Για αρκετούς επιστήμονες η ταφή των σωμάτων των νεκρών αποτελεί την πρώτη ίσως μορφή θρησκευτικής πρακτικής που εμφανίστηκε. Σήμερα, έχουν βρεθεί τάφοι που χρονολογούνται στο 4850 π.χ. Αυτό αποδεικνύει έμπρακτα τη σημασία που κατείχε από τότε στις μικρές κοινωνίες η μέριμνα για τα σώματα των αποθανόντων, δίχως να είναι μόνο ζήτημα υγιεινής. Πάντα η ταφή αποτελούσε ένα κομβικό σημείο της ζωής του ατόμου, καθώς ήταν η μετάβασή από τον υλικό στον άυλο και άγνωστο κόσμο, κάτι που γινόταν μονάχα μια φορά. Με βάση τα αρχαιοελληνικά πρότυπα παραδείγματος χάριν, ήταν ατίμωση για τους νεκρούς να μένουν άταφοι και συχνά αυτό αποτελούσε τιμωρία για προδότες, αυτόχειρες και λιποτάκτες. Με παρόμοιες αντιλήψεις, ανά τους αιώνες αναπτύχθηκαν διάφορα περίπλοκα ταφικά έθιμα ανά τον κόσμο, αντανακλώντας αυτή ακριβώς την σημασία για σωστή ανάπαυση του πνεύματος του νεκρού.
Στις περισσότερες κοινωνίες, τα σώματα των νεκρών δεν έμεναν σε κοινή θέα. Είτε καίγονταν, είτε τοποθετούνταν σε εμβληματικούς τάφους, είτε θάβονταν στη γη. Ήταν η τελευταία φορά που τα άτομα θα έβλεπαν τους οικείους τους πριν τους αποχωριστούν σε αυτό το κόσμο για να τους συναντήσουν ξανά σε κάποια άλλη διάσταση. Ωστόσο, σε μια μικρή περιοχή της Παπούα Νέα Γουινέα έχουν ελαφρώς διαφορετικές απόψεις περί ταφικών τιμών και ενταφιασμού.
Στη φυλή Agna, που κατοικεί αρκετές δεκάδες χρόνια στην περιοχή Aseki, μέσα στην τροπική βλάστηση της ζούγκλας, σύμφωνα με τη δική τους τοπική παράδοση, όταν έναν άτομο της φυλής πεθάνει πρέπει να μουμιοποιηθεί. Σε αυτό το σημείο εύλογα κάποιος θα παρατηρούσε πως αυτό δεν αποτελεί ιδιαιτερότητα. Πολλοί άλλοι λαοί, όπως οι Αιγύπτιοι είχαν υιοθετήσει και τελειοποιήσει τη συγκεκριμένη τεχνική. Η κύρια διαφορά όμως με τους Agna είναι πως τα σώματα έπειτα δεν τοποθετούνταν σε περίτεχνους τάφους μαζί με κτερίσματα να τους συνοδεύουν στη μετά θάνατον ζωή. Αντίθετα, κρεμιούνταν σε βράχια που περικύκλωναν την περιοχή που κατοικούσε η φυλή.
Αν και η πρώτη εντύπωση που αποκομίζει ο «πολιτισμένος», χριστιανός κατά κύριο λόγο, επισκέπτης από αυτή την μακάβρια εικόνα είναι πως πρόκειται για μια άγρια, απολίτιστη φυλή της ζούγκλας που αφήνει τα πτώματα των εχθρών της να σαπίσουν άταφα ως ένδειξη παραδειγματισμού στους επίδοξους παραβάτες, η πραγματικότητα απέχει. Πράγματι, ένας σκοπός που εξυπηρετείται είναι να προκαλέσουν τρόμο στους επισκέπτες αλλά δεν είναι αυτή η βάση της πρακτικής αυτής.
Για τα μουμιοποιημένα πτώματα των Agna, που είναι μέλη της φυλής, αποτελεί μέγιστη τιμή να βρίσκονται μετά θάνατον κρεμασμένα ανάμεσα στα βράχια. Με την παρουσία τους γύρω από τους αγαπημένους τους λειτουργούσαν ως προστάτες, κρατώντας μακριά κακές δυνάμεις και εχθρούς. Παράλληλα, τα συγγενικά τους πρόσωπα τα επισκέπτονταν και τα συμβουλεύονταν όταν βρίσκονταν σε ανάγκη. Ήταν αμεσότερο και αποτελεσματικότερο γι αυτούς να βλέπουν το πρόσωπο του συγγενή τους όταν τον επικαλούνταν ή τον αναζητούσαν, από το να μιλούν πάνω από το χώμα.
Σημαντική μάλιστα φαίνεται να είναι και η συμβολή τους σε δοξασίες και τελετές. Τα νεκρά σώματα λαμβάνουν μέρος σε αρκετές από αυτές ως αναπόσπαστο κομμάτι της μικρής κοινότητας. Για τα άτομα δε που δεν τάφηκαν ποτέ είτε γιατί χάθηκαν ή εξορίστηκαν, πίστευαν πως δεν θα έβρισκαν ποτέ ησυχία και θα τριγύριζαν αιώνια στη ζούγκλα. Αν μάλιστα δεν τους απέδιδαν σωστά τις πρέπουσες τιμές υπήρχε η αντίληψη πως αντί να τους προστατεύουν, θα τους προκαλούσαν προβλήματα, όπως σαμποτάροντας το κυνήγι τους.
