Το πιο σκοτεινό Χριστουγεννιάτικο τραγούδι που γράφτηκε ποτέ

Ένα τραγούδι που κρύβει πίσω του μια σκοτεινά ανθρώπινη ιστορία.

Πολλά τραγούδια μπορούν να χαρακτηριστούν σκοτεινά είτε λόγω μελωδίας και ενορχήστρωσης (το είδος του goth rock έρχεται αβίαστα στο νου) είτε εξαιτίας των στίχων. Ακούγοντας την χριστουγεννιάτικη μελωδία του «Do They Know It’s Christmas?», δεν θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει ως σκοτεινό. Διαβάζοντας όμως μερικούς από τους στίχους του και ανατρέχοντας στο ιστορικό παρασκήνιο της δημιουργίας του, διαπιστώνει κανείς πως αυτό το, φαινομενικά, χαρούμενο τραγούδι συνιστά ίσως το πιο σκοτεινό χριστουγεννιάτικο τραγούδι όλων των εποχών, αντλώντας τη θεματολογία του από μία ζοφερή πραγματικότητα του ανθρώπινου κόσμου.

Το 1984, ένα ντοκιμαντέρ, που προβάλλεται στην Βρετανία, καταδεικνύει το καθεστώς λοιμού που επικρατεί στην Αιθιοπία και σε άλλες αφρικανικές χώρες. Στις 23 Οκτωβρίου του 1984, ο Bob Geldof (τραγουδιστής των The Boomtown Rats με την επιτυχία «I Don’t Like Mondays») έχει ευτυχώς ανοικτή την τηλεόρασή του στο BBC News εκείνο το βράδυ. Σκελετωμένα κορμιά, έλλειψη φαγητού και νεαρά ανθρώπινα πτώματα στους δρόμους. Ο Geldof λυπάται, θυμώνει και σκέφτεται ότι πρέπει να ληφθεί άμεσα δράση. Επικοινωνεί με τον παλιό του φίλο, Midge Ure, ο οποίος είναι ο εγκέφαλος του επιτυχημένου new wave συγκροτήματος, Ultravox. Στις 5 Νοεμβρίου συναντιούνται σε μια παμπ- όντας κλασσικοί Βρετανοί- και συμφωνούν ότι ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του λοιμού είναι ένας: να βγάλουν έναν φιλανθρωπικό δίσκο.

Ο Geldof ξεκινά άμεσα τις επικοινωνίες με διάσημους καλλιτέχνες για να συμμετάσχουν στον δίσκο· προτού καν γραφτεί το ίδιο το τραγούδι. Ο ευαίσθητος Sting συμφωνεί άμεσα, ο Simon Le Bon των Duran Duran, που είναι στο ζενίθ τους, ζητά μια ημερομηνία για να την «καθαρίσουν» από το πρόγραμμα της περιοδείας τους, ενώ ο Geldof συναντά τυχαία τον Gary Kemp των Spandau Ballet σε ένα παλαιοπωλείο. Σύντομα, ο Geldof και ο Ure έχουν συνάξει όλο το Βρετανικό μουσικό jet set ώστε να ηχογραφήσουν ένα τραγούδι για τον λοιμό στην Αιθιοπία. Αντιθετικός συνδυασμός; Ίσως. Παρόλα αυτά, όταν οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την φήμη τους για έναν τέτοιο σκοπό, εκφράζουν μία ανθρώπινη συμπεριφορά που θα έπρεπε ίσως να προβληματίσει αντίστοιχου μεγέθους (αν όχι ποιότητας) καλλιτέχνες του σήμερα.

Ο Geldof γράφει μαζί με τον Ure ένα τραγούδι με χριστουγεννιάτικο-γιορτινό ρυθμό, αλλά άκρως ρεαλιστικούς στίχους. Το «Do They Know It’s Christmas» υπενθυμίζει στον δυτικό κόσμο πόσο ευγνώμων πρέπει να είναι για την ζωή που διάγει. Με σκληρό ύφος και λεξιλόγιο (ο Bono των ανερχόμενων, τότε, U2 αρνήθηκε αρχικά να ερμηνεύσει τον ωμό στίχο «and tonight thank god it’s them, instead of you»), όσο ευχάριστα και αν ηχεί στα αυτιά μας, παραμένει σκοτεινά ανθρώπινο. Ο σκοπός του χαρακτηρίζεται ιερός: η ανεύρεση ενός σημαντικού χρηματικού ποσού που θα μοιραστεί σε χώρες της αφρικανικής ηπείρου. Και με τους μουσικούς και τραγουδιστές που έχει μαζέψει ο Geldof, είναι αδύνατον να μην γίνει επιτυχία αυτό το τραγούδι.

