Η γιορτή του Halloween γιορτάζεται την νύχτα της 31ης Οκτωβρίου αμέσως μετά τη δύση του Ηλίου. Παρόλα αυτά μόλις μπαίνει ο Οκτώβριος και αρχίζουν όλα γύρω μας να βάφονται στα χρώματα του Φθινοπώρου, πολλούς από εμάς μάς καταλαμβάνει αμέσως όλη αυτή η διάθεση γύρω από την πιο υπέροχη – κατά την γνώμη μου- γιορτή του χρόνου. Όλα μοιάζουν διαφορετικά, η βροχή, η συννεφιά, το δροσερό αεράκι άλλοτε ήσυχο και άλλοτε μανιασμένο, εκπέμπουν μία ξεχωριστή αύρα και όλα αυτά σε συνδυασμό μάς δίνουν σίγουρα πολύ έμπνευση και μάς παραπέμπουν να κάτσουμε στα ζεστά καταναλώνοντας κάποιο ζεστό ρόφημα και να απολαύσουμε ταινίες τρόμου, φαντασίας και να διαβάσουμε ή και να γράψουμε τρομακτικές ιστορίες που κόβουν την ανάσα σε μικρούς και μεγάλους. Πάμε λοιπόν να μάθουμε περισσότερα για αυτή την τόσο ξεχωριστή γιορτή.
Το Halloween έχει τις ρίζες του στα πολύ αρχαία χρόνια και φυσικά πολύ πριν την εμφάνιση και την επικράτηση του χριστιανισμού. Στην αρχαιότητα λεγόταν Samhain και ήταν η μεγαλύτερη και ιερότερη γιορτή των Κελτών. Ήταν το έτος των Δρυίδων και το πιο σημαντικό από τα τέσσερα Σάββατα. Πιο αναλυτικά ήταν ένα μυστικιστικό φεστιβάλ που σηματοδοτούσε το τέλος του θεϊκού χρυσού καλοκαιριού και καλωσόριζε τον ερχομό του θεϊκού χειμώνα.
Η νύχτα Samhain ήταν η νύχτα κατά την οποία τα πνεύματα των νεκρών φίλων και των αγαπημένων, επιτρεπόταν να επιστρέψουν και να επικοινωνήσουν με τους ζωντανούς. Ακόμα ήταν ο χρόνος κατά τον οποίο γινόταν ο εορτασμός για τη συγκομιδή ολόκληρου του χρόνου που πέρασε και δίνονταν χαιρετισμοί. Πιστεύεται ότι όλο αυτό το καρναβάλι που συνηθίζεται τις ημέρες αυτές, με τα γκροτέσκα, φοβερά πρόσωπα και τα αναμμένα κεριά, κατέχει τη δύναμη να φοβίζει και να διώχνει μακριά τα κακοποιά πνεύματα των κακών μαγισσών που επιθυμούσαν να επιστρέψουν και να καταλάβουν τους ζώντες, αυτή τη Σαββατιανή νύχτα.
Τα παραδοσιακά φαγητά και ποτά που συνήθιζαν να σερβίρονται κατά το Samhain περιλάμβαναν ψημένο χοντρό καλαμπόκι, άγρια χρυσάνθεμα (marigolds) με σάλτσα μανιταριών, ψωμί με άγρια μούρα, μαγικά τετράγωνα από κολοκύθα και τέλος κρασί Samhain. Επίσης εκτός από τους αρχαίους Κέλτικους εορτασμούς θα μπορούσε να βρει κανείς τις ρίζες της στις τελετές των Ρωμαίων για τη θεά των φρούτων και των καρπών, τη γνωστή Πομόνα ή στην τελετή των Νεκρών, την Παρεντάλια. Τη γιορτή έφεραν στην Αμερική Ιρλανδοί μετανάστες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα.
