Οι Μάγισσες του Μπενεβέντο

Ο θρύλος της πόλης πίσω από την ιταλική ομάδα με το ιδιαίτερο έμβλημα της μάγισσας με το σκουπόξυλο.

21 Δεκεμβρίου 2020

Τα εμβλήματα των ποδοσφαιρικών ομάδων περιλαμβάνουν συνήθως σύμβολα, ενίοτε κάποια ανθρώπινη μορφή ή κάποιο ζώο. Μία ομάδα της πρώτης κατηγορίας του ποδοσφαίρου της Ιταλίας φέρει ένα μάλλον αλλόκοτο έμβλημα. Μπροστά από τις κόκκινες και κίτρινες ρίγες δεσπόζει μία μάγισσα πάνω σε μία σκούπα. Τους αποκαλούν “Gil Stregoni” που σημαίνει “οι μάγοι”. Ο λόγος για την Μπενεβέντο, την ομάδα του Φίλιππο Ιντζάγκι, η οποία έπειτα από μία “μαγική” περσινή χρονιά, βρέθηκε στα σαλόνια της Serie A για δεύτερη φορά στην ιστορία της. Είναι άραγε το έμβλημα της ομάδας μία ιδιαίτερη καλλιτεχνική επιλογή των ιδρυτών της ή μήπως αποτελεί έναν φόρο τιμής στην ιστορία της ίδιας της πόλης του Μπενεβέντο;

Το Μπενεβέντο είναι μία πόλη της νότιας Ιταλίας στην περιφέρεια της Καμπανίας, 50 χιλιόμετρα βόρεια της Νάπολης. Οι θρύλοι αρχίζουν να την κυνηγούν από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης της, ανάμεσα στον 4ο και τον 6ο αιώνα προ Χριστού. Αποτελώντας αρχικά πόλη Σαμνιτών, το αρχικό της όνομα ήταν Maleventum (male=κακός + ventum=άνεμος) με τους Ρωμαίους να το αλλάζουν σε Beneventum (bene=καλός) τον τρίτο αιώνα π.Χ., πιθανότατα σε μια προσπάθεια να ξορκίσουν την “κακοδαιμονία” που ήδη φερόταν να δεσπόζει πάνω από την περιοχή. Ποια ήταν όμως η σχέση του Μπενεβέντο με τη μαγεία;

Κατά τα Ρωμαϊκά Χρόνια στο Μπενεβέντο ευδοκίμησε η λατρεία της θεάς Ίσιδας η οποία, αν και αποτελούσε μέρος της Αιγυπτιακής “τριαδικότητας”, ταυτίστηκε με τη θεά του κάτω κόσμου, Εκάτη, και τη θεά του κυνηγιού, Ντιάνα, θεές που σχετίζονταν και με τη μαγεία. Ο Αυτοκράτος Δομιτιανός μάλιστα έχτισε έναν ναό προς τιμήν της Ίσιδας στο Μπενεβέντο κατά το 88-89 μ.Χ. Σήμερα, στο κέντρο της πόλης υπάρχει ένας οβελίσκος αφιερωμένος στη θεά με την επιγραφή “στη θεά των αστεριών, του παραδείσου, της γης και του υποκόσμου”.

Ο θρύλος, όμως για τις μάγισσες του Μπενεβέντο αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά στα χρόνια της κυριαρχίας των Λομβαρδών, και συγκεκριμένα κατά τον 7ο αιώνα. Αν και οι Λομβαρδοί εισβολείς είχαν κατά τους τύπους μεταστραφεί στον Χριστιανισμό, δεν είχαν απεμπολήσει τις παγανιστικές τους συνήθειες. Στο Μπενεβέντο, κάτω από την κυριαρχία του Δούκα Ρομουάλδου του πρώτου, λατρευόταν ένα χρυσό φίδι (ίσως φτερωτό ή δικέφαλο) το οποίο ενδεχομένως συσχετιζόταν με την Ίσιδα, αφού η θεά μπορούσε να ελέγχει τα φίδια. Μια νυχτερινή ιεροτελεστία με φωτιές και κρασί προς τιμήν του Βόταν (δηλαδή του Όντιν) είχε αρχίσει να θεσπίζεται στις όχθες του ποταμού Σαμπάτο: το τομάρι μιας κατσίκας κρεμιόταν από ένα ιερό δέντρο, μία καρυδιά, και οι έφιπποι πολεμιστές επιτίθονταν με μανία πάνω στο ζώο κόβοντάς το σε κομμάτια, τα οποία έπειτα έτρωγαν ενώ γιόρταζαν μαζί με γυναίκες, ώστε να αποκτήσουν την εύνοια του θεού.