Στο Λονδίνο, την 25η Νοεμβρίου του 1984, ένας πλήθος φωτορεπόρτερ αναμένει στο στούντιο του Sarm West τη μεγαλύτερη συγκέντρωση των αστεριών του μουσικού πενταγράμμου. Duran Duran, Spandau Ballet, Culture Club (ο Boy George κατέφθασε τελευταίος αφού τον είχε πάρει ο ύπνος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού), Wham!, Phil Collins, Kool and the Gang, U2, και η λίστα συνεχίζεται. Το κοινό τους όνομα είναι αρκετά συμβολικό: «Band Aid». Πολλοί καλλιτέχνες που βρίσκονται σε κόντρα γίνονται μια μεγάλη παρέα με σκοπό να βοηθήσει μία μερίδα αναξιοπαθούντων ανθρώπων.

Το «Do They Know It’s Christmas» κυκλοφορεί στις 3 Δεκεμβρίου 1984 και γίνεται πλατινένιο ανά τον κόσμο. Η Σιδηρά Κυρία πείθεται να μην επιβάλλει φόρο στον δίσκο ώστε όλα τα έσοδα να κατατεθούν στην Αφρική. Η ανταπόκριση του κόσμου είναι τεράστια. Ο Geldof, ο Ure και το Band Aid γίνονται αρωγοί, με εφαλτήριο τον ανθρωπισμό τους, για την οικονομική ανακούφιση αρκετών χωρών της Αφρικής. Ένα στίγμα ανθρωπισμού έχει δοθεί. Ο Lionel Richie και ο Michael Jackson γράφουν το «We are the World», ένα ακόμη φιλανθρωπικό τραγούδι που ερμηνεύεται από Αμερικανούς καλλιτέχνες (USA for Africa). Τον Ιούνιο του 1985, διοργανώνεται η διπλή  φιλανθρωπική συναυλία του Live Aid, η οποία συγκεντρώνει ακόμα περισσότερα χρήματα, και μένει στην ιστορία ως η μεγαλύτερη ροκ συναυλία όλων των εποχών.

It’s Christmastime, there’s no need to be afraid
At Christmastime, we let in light and we banish shade

And in our world of plenty we can spread a smile of joy
Throw your arms around the world at Christmastime

But say a prayer, pray for the other ones
At Christmastime it’s hard, but when you’re having fun
There’s a world outside your window
And it’s a world of dread and fear
Where the only water flowing
Is the bitter sting of tears

And the Christmas bells that ring there are the clanging chimes of doom
Well tonight thank God it’s them instead of you

And there won’t be snow in Africa this Christmastime
The greatest gift they’ll get this year is life
Where nothing ever grows
No rain nor rivers flow
Do they know it’s Christmastime at all?

Here’s to you
Raise a glass for everyone
Here’s to them
Underneath that burning sun
Do they know it’s Christmastime at all?

Feed the world
Let them know it’s Christmastime again

Main Image Reference

Tags: 1984 , 1985 , 80s , Band Aid , Bob Geldof , Bono , Boy George , christmas , Culture Club , Do they Know it's Christmas , Duran Duran , Live Aid , Michael Jackson , Music , Phil Collins , Spandau Ballet , Sting , U2 , Wham , Ανθρώπινη Συμπεριφορά , ανθρώπινη φύση , άνθρωποι , Μουσική , Ποπ , Ροκ , Φιλανθρωπία , Χριστούγεννα , Χριστουγεννιάτικα , Χριστουγεννιάτικα Τραγούδια , Χριστουγεννιάτικη Ιστορία , Χριστουγεννιάτικο Τραγούδι

Πέτρος Κουτρουμπίλας

Δημοσιεύτηκε 19 Ιουνίου, 2020

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.