Με το πέρασμα των αιώνων η γιορτή κράτησε το μυστικιστικό της χαρακτήρα αλλάζοντας και μετονομάζοντας σε Halloween, έχοντας προέλευση η ρίζα της λέξης από το “All – hallow’s – eve” και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day – All Saints Day). Όπως είναι φυσικό λόγω της προέλευσής της, την ημέρα της γιορτής θεωρείται ότι η μαγεία και οτιδήποτε υπερφυσικό βρίσκονται στο ζενίθ. Παρόλα αυτά στις μέρες μας η γιορτή έχει πάρει έναν πιο διασκεδαστικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ και στον Καναδά ειδικότερα αλλά και σε άλλες χώρες, τα παιδιά μεταμφιέζονται σε οτιδήποτε φανταστικό, τρομακτικό και φυσικά μαγικό όπως σε μάγισσες με τα μαγικά τους σκουπόξυλα, βαμπίρ, ζόμπι, σκελετοί κλπ και πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, χτυπώντας τις πόρτες και κρατώντας καλαθάκια σε σχήμα κολοκύθας, λέγοντας στους ιδιοκτήτες των σπιτιών “trick or treat” που σημαίνει φυσικά “φάρσα ή κέρασμα”, αναγκάζοντας και απειλώντας εντός εισαγωγικών τους ιδιοκτήτες είτε να ενδώσουν και να τους προσφέρουν γλυκίσματα ή να τους τρομάξουν. Τώρα μιας και αναφέραμε τις κολοκύθες που είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Halloween, για να δούμε ποιος είναι ο λόγος που μόλις κάποιος σκεφτεί το Halloween, αμέσως του έρχονται στο μυαλό σκαλισμένες κολοκύθες;
Όλα άρχισαν από έναν Ιρλανδικό μύθο. Έναν πολύ διάσημο και αρκετά παράξενο και ανατριχιαστικό όπως το απαιτεί και η γιορτή. Τον μύθο του περίφημου Τζακ Ο Λάντερν. Σύμφωνα με το μύθο, λοιπόν, ο Τζακ ήταν ένας αγρότης, μεθύστακας, κατεργάρης και τεμπέλης, αλλά πανέξυπνος. Η πονηριά του ήταν τόση, που κατάφερε να ξεγελάσει ακόμα και τον ίδιο τον Διάβολο. Όταν ο δεύτερος άκουσε τις φήμες για τα “σατανικά” κατορθώματα του Τζακ, αποφάσισε να διαπιστώσει με τα ίδια του τα μάτια αν δικαίωνε τη φήμη του. Πράγματι, τη Νύχτα των Αγίων Πάντων (τη Νύχτα του Halloween, δηλαδή) ο Διάβολος ανέβηκε στη Γη και συνάντησε τον Τζακ σ’ ένα λιθόστρωτο δρομάκι. Ο Τζακ κατάλαβε πως είχε έρθει η ώρα να πεθάνει κι έτσι ζήτησε από τον Διάβολο να του πραγματοποιήσει μια τελευταία επιθυμία. Εκείνος συμφώνησε κι έτσι ο Τζακ τον οδήγησε σε μια ταβέρνα, όπου ήπιε όσο περισσότερο ποτό μπορούσε ν’ αντέξει. Στη συνέχεια, έπεισε τον Διάβολο να μεταμορφωθεί σ’ ένα ασημένιο νόμισμα – προκειμένου να πληρώσει τον λογαριασμό – κι όταν εκείνος το έκανε, έχωσε το νόμισμα στην τσέπη του, η οποία περιείχε επίσης έναν σταυρό, που εμπόδιζε τον Διάβολο να αποδράσει. Εκείνος τότε, μην μπορώντας να κάνει αλλιώς, συμφώνησε στην απαίτηση του Τζακ να του χαρίσει άλλα δέκα χρόνια ζωής, προκειμένου να τον ελευθερώσει. Όταν πέρασαν αυτά τα δέκα χρόνια και ο Τζακ συνάντησε ξανά το Διάβολο – και πάλι τη Νύχτα των Αγίων Πάντων – του ζήτησε μία ακόμα τελευταία χάρη – να φάει ένα μήλο. Ο Διάβολος έπεσε και πάλι στην παγίδα του Τζακ. Ανέβηκε στη μηλιά για να του κόψει ένα μήλο και τότε ο ήρωάς μας χάραξε στον κορμό του δέντρου ένα σταυρό –σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, έμπηξε σταυρούς γύρω από τον κορμό του δέντρου, σχηματίζοντας έναν κύκλο– με αποτέλεσμα να μην μπορεί εκείνος να κατέβει. Τότε ο Διάβολος πρότεινε στον Τζακ την εξής συμφωνία: αν τον ελευθέρωνε, δε θα δεχόταν τη ψυχή του στην Κόλαση, όταν πέθαινε. Ο Τζακ συμφώνησε και τον ελευθέρωσε.