Η τεχνική μουμιοποίησης που εφάρμοζαν διέφερε σημαντικά από αυτή των Αιγυπτίων. Δεν είναι τυχαίο ότι αποκαλούνται «καπνιστά πτώματα». Οι Agna έκαναν τομές στα οστά των νεκρών και τρυπούσαν με αιχμηρά καλάμια μπαμπού τα εσωτερικά τους όργανα. Έτσι, υπό την επίδραση του καπνού για τριάντα μέρες, οι υδρατμοί εξατμίζονταν και τα λίπη απομακρύνονταν. Έπειτα, άλειφαν το σώμα με ώχρα, οξείδια του σιδήρου και άλλες ουσίες για περαιτέρω προστασία και στο τελικό στάδιο τοποθετούσαν τα πτώματα στους βράχους. Τα μετακινούσαν από τις θέσεις τους μόνο όταν τα συμπεριλάμβαναν σε ιεροτελεστίες.
Υπάρχουν αναφορές σύμφωνα με τις οποίες τα μέλη της φυλής κατανάλωναν το λίπος του νεκρού, τόσο για να έχουν το πνεύμα του αποθανόντα μέσα τους, καθώς και για καθημερινές ανάγκες, όπως το μαγείρεμα. Ωστόσο, τα μέλη της φυλής μέχρι και σήμερα δεν έχουν αποκαλύψει στους ερευνητές όλες τις πτυχές της θρησκείας τους, αντιστεκόμενα στη δυτική επέλαση. Τα περισσότερα απ΄ όσα είναι γνωστά σήμερα οφείλονται σε σημειωματάρια Ευρωπαίων εξερευνητών που πάντα είχαν την τάση να τονίζουν την πολιτιστική και νοητική τους ανωτερότητα υποβαθμίζοντας και συχνά παρερμηνεύοντας τα πολιτισμικά δρώμενα και έθιμα των ιθαγενών. Οι Agna είχαν τονίσει πως φήμες που ακούγονταν για τους ίδιους ήταν ψευδείς.
Σήμερα, αν και η τεχνική έχει πάψει να εφαρμόζεται έχουν απομείνει δεκατέσσερα πτώμα να προστατεύουν τη φυλή. Οι ιθαγενείς συνεχίζουν να τα περιποιούνται και να τους φέρονται με σεβασμό.
Αναμφίβολα πάντως, υπό το δικό μας δυτικό πρίσμα, μια φυλή ημίγυμνων ιθαγενών στα βάθη της ζούγκλας που ανοίγει τρύπες στα κορμιά των νεκρών, τα καπνίζει στη φωτιά και έπειτα τα κρεμάει στα βράχια, εκτός από μακάβριο ακούγεται και βάναυσο, ενισχύοντας ίσως τις απόψεις μας για το επίπεδο του πολιτισμού τους. Ωστόσο, αξίζει κανείς να παρατηρήσει πως συγκριτικά με τις δικές μας πεποιθήσεις υπάρχουν πολλές περισσότερες ομοιότητες απ΄ ό,τι ίσως αρχικά φαίνεται. Και εμείς περιποιούμαστε τους νεκρούς μας αφαιρώντας τους τα εσωτερικά όργανα και μακιγιάροντάς τους για να δείχνουν ζωντανοί. Επισκεπτόμαστε τους τάφους τους που δε βρίσκονται εναέρια αλλά μέσα στη γη, περνάμε χρόνο μαζί τους, τους μιλάμε, αναζητούμε τη συμπαράστασή τους όταν βρισκόμαστε σε δύσκολες καταστάσεις. Εκτελούμε θρησκευτικές τελετές τιμώντας τους και με βάση τα σύγχρονα δεδομένα, έπειτα από ένα χρονικό διάστημα τους μεταφέρουμε από τη γη σε ένα μεταλλικό κουτί. Άλλοι έχουν τη στάχτη των αγαπημένων τους σε βάζα στο σαλόνι που κάθονται με την οικογένειά τους για να διασκεδάσουν ή να δουν τηλεόραση. Τελικά λοιπόν, αν και δεν κρεμάμε τα πτώματα από το ταβάνι δεν διαφέρουμε τόσο. Ίσως και οι δικές μας ιεροτελεστίες να τους φαίνονται μακάβριες…
Tags: Agna , article , Aseki , dark , death , horror , Spooky , weird , Αιγύπτιοι , αλλόκοτο , ανατριχίλα , αναφορές , άρθρο , βράχοι , Ευρωπαίοι , θάνατος , Θρησκεία , ιεροτελεστία , ιθαγενείς , καπνιστά πτώματα , καπνός , κοινότητα , κοινωνία , λίπος , μακάβριο , μετά θάνατον ζωή , μούμια , μουμιοποίηση , Παπούα Νέα Γουινέα , πνεύμα , πολιτισμός , προστασία , τάφοι , τιμή , τρόμος , φυλή , ώχρα
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.