Σίγουρα όλοι μας έχουμε αντικρίσει κάποια στιγμή τον όρο σαμάνος (shaman) ή Σαμανισμός (shamanism) σε κάποιο διαφημιστικό φυλλάδιο ή σε κάποιο διαδικτυακό διαφημιστικό ποστ εναλλακτικής new age θεραπείας ή συνεδρίας, το οποίο προσπαθούσε φύρδην μίγδην να πλασάρει το πακέτο εκείνο το οποίο θα πετύχαινε την ηρεμία ή την κάθαρση του πνεύματος και της ψυχής μας ή ακόμα χειρότερα την εκμάθηση της θεραπείας (healing) της Σαμανικής πρακτικής. Με το αζημίωτο φυσικά.
Ο όρος Shaman [SHAH – MAN] είναι μια ονομασία που μας παραδίδεται από την γλώσσα των Tungus, ανθρώπων της Σιβηρίας και έχει πλέον υιοθετηθεί ευρύτατα από ανθρωπολόγους για την αναφορά σε ανθρώπους μη δυτικών πολιτισμών που παλαιότερα ήταν γνωστοί ως «μάγοι της φυλής» ή ως «θεραπευτές». Σαμάνος είναι ένας άντρας ή και μια γυναίκα που διαθέτει την ικανότητα να εισέλθει συνειδητά σε μια εναλλακτική κατάσταση συνείδησης (Altered State of Consciousness) για να επικοινωνήσει με μια κρυμμένη πραγματικότητα με σκοπό να αποκτήσει γνώση, δύναμη και για να βοηθήσει τρίτους ανθρώπους. Ο Σαμάνος έχει συνήθως κάποια spirits στην υπηρεσία του.
Με την επέλαση του new age κινήματος εναλλακτικής ιατρικής ο Σαμανισμός, όπως και πολλές άλλες πνευματικές εσωτερικές ατραποί, βρέθηκε στο στόχαστρο μιας θυελλώδους λεηλασίας από την βιομηχανία των εναλλακτικών θεραπειών και των κάθε είδους κέντρων πνευματικής ανάπτυξης. Στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό είναι φυσικό και αναμενόμενο ελάχιστοι άνθρωποι να έχουν γνωρίσει ένα Σαμάνο ή να έχουν διδαχθεί πλάι του την Σαμανική πρακτική. Έχοντας αυτήν την παραδοχή κατά νου, όπως επίσης και την γενικότερη και εκτεταμένη παραπληροφόρηση γύρω από τον Σαμανισμό, ο Michael Harner, έγραψε το 1980, το «The Way of a Shaman», έναν πρακτικό οδηγό εισαγωγής στον Σαμανισμό. Ο Harner, ιδρυτής και πρόεδρος του ιδρύματος Foundation for Shamanic Studies και αναγνωρισμένος διεθνώς για τις πρακτικές γνώσεις του γύρω από το shamanic drumming, ξόδεψε πολλά χρόνια από την ζωή του μελετώντας μέσα από την ακαδημαϊκή πορεία του τον Σαμανισμό τόσο ως πολιτισμικό φαινόμενο και έκφραση αλλά και ως μια κανονική πρακτική που επιβιώνει και ακόμα καλύτερα που μπορεί και έχει κάθε λόγο να επιβιώνει στην σύγχρονη εποχή μας. O ίδιος αποτελεί πλέον μια από τις πιο εξέχουσες φιγούρες της λεγόμενης αναγέννησης του Σαμανισμού στον 21ο αιώνα.
Στο ‘The Way of the Shaman’ ο αναγνώστης θα έρθει σε επαφή έναν πλήρη οδηγό πρακτικής εξάσκησης του Σαμανισμού. Τι είναι; Από που προήλθε και πώς μπορεί κάποιος στην εποχή μας να τον ασκήσει πρακτικά, δηλαδή με επιτυχία, είναι ελάχιστα από τα ερωτήματα που απαντώνται στο βιβλίο του Harner, ο οποίος φυσικά έχει μια μεγάλη επιρροή από τα γραπτά του πρωτοπόρου Carlos Castaneda. Για τον Harner λοιπόν, πρωταρχική σημασία στον Σαμανισμό έχει η διατήρηση της προσωπικής δύναμης κάποιου, η οποία θεωρείται θεμελιώδης για την καλή προσωπική του κατάσταση. Έτσι, το βιβλίο δεν παραλείπει να εισαγάγει τον αναγνώστη – εκπαιδευόμενο σε κάποιες από τις βασικές μεθόδους απόκτησης και διατήρησης της προσωπικής ενέργειας – δύναμης (personal power) με σκοπό να χρησιμοποιηθεί σε άλλους οι οποίοι είναι αδύναμοι (weak) άρρωστοι (ill) ή πληγωμένοι (injured). Οι τεχνικές που περιγράφονται είναι ιδιαίτερα απλές στην κατανόησή τους. Το πιο σημαντικό, δεν απαιτούν καμία συγκεκριμένη πίστη ούτε απαιτούν την μεταβολή της αντίληψης που έχει σχηματίσει κάποιος ή κάποια για την πραγματικότητα που μας περιβάλει στην συνηθισμένη κατάσταση συνείδησης (Ordinary State of Consciousness). Πάντως όσο απλά και κατανοητά και αν είναι, η ίδια η πρακτική δεν χαρακτηρίζεται από ευκολία μιας και για την επιτυχία απαιτείται μια υψηλή δόση αυτοπειθαρχίας και αφοσίωσης. Άλλωστε ο ίδιος ο Harner προειδοποιεί τους αναγνώστες του να μην πτοηθούν διόλου από την αποτυχία. Ο Σαμανισμός είναι ένα απαιτητικό και δύσκολο, δύσβατο και δύστροπο μονοπάτι. Όπως όλες οι πνευματικοί ατραποί, αυτή η εσωτερική μυστικιστική διαδικασία απαιτεί πειθαρχία, εξάσκηση και χρόνο.