Όταν ήρθε η ώρα του να πεθάνει όμως και πήγε στις πύλες του Παραδείσου, δεν του επετράπη η είσοδος, λόγω της έκλυτης ζωής που είχε κάνει, γεμάτη απάτες, ποτό και σκανδαλώδη συμπεριφορά. Τότε εκείνος πήρε το δρόμο που οδηγούσε στις πύλες της Κόλασης και όταν έφτασε εκεί, ζήτησε την άδεια να μπει. Ο Διάβολος όμως, τηρώντας την υπόσχεσή του, δεν του επέτρεψε την είσοδο ούτε κι εκεί. Ο Τζακ δεν είχε πλέον πουθενά να πάει. Ρώτησε τον Διάβολο τι έπρεπε να κάνει κι εκείνος του πέταξε μια σπίθα από τις φλόγες του Άδη, που δε θα καιγόταν ποτέ. Ο Τζακ σκάλισε ένα από τα γογγύλια που είχε μαζί του – μιας και ήταν το αγαπημένο του φαγητό – και έβαλε εκεί μέσα τη φλόγα. Έχοντας ως μοναδικό του οδηγό αυτό το αυτοσχέδιο φανάρι για να του φωτίζει το δρόμο, η ψυχή του άρχισε να περιπλανιέται για πάντα στα πέρατα της γης, ανάμεσα στον κόσμο του καλού και του κακού, ψάχνοντας ένα μέρος έτσι ώστε να μπορέσει επιτέλους να αναπαυθεί… Γι’ αυτό κάθε Halloween, οι Ιρλανδοί σκαλίζουν ραπάνια, πατάτες και κολοκύθες, βάζουν μέσα ένα κερί και τα τοποθετούν κοντά σε παράθυρα, ώστε να κρατάνε μακριά τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγκούνη Τζακ.
Το Halloween έχει συσχετιστεί από πολλούς με τις Ελληνικές απόκριες, ωστόσο δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους επειδή όπως είπαμε την συγκεκριμένη γιορτή την περιβάλει ένα μυστικιστικό άρωμα. Σε αντίθεση όμως με τις απόκριες συσχετίζεται σίγουρα με την Μεξικάνικη Ημέρα των Νεκρών, όπου εορτάζεται η παροδική επιστροφή στη Γη των νεκρών συγγενών και των αγαπημένων. Εορτάζεται σε όλo το Μεξικό, ιδιαίτερα στις κεντρικές και νότιες περιοχές, καθώς και σε άλλες περιοχές του κόσμου από ανθρώπους μεξικανικής καταγωγής, στο τέλος του Οκτώβρη και στις αρχές Νοεμβρίου, περίοδος η οποία συμπίπτει με την ολοκλήρωση του ετήσιου κύκλου της καλλιέργειας καλαμποκιού. Στο Μεξικό η Ημέρα των Νεκρών είναι αργία. Πριν από τον αποικισμό των Ισπανών τον 16ο αιώνα, εορταζόταν στην αρχή του καλοκαιριού. Σταδιακά συσχετίστηκε με τις 31 Οκτωβρίου, 1 και 2 Νοεμβρίου, ώστε να συμπίπτει με τον εορτασμό του Halloween, των Αγίων Πάντων και την ημέρα των Ψυχών στις δυτικές εκκλησίες. Στα κεράσματα της ημέρας την τιμητική τους έχουν τα «Calaveras», ζαχαρωτά σε σχήμα κρανίου, φερέτρου ή σκελετού, μεθυστικά ποτά και το περίφημο «ψωμί των νεκρών» το οποίο είναι πασπαλισμένο με κόκκινη ζάχαρη που συμβολίζει το αίμα, ενώ στους στολισμούς δεσπόζουν τα πορτοκαλί λουλούδια, γνωστά ως «λουλούδια του θανάτου», για να τον ξορκίσουν. Οι παραδόσεις της ημέρας των νεκρών περιλαμβάνουν την κατασκευή ιδιωτικών βωμών, γνωστών ως ofrendas, τιμώντας τους νεκρούς χρησιμοποιώντας καλαβέρα (ομοιώματα κρανίων), κατιφέδες και τα αγαπημένα φαγητά και ποτά των αποβιώσαντων, και επισκέψεις στους τάφους όπου φέρνουν δώρα.
Φυσικά δεν γίνεται να μην αναφερθούμε και στην εμπορικότητα της γιορτής που πραγματικά όλα αυτά τα χρόνια έχει αποκομίσει πάρα πολλά κέρδη. Είναι μια γιορτή που κατεξοχήν γιορτάζεται στην Αμερική και στον Καναδά, αλλά και σε χώρες της Ευρώπης, όπως η Αγγλία και η Ιρλανδία. Με τη διάδοση της αμερικανικής pop κουλτούρας, το Halloween έφτασε να γιορτάζεται ακόμα και σε χώρες που δεν σχετίζονται με την παράδοση που αντιπροσωπεύει, όπως η Ιαπωνία, η Ελλάδα ή το Ντουμπάι. Ο τζίρος σε γλυκά και ζαχαρωτά την ημέρα του Halloween υπερβαίνει κατά πολύ τον αντίστοιχο των Χριστουγέννων, του Αγίου Βαλεντίνου και του Πάσχα. Και εννοείται ότι η εν λόγω γιορτή έχει επηρεάσει κατά πολύ και τον κόσμο του κινηματογράφου με πάρα πολλούς σεναριογράφους να έχουν εμπνευστεί από την γιορτή και να έχουν δημιουργήσει αριστουργήματα στο είδος τους και ειδικότερα σε αυτό του τρόμου. Καλύτερο υλικό δεν θα μπορούσε να υπάρξει για τους ανθρώπους του κινηματογράφου. Εκτός από τις ταινίες τρόμου, αρκετές άλλες έχουν για φόντο τους τη βραδιά του Halloween, από τη βουβή κωμωδία του 1904 Halloween Night at the Seminary, ως την πρόσφατη παρωδία Scary Movie. Ταινία αναφοράς για τη γιορτή παραμένει το θρίλερ τρόμου Halloween, παραγωγής 1978, του μετρ Τζον Κάρπεντερ, με πρωταγωνιστές τους Ντόναλντ Πλέζανς και Τζέιμι Λι Κέρτις.
Όλα αυτά σε συνδυασμό αποτελούν την ημέρα του Halloween! Η γιορτή όπως είπαμε και πριν είναι αφιερωμένη στο υπερφυσικό και στην μαγεία πράγμα που την κάνει τόσο πολύ να ξεχωρίζει. Κατά την γνώμη μου είναι η πιο ωραία γιορτή του χρόνου και κάθε φορά ανυπομονώ να έρθει. Αυτή την μέρα κατεξοχήν τα εδέσματα από τα τόσα φαγητά και γλυκά με βασικό συστατικό τις κολοκύθες πραγματικά σε ταξιδεύουν. Λοιπόν, έφτασε και το φετινό Halloween, εύχομαι να το γιορτάσετε και να το απολαύσετε όλοι όπως θα κάνω κι εγώ φυσικά με πολλές ταινίες τρόμου, ιστορίες και φυσικά πολλές κολοκύθες!
Tags: 31 Οκτωβρίου , All Hallows Day , All Saints Day , Calavera , Calaveras , Cinema , eve , fantasy , Festival , hallow , Halloween , horror , horror movies , magic , Movies , ofrendas , Samhain , Supernatural , trick or treat , Αγγλία , Αμερική , Απόκριες , γιορτή , γλυκά , διάβολος , Δρυίδες , Ελλάδα , ζαχαρωτά , Ημέρα των Νεκρών , Ιρλανδία , Ισπανία , Καναδά , καρναβάλι , Κέλτες , Κινηματογράφος , κόλαση , κολοκύθα , κολοκύθες , κρανία , κρανίο , λουλούδια του θανάτου , μαγεία , μάγισσες , Μεξικό , μύθος , μύθος του Τζακ , παράδεισος , Παρεντάλια , πνεύμα , πνεύματα , Πομόνα , Σάββατο , σκελετοί , σταυρός , Ταινίες , τρόμος , Υπερφυσικό , φαντασία , φάρσα ή κέρασμα , χάλοουιν , Χριστιανισμός , ψυχές , ψωμί των νεκρών
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.