Μία τέτοια ιεροτελεστία δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη από τους Χριστιανούς του Μπενεβέντο οι οποίοι ταύτισαν αυτές τις μανιασμένες τελετές μαζί με τις ήδη υπάρχουσες δοξασίες περί μαγισσών. Έβλεπαν τις γυναίκες και τους άντρες σαν μάγους, την κατσίκα σαν την ενσάρκωση του Διαβόλου και τις κραυγές σαν οργιαστικές ψαλμωδίες. Ένας ιερέας που ονομάστηκε Άγιος Βαρβάτος του Μπενεβέντο κατηγόρησε τους Λομβαρδούς για ειδωλολατρία.  Σύμφωνα με τον θρύλο, όταν το Μπενεβέντο πολιορκήθηκε το 663 από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Κώνστα τον Δεύτερο, ο Ρομουάλδος υποσχέθηκε την αποκήρυξη του παγανισμού και έτσι το Δουκάτο σώθηκε με τον Κωνσταντίνο να υποχωρεί (ύστερα από θεϊκή προτροπή κατά τον θρύλο). Ο Βαρβάτος έκοψε την ιερή καρυδιά, ξερίζωσε τις ρίζες της και έχτισε στη θέση της την Εκκλησία της Σάντα Μαρία. Ο Ρομουάλδος συνέχισε να λατρεύει κρυφά το είδωλο του χρυσού φιδιού μέχρι που η γυναίκα του το παρέδωσε στον ιερέα ο οποίος το έλιωσε, μετατρέποντάς το σε δισκοπότηρο. Παρόλα αυτά, ιστορικά δεδομένα αντικρούονται με τον θρύλο καθώς, σύμφωνα με αυτά, το 663 μ.Χ. δούκας του Μπενεβέντο ήταν ο Γκριμάλδος, και όχι ο Ρομουάλδος.

Ο θρύλος, όμως, της ιερής καρυδιάς γύρω από την οποία συνάσσονταν οι μάγισσες δεν έπαψε να υπάρχει. Από το 1273 άρχισαν να αναδύονται και πάλι φήμες για μάγισσες στο Μπενεβέντο. Κατά τη Ματεούτσια ντα Τόντι που δικάστηκε για εξάσκηση μαγείας το 1428, οι ιεροτελεστίες λάμβαναν χώρα στη σκιά μίας καρυδιάς, η οποία ταυτίστηκε με το δέντρο που είχε καεί από τον ιερέα Βαρβάτο. Πιστεύτηκε ότι το δέντρο είχε είτε αναγεννηθεί από τον Διάβολο είτε ότι οι μάγισσες είχαν φυτέψει τον σπόρο.

Κατά τον θρύλο, οι μάγισσες, δίχως να ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες γυναίκες στο φως της μέρας, άλειφαν τη νύχτα τα στήθη τους με μια παραισθησιογόνο αλοιφή και πετούσαν πάνω σε σκούπες από σόργο. Όταν πετούσαν γίνονταν άυλες, προτιμώντας νύχτες με άνεμο, και πρόφεραν ένα μαγικό ξόρκι με το οποίο ζητούσαν τη μαγική αλοιφή να τις οδηγήσει στην καρυδιά του Μπενεβέντο. Έκλεβαν άλογα, τους έπλεκαν τις χαίτες σε κοτσίδες και τα έτρεχαν μέχρι να αφρίσουν, αλείφοντας έπειτα τα γυναικεία σώματά τους με τον αφρό. Αν και μερικές τους ενέργειες έμοιαζαν περισσότερο με αθώες φάρσες, οι δυνάμεις τους θεωρούνταν ότι μπορούσαν να προκαλέσουν αποβολές, παραμορφώσεις στα νεογέννητα αλλά και να κλέψουν νεογέννητα από τις κούνιες τους, να τα ρίξουν στη φωτιά και έπειτα να τα επιστρέψουν εκεί όπου τα είχαν βρει. Από τον 15ο αιώνα το κυνήγι μαγισσών είχε αρχίσει και μέχρι και τον 18ο αιώνα πολλές γυναίκες οδηγήθηκαν στην αγχόνη με την κατηγορία της μαγείας.

Οι μάγισσες αλλά και η ιερή καρυδιά, ένα δέντρο, κατά τον θρύλο, ψηλό, αειθαλές και “βλαβερής φύσεως” αναφέρθηκαν σε ποιήματα και βιβλία με την ιστορία να αλλάζει ελαφρώς από διήγηση σε διήγηση, ενώ αποτελούν έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες μέχρι και σήμερα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο θρύλος των μαγισσών του Μπενεβέντο αποτελεί μέχρι και σήμερα μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες ιστορίες μαγισσών της Ευρώπης.

Main Image Reference

Tags: Benevento witches , horror , Spooky , The Weird Side Daily , The Witches of Benevento , weird , Weird Άρθρα , witchcraft , witches , witches of Benevento , Άγιος Βαρβάτος , αλλόκοτο , ειδωλολατρία , Θρύλοι μαγισσών , Θρύλος , Ίσις , Ιταλία , Κυνήγι Μαγισσών , μαγεία , μάγισσες , Μάγισσες του Μπενεβέντο , Μπενεβέντο , Μπενεβέντο έμβλημα , Μπενεβέντο θρύλος , Μπενεβέντο μαγεία , Μπενεβέντο μάγισσα , Μπενεβέντο μάγισσες , Μπενεβέντο μάγοι , Μπενεβέντο ομάδα , Μπενεβέντο σήμα , Οι Μάγισσες του Μπενεβέντο , παγανισμός , σκοτάδι , τρόμος

Πέτρος Κουτρουμπίλας

Δημοσιεύτηκε 21 Δεκεμβρίου, 2020

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.