Οι Μαύροι Πίνακες του Francisco Goya και το αδιέξοδο της ανθρώπινης ψυχής

Ένα άρθρο για τους Μαύρους Πίνακες του Francisco Goya και το αδιέξοδο της ανθρώπινης ψυχής. Η τρέλα σε συνδυασμό με την καλλιτεχνική μανία γέννησε μία σειρά έργων που θα μείνουν αλησμόνητα στην ανθρωπότητα.

Francisco José de Goya y Lucientes ~Witches’ Sabbath, 1789

Ο Francisco Jose de Goya Lucientes (1746-1828) γνωστός και ως Goya, ήταν ένας από τους πρώτους και σημαντικότερους εκπροσώπους του καλλιτεχνικού κινήματος του Ρομαντισμού, αλλά και μία από τις σπουδαιότερες καλλιτεχνικές ιδιοφυίες της ιστορίας της τέχνης. Το έργο του ήταν πολύπλευρο τόσο από άποψη θεματολογίας όσο και από άποψη τεχνοτροπίας. Είχε μελετήσει τη μεγάλη ζωγραφική παράδοση μέσα από τα έργα του El Greco, του Velazquez και του Giovanni Batista Tiepolo. Σύντομα, κατάφερε να ανεξαρτητοποιηθεί από τις συμβάσεις του παρελθόντος και να αποκτήσει ένα καινοφανές ζωγραφικό ύφος. Από το 1786 και έπειτα, εξασφάλισε τη θέση του ζωγράφου της βασιλικής οικογένειας της Ισπανίας, προσφέροντας τις υπηρεσίες του σε τρεις γενιές μοναρχών.

Ο Goya είχε βιώσει δύο πολύ αιματηρούς πολέμους (Τους Ναπολεόντειους Πολέμους και την εμφύλια διαμάχη στην Ισπανία) κάτι που τον έκανε να αποκτήσει μια αποστροφή για το ανθρώπινο είδος. Σε προσωπικό επίπεδο ο συνδυασμός της καλλιτεχνικής υπερευαισθησίας, της αθλιότητας του πολέμου και των συχνών ασθενειών, που παραλίγο να του στοιχίσουν τη ζωή, τον ώθησαν να δημιουργήσει μία σειρά από δεκατέσσερα έργα που πήραν την ονομασία «Μαύροι Πίνακες» («Pinturas negras»). Το περιεχόμενό τους, πραγματευόταν την ανθρώπινη ροπή προς την παράνοια, την αποξένωση και τη θλίψη. Η καλλιτεχνική προσέγγιση του Goya είχε κάτι το ονειρικό και ακαθόριστο, που έκανε τα έργα του να μοιάζουν στοιχειωμένα.

«Η έπαυλη του κουφού»

Στην προχωρημένη ηλικία των 72 ετών εγκαταστάθηκε σε ένα απομονωμένο μέρος έξω από τη Μαδρίτη, με το αποκρουστικό όνομα «Η έπαυλη του κουφού» (Quinta del Sordo). Παρόλο που ο χώρος είχε αποκτήσει το όνομά του από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη του που ήταν κουφός, όταν εγκαταστάθηκε ο Goya στην έπαυλη ήταν πλέον και ο ίδιος κουφός, λόγω μιας ασθένειας που τον βάραινε για πάνω από εικοσιπέντε χρόνια. Η καλλιτεχνική μανία και οι έντονες ψυχολογικές του εκρήξεις, βρήκαν εκτόνωση σε κάθε επιφάνεια και γωνία της σκιερής μεζονέτας. Οι τοίχοι, οι τραπεζαρίες και διάφορα άλλα σημεία γέμισαν με τερατώδεις μορφές, γεμάτες αγωνία, φρίκη και πόνο. Γρήγορα η μεζονέτα μεταμορφώθηκε στον καθρέφτη της ψυχής του καλλιτέχνη.

Οι πίνακες αυτή τη φορά δεν ετοιμάστηκαν έπειτα από παραγγελία, δεν προορίζονταν για την αυλή του βασιλιά, πιθανώς ούτε επρόκειτο να εκτεθούν στο ευρύ κοινό. Ήταν το δημιούργημα ενός ταλαντούχου ζωγράφου που τον είχαν κατανικήσει τα ζοφερά συναισθήματα. Το 1874, χρόνια μετά τον θάνατο του Goya, ο ιδιοκτήτης του σπιτιού βαρώνος Emile d’Erlanger διέταξε τον Salvador Martinez Cubells να μεταφέρει τις τοιχογραφίες σε καμβάδες, έτσι ώστε να πουλήσει τα έργα ζωγραφικής στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1878. Τελικά ο Βαρώνος Emile d’Erlanger, δώρισε τους πίνακες στο Ισπανικό Κράτος το 1881, και έκτοτε εκτίθενται στο Μουσείο ντελ Πράδο. Οι τίτλοι των έργων δεν έγιναν ποτέ γνωστοί και οι συμβατικές ονομασίες τους δόθηκαν μεταγενέστερα από διακεκριμένους ιστορικούς της τέχνης.

Όταν ο καλλιτέχνης τελείωσε και τον τελευταίο πίνακά του, ο Δυτικός Πολιτισμός είχε αποκτήσει κάποια από τα πιο προσωπικά και εσωστρεφή έργα της Ιστορίας του. Ό,τι βασάνιζε για χρόνια τον καλλιτέχνη αποδόθηκε ζωγραφικά χωρίς κανέναν ενδοιασμό, καταφέρνοντας να μαγέψει τους λάτρεις της τέχνης και τους μελετητές της ανθρώπινης ψυχής. Ο Francisco Goya απέδειξε για άλλη μία φορά, πως οι σκοτεινές γωνίες του ασυνείδητου είναι ικανές να γεννήσουν μαύρα διαμάντια. Ο θρύλος λέει, πως ο Goya σε αυτή την περίοδο της ζωής του κοίταξε την κόλαση κατάματα και οι «Μαύροι Πίνακες» είναι το αποτέλεσμα των όσων είδε.

Εδώ μπορείτε να απολαύσεται τα 14 έργα του σπουδαίου καλλιτέχνη.

Tags: Black Paintings , dark , Francisco Goya , Francisco Jose de Goya Lucientes , Goya , mystery , Pinturas negras , Quinta del Sordo , Romanticism , weird , Γκόγια , Ζωγραφική , Η έπαυλη του κουφού , Ισπανία , Μαύροι Πίνακες , Μουσείο ντελ Πράδο , Ρομαντισμός , σκοτάδι , φαντασία , Φόβος

Βαγγέλης Γιατρούτσικος - Πράττος

Δημοσιεύτηκε 3 Νοεμβρίου, 2019

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.