Ο Harner εξάλλου αποτελεί ένα παράδειγμα της τόλμης που απαιτείται και της καταπόνησης, της υπομονής και του χρόνου που πρέπει να ξοδέψει κάποιος για να καταφέρει να έχει απτά αποτελέσματα. Οι πρώτες του ανθρωπολογικές έρευνες ξεκινούν γύρω στο 1956 και εκτείνονται μέχρι και το 1957 στις Εκουαδορινές Άλπεις ανάμεσα στην φυλή των Jivaro (HEE -varo, Indians or Untsuri Shuar). Η Σαμανική πρακτική της φυλής ήταν διάσημη εκείνη την εποχή για την σχεδόν εξαφανισμένη μέθοδο “head – shrinking” και για τις μεθοδικές πρακτικές τους, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Δίχως αμφιβολία αυτή η πρώτη επαφή του Harner με τους Ιθαγενείς Jivaro ήταν αρκετά σημαντική στη μελέτη του, όμως η πιο καθοριστική περίοδος για τον ίδιο και το έργο του ήταν οι εμπειρίες που απέκτησε ανάμεσα στους Conibo.
Ως συνεργάτης του American Museum of Natural History κλήθηκε να παραμείνει για ένα χρόνο στον Περουβιανό Αμαζόνιο ώστε να μελετήσει τον πολιτισμό της φυλής των Conibo. Αυτή η έρευνα έλαβε μέρος μεταξύ των ετών 1960 και 1961. Οι πληροφορίες που κατάφερε να περισυλλέξει ο Harner ήταν ιδιαίτερα σημαντικές όμως γρήγορα αντιλήφθηκε αυτό που αρκετοί μελετητές ή ασκούμενοι στον Σαμανισμό κάποια στιγμή αναγκάζονται να παραδεχτούν: αν θες να κατανοήσεις την Σαμανική εμπειρία, πρέπει να τη βιώσεις.
Οι άνθρωποι της φυλής, σύμφωνα με τα λεγόμενα του επιστήμονα, ήταν αρκετά φιλικοί στην προσπάθειά του να λάβει μέρος στην εμπειρία όμως αρκετά απρόθυμοι να μιλήσουν για θέματα που άπτονταν μεταφυσικών εμπειριών. Τελικά του είπαν, ότι αν επιθυμούσε πράγματι να γευτεί τον καρπό, θα έπρεπε να λάβει το ιερό ποτό των Σαμάνων το ayahuasca ή soul vine. Αυτή ήταν και η αρχή της πρώτης Σαμανικής εμπειρίας του Harner μέσω της διαδικασίας ecstasy, η οποία θα περιλάμβανε αυτό που θα περιέγραφε ως Samanic State of Consciousness και θα αναγκαζόταν μεταξύ άλλων να μεταβεί για ένα ταξίδι μέσα στη ζούγκλα μαζί με μέλη της φυλής. Κατά την διάρκεια των ετών που άρχισε να εκτελεί την Σαμανική πρακτική ανάμεσα στους Conibo o Harner μελετούσε παράλληλα μαζί με Σαμάνους, κάποιες Ινδιάνικες φυλές της Βόρειας Αμερικής με αποτέλεσμα να κατανοήσει σύντομα ότι η επιτυχημένη πρακτική του Σαμανισμού δεν εξαρτιόταν από την χρήση εκστατικών σκευασμάτων όπως το ayahuasca των Conibo. Αυτή η γνώση τον βοήθησε αργότερα ώστε να επανεισάγει τον Σαμανισμό στην δυτική πολιτισμική κουλτούρα και να μεταδώσει κάποιες όψεις αυτής της πανάρχαιας πρακτικής στους ανθρώπους της νεότερης εποχής που είχαν αποκοπεί τελείως από αυτήν.
Το βιβλίο είναι τόσο μια καθοδήγηση για κάποιον που επιθυμεί μια πρώτη επαφή με κάποιες βασικές Σαμανικές πρακτικές, αλλά και μια πλήρης καταγραφή των θετικών και Σαμανιστικών πρακτικών που έχουν εκλείψει σίγουρα από την υλιστική νεωτερική δυτική καθημερινότητά μας. Και όμως βρίσκονται τόσο κοντά και περιμένουν να τα ανακαλύψουμε. Όπως τέλος υποδηλώνει με το έργο του Harner, ακριβώς μέσα μας!
Tags: Altered State of Consciousness , American Museum of Natural History , ayahuasca , Carlos Castaneda , ecstasy , Foundation for Shamanic Studies , Jivaro , Michael Harner , shamanic drumming , soul wine , spirit , The Way of a Shaman , The Weird Side Daily , Tungus , Αμαζόνιος , αναγνώστης , ανθρωπολόγος , άρθρα , άρθρο , αφοσίωση , βιβλία , βιβλίο , βίωμα , γνώση , δύναμη , Εκουαδορινές Άλπεις , εκπαιδευτής , εναλλακτική ιατρική , επιστήμονας , έρευνα , ζούγκλα , θεραπεία , θεραπευτής , Ιατρική , ιθαγενείς , ιστορία , ιστορίες , κάθαρση , μάγος , μεταφυσικό , πειