O Άρης έχει αλλάξει πολλά πρόσωπα στο διάβα των αιώνων.
Κάποτε η κόκκινη λάμψη του τον μεταμόρφωνε σε έναν επικίνδυνο θεό του πολέμου σε εποχές αρχαίες, τότε που τα μακρινά αστέρια καθόριζαν τις μοίρες των ανθρώπων και περιπλανιόντουσαν στον ουρανό ακολουθώντας παράξενες τροχιές.
Ύστερα, κάποιες νύχτες ξαστεριάς, οι πρώτοι γήινοι αστρονόμοι άρχισαν να στρέφουν τα πρωτόγονα τηλεσκόπιά τους προς το μέρος του. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, καθώς παρατηρούσαν τα χαρακτηριστικά της επιφάνειάς του, πολλοί από αυτούς, ο Percival Lowell και ο Giovanni Virginio Schiaparelli για παράδειγμα, άρχισαν να πιστεύουν πως ο Άρης φιλοξενούσε εξελιγμένες μορφές ζωής, πως ήταν ένας ζωντανός κόσμος του οποίου η πανίδα άλλαζε μορφή περιοδικά, επηρεασμένη από τις εναλλαγές των εποχών του έτους του (το οποίο έχει πάνω-κάτω διπλάσια διάρκεια απ’ το ημερολογιακό έτος της Γης). Μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα μάλιστα, είχε παγιωθεί η εντύπωση πως στον Άρη ανθούσε κάποιος πανάρχαιος και άκρως ανεπτυγμένος πολιτισμός που πάλευε να εξασφαλίσει την επιβίωσή του μέσω της κατασκευής τεράστιων αρδευτικών έργων. Σύμφωνα με τις θεωρίες της εποχής, το νερό στην επιφάνεια του Κόκκινου πλανήτη γινόταν όλο και πιο σπάνιο. Η μεταφορά του απ’ τους παγωμένους πόλους μέχρι τον διψασμένο ισημερινό του επιτυγχάνονταν μέσω της κατασκευής ενός πλανητικών διαστάσεων δικτύου καναλιών. Υπεύθυνοι για αυτές τις ευφάνταστες αντιλήψεις ήταν ενθουσιώδεις αστρονόμοι οι οποίοι, με τα περιορισμένων δυνατοτήτων τηλεσκόπιά τους, παρερμήνευαν τις εποχιακές αλλαγές που παρατηρούσαν στην επιφάνεια του Άρη ως ζώνες βλάστησης που αναπτύσσονταν και υποχωρούσαν ανάλογα με την εποχή του έτους. Επίσης, ορισμένα γεωλογικά χαρακτηριστικά της Αρειανής επιφάνειας, όπως για παράδειγμα η τεράστια κοιλάδα που ονομάστηκε Valles Marineris, θεωρήθηκαν πως ήταν τα τεχνητά δημιουργήματα κάποιας εξωγήινης διάνοιας. Διάφοροι ευρηματικοί συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας όπως ο Edgar Rice Burroughs και ο Ray Douglas Bradbury, φρόντισαν να διαδώσουν αυτές τις θεωρίες με τον πιο ελκυστικό τρόπο, μέσα από τη συγγραφή μυθιστορημάτων που σκιαγραφούσαν τον υποτιθέμενο εκείνο πολιτισμό με πολύ εντυπωσιακά χρώματα.
Ωστόσο, κάποια στιγμή, το πρόσωπο του Άρη άλλαξε και πάλι: Καθώς η επιστήμη της αστρονομίας προόδευε όλο και περισσότερο και τα τηλεσκόπια των αστρονόμων γίνονταν όλο και πιο ισχυρά, έγινε ξεκάθαρο πως στην επιφάνεια του Άρη δεν υπήρχε ούτε ίχνος νερού. Οι εποχιακές αλλαγές της επιφάνειάς του δεν οφείλονταν στις μεταβολές κάποιας μορφής βλάστησης αλλά σε τεράστια σύννεφα άμμου που σηκώνονταν στον αέρα σπρωγμένα από πλανητικών διαστάσεων αμμοθύελλες. Η ατμόσφαιρα του πλανήτη αποδείχτηκε πως ήταν πολύ πιο αραιή κι εχθρική από όσο περίμεναν οι επιστήμονες της εποχής: Εκατό φορές λιγότερο πυκνή από τη γήινη ατμόσφαιρα και σχεδόν εντελώς στερημένη από οξυγόνο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ύστερα από τις επιτυχημένες αποστολές μη επανδρωμένων διαστημικών σκαφών, έγινε πλέον ευρύτερα αποδεκτό το γεγονός πως όχι μόνο ο Άρης δεν κατοικούνταν από νοήμονα όντα, αλλά ήταν αμφίβολο και το κατά πόσο είχε ποτέ φιλοξενήσει τη ζωή ακόμα και στις πιο πρωτόγονες μορφές της.
Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα ωστόσο το σκηνικό άλλαξε ξανά: Αλλεπάλληλες μη επανδρωμένες αποστολές βαλλιστικών διαστημοπλοίων αποκάλυψαν καινούργια χαρακτηριστικά της επιφάνειάς του Άρη που έδειχναν πως κάποτε, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ο Κόκκινος Πλανήτης ήταν στην κυριολεξία πλημμυρισμένος από νερό: Κοίτες και πυθμένες αρχαίων ποταμών και λιμνών εμφανίστηκαν σε δορυφορικές φωτογραφίες. Οι λευκές εκτάσεις του Νότιου και του Βόρειου Πόλου του Άρη δεν αποτελούνταν αποκλειστικά και μόνο από στερεοποιημένο διοξείδιο του άνθρακα όπως πιστεύονταν μέχρι τότε αλλά και από παγωμένο νερό. Ακόμα πιο συναρπαστικό ωστόσο ήταν το γεγονός πως λίγες εκατοντάδες μέτρα κάτω από την επιφάνεια του ανακαλύφθηκαν τεράστιοι ωκεανοί παγωμένου ύδατος. Παράλληλα, παράξενες φήμες σχετικά με χαρακτηριστικά της επιφάνειάς του που θα μπορούσαν να είναι τεχνητά, ξαναέκαναν δειλά-δειλά την εμφάνισή τους: Φήμες για κάποιο τεράστιο πρόσωπο στην περιοχή της Κυδωνίας και για πυραμιδοειδείς κατασκευές άγνωστης προέλευσης που διαγράφονταν ανάμεσα στις άνυδρες αμμοθίνες του.
Η πιο παράξενη ωστόσο φήμη αφορούσε κάτι το ακόμα πιο εντυπωσιακό: Φανταστείτε, αν μπορείτε, ένα τεράστιο δίκτυο παράξενων και πελώριων «σωλήνων» ν’ απλώνεται σε μεγάλες περιοχές του Κόκκινου Πλανήτη. Φανταστείτε επίσης να πρόκειται για περίπλοκες κατασκευές αρχαίων Αρειανών που τους χρησιμοποιούσαν ως συγκοινωνιακό σύστημα πλανητικής εμβέλειας σε κάποιο πολύ μακρινό παρελθόν. Ακούγεται απίστευτο; Ωστόσο, η συζήτηση για το κατά πόσο είναι κάτι τέτοιο δυνατόν ξεκίνησε όταν δημοσιεύτηκαν κάποιες φωτογραφίες που απεικόνιζαν ορισμένες παράξενες «δομές» του Αρειανού εδάφους οι οποίες ελήφθησαν από το Mars Global Surveyor, ένα μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος της ΝΑSΑ το οποίο εγκατέλειψε τη Γη το Νοέμβριο του 1996. Το εν λόγω σκάφος φωτογράφησε με μεγάλη επιτυχία πολλά σημεία της επιφάνειας του Κόκκινου Πλανήτη. Λειτούργησε για τουλάχιστον 4 φορές μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που ήταν αναμενόμενο από τους επιστήμονες που το κατασκεύασαν και έστειλε πίσω στη Γη αδιάσειστα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία υπάρχει ακόμα νερό σε υγρή μορφή στον Άρη το οποίο σε κάποια σημεία αναβλύζει στην επιφάνειά του σποραδικά και κατρακυλάει σε πλαγιές βουνών και λόφων.
Είναι λοιπόν οι παράξενοι αυτοί «σωλήνες» απλά και μόνο το αντίστοιχο των ανύπαρκτων καναλιών που έβλεπαν με τα τηλεσκόπιά τους ο Lowell και ο Schiaparelli πριν από δυο αιώνες; Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες αποτελούν πράγματι χειροπιαστές αποδείξεις ότι στον Άρη σώζονται ακόμα εκπληκτικές κατασκευές που έφτιαξε κάποτε κάποια πολύ ανεπτυγμένη φυλή Άρειανών; Ή μήπως είναι όλα αυτά μια ακόμα ψευδαίσθηση; Σήμερα, παραπάνω από εκατό χρόνια αφού ο Lowell εξέδωσε το 1895 το βιβλίο «Άρης» (Mars) τα γοητευτικά αυτά ερωτήματα αναδύονται και πάλι. Δεν υπάρχει σχεδόν καμία αμφιβολία ότι αυτοί οι τεράστιοι σωλήνες, διάφανοι ως επί το πλείστον, υπάρχουν. Και επίσης δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι δεν γνωρίζουμε πως δημιουργήθηκαν. Σύμφωνα με τις διατυπώσεις κάποιων ενθουσιωδών παρατηρητών του Άρη, ο Lowell και ο Schiaparelli ήταν σωστοί στις εκτιμήσεις τους και στον Άρη είχε ανθίσει κάποτε ένας ανεπτυγμένος πολιτισμός που δημιούργησε εκείνους τους τεράστιους σωλήνες για να διοχετεύει το πολύτιμο νερό του Άρη στις πιο άνυδρες περιοχές του, όταν ο πλανήτης άρχισε να ξεραίνεται είτε εξαιτίας κάποιας κοσμικής καταστροφής είτε εξαιτίας κάποιου παγκόσμιου πολέμου. Κάποια άλλη θεωρία λέει ότι είναι τα υπολείμματα ενός παν-Αρειανού συστήματος μεταφοράς. Φυσικά, κανείς δεν αποκλείει να πρόκειται απλά και μόνο για γεωλογικούς σχηματισμούς που έχουν προκύψει μονάχα στον Άρη.
Ωστόσο λίγοι άνθρωποι αρνούνται ότι η εμφάνισή των σωλήνων είναι τουλάχιστον παράξενη: Μοιάζουν με τεράστιους ριγωτούς γαιοσκώληκες. Μάλιστα, αυτό που έγινε γνωστό ως «η φωτογραφία του γυάλινου σωλήνα» που πήρε το Mars Global Surveyor φαίνεται να έχει μήκος περίπου ενάμιση χιλιομέτρου και πάχος εκατό μέτρων. Μοιάζει να κρέμεται από τον τοίχο ενός φαραγγιού, κοντά στον πυθμένα του και να εκτείνεται σε όλο του το μήκος. Το αντικείμενο αυτό φαίνεται να είναι «διάφανο» και να στηρίζεται σε σχετικά ίσα διαστήματα από «πλευρά» ενώ είναι κυλινδρικό αν και όχι με απόλυτη ομοιομορφία. Στο εσωτερικό του μάλιστα φαίνεται να υπάρχει κάποιο είδος δομής που είναι πιο φωτεινή ή αντανακλαστική από το υπόλοιπο.
Στο βιβλίο μου «Οι Μνήμες του Άρη» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άλλωστε», ένα νουάρ μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, ο ήρωας-αφηγητής της ιστορίας, ανακαλύπτει ότι ο Άρης κρύβει ένα πολύ παράξενο μυστικό, πως κάποτε κατοικούταν από μια υπέρ-ευφυή μορφή πλασμάτων τα οποία, όταν δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την καταστροφή του περιβάλλοντός τους, δραπέτευσαν σε ένα άλλο επίπεδο ύπαρξης από το οποίο εξακολουθούν να παρατηρούν και να παρεμβαίνουν στις δραστηριότητες της νεοφερμένης στον κόσμο τους ανθρωπότητας.
Τι συμβαίνει λοιπόν πραγματικά στον Κόκκινο πλανήτη; Το πρόσωπό του θα αλλάξει και πάλι μπροστά στο βλέμμα μιας έκθαμβης ανθρωπότητας; Το σίγουρο είναι ότι οι όλο και περισσότερες μη επανδρωμένες αποστολές στον Άρη θα συγκεντρώσουν στοιχεία που μπορεί να μας εκπλήξουν. Και ίσως, όταν κάπου στα μισά του 21ου αιώνα, αν όλα πάνε καλά, ο πρώτος άνθρωπος περπατήσει στην επιφάνειά του, ίσως ανασύρει μέσα από σωρούς άμμου και αρχαίας σκόνης κάποιο πολύ παράξενο απομεινάρι ενός ασύλληπτα μακρινού παρελθόντος….
Πηγές:
- https://www.futurist.com/articles-archive/the-glass-tube-of-mars/
- https://scholarworks.uni.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1033&context=journal-stem-arts
- https://blogs.agu.org/martianchronicles/2010/10/24/the-tubes-of-mars/
- https://alloste.gr/Alloste/152-oi-mnimes-tou-Ari-Smyrnaios.html
Tags: Edgar Rice Burroughs , Giovanni Virginio Schiaparelli , Mars Global Surveyor , NASA , Percival Lowell , Ray Douglas Bradbury , The Weird Side Daily , Valles Marineris , weird , αλλόκοτο , Άλλωστε , αμμοθίνες , άμμος , αποστολές , αποστολή , αρδευτικό έργο , Αρεαινός , Αρειανοί , Άρης , άρθρα , άρθρο , αστέρια , αστρονόμοι , Ατμόσφαιρα , βιβλία , βιβλίο , βλάστηση , βουνά , γαιοσκώληκες , Γη , διαστημόπλοια , διαστημόπλοιο , δομές , δομή , δραστηριότητα , έδαφος , εξέλιξη , εξωγήινη διάνοια , επανδρωμένες αποστολές , επιβίωση , επιστήμη , εποχή , Έρικ Σμυρναίος , έτος , ζωή , ήρωας-αφηγητής , θεός , θεωρία , θεωρίες , ιστορία , κανάλια , καταστροφή , κόκκινο , Κόκκινος πλανήτης , κόσμος , Κυδωνία , κύλινδρος , Μυθιστόρημα , μυστήριο , μυστικό , νερό , νουάρ μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας , Οι Μνήμες του Άρη , ον , όντα , οξυγόνο , πανίδα , περιβάλλον , πλανήτης , πόλεμος , πόλη , πολιτισμός , ποτάμι , πρόσωπο , Πυραμίδες , σήραγγα , σκάφος , στοιχεία , στοιχειό , Συγγραφέας , συγγραφείς , σύννεφα , σωλήνες , τηλεσκόπια , τροχία , ύπαρξη , φαντασία , φωτογραφίες
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.