλό σενάριο που κρατάει ψηλά την ένταση και διαχειρίζεται σωστά τους χαρακτήρες χωρίς να τους θυσιάζει το Μήνυμα.

Μιλώντας για το Μήνυμα, αυτό εδώ φαίνεται να αφορά τις έννοιες του Δυισμού της ανθρώπινης φύσης, του φόβου για το άγνωστο και ξένο, την αιώνια απορία του αν η Φύση ή η Ανατροφή είναι που καθορίζουν το άτομο, αλλά και θέματα όπως τα κοινωνικά προνόμια και το πώς το κέρδος ή η θέση του ενός μπορεί να είναι εις βάρος της (ποιοτικής) ζωής του άλλου. Από το τελευταίο φυσικά δε θα μπορούσαν να λείπουν και μερικές σπόντες προς τις κυβερνήσεις που δεν νοιάζονται για τους λαούς σε οποιοδήποτε επίπεδο και είναι τελικά αυτές που καταστρέφουν ζωές. Αυτό μάλλον άρχισε να γίνεται πολύ πολιτικό. Πάμε στο πώς ακούγεται η ταινία!

Ως προς το κομμάτι του ήχου και των ερμηνειών, για ακόμα μια φορά η μουσική είναι φανταστική, με μία ίσως πιο ειρωνική αίσθηση αυτή τη φορά, ενώ οι (διπλές) ερμηνείες είναι και πάλι αριστουργηματικές.

Συνοψίζοντας, έχουμε ένα πολύ καλό θρίλερ με ένταση, καλή αισθητική, όμορφες ερμηνείες και μία περίεργη, αλλά ενδιαφέρουσα θεματολογία (όπως πρέπει και για κάθε καλή δεύτερη ταινία καλλιτέχνη). Στο πνεύμα των δύο προηγούμενων κριτικών, η πρόταση είναι τουλάχιστον να του ρίξετε μια ματιά, ενώ πάντα καλή είναι και μια συζήτηση πάνω στη θεματολογία του.

Θα επιστρέψουμε με περισσότερες και καλύτερες κριτικές (και αισίως και άλλων ειδών άρθρα). Μέχρι τότε καλή σινέ-χεια!

Tags: dark , Doctor Sleep , drama , Get out , horror , horror movies , movie , Movies , Review , reviews , scary , Stephen King , Supernatural , The Shining , thriller , Us , Δόκτωρ Ύπνος , θρίλερ , Κινγκ , Κινηματογράφος , Κιούμπρικ , κριτικές , κριτική , Λάμψη , μεταφυσικό , σινεμά , Σκοτεινό , Στάνλευ Κιούμπρικ , Στίβεν Κινγκ , ταινία , Ταινίες , Τρέξε , τρόμος , τρόμου , ψυχολογία , ψυχολογικό

Χρίστος Θωμάτος

Δημοσιεύτηκε 30 Νοεμβρίου, 2019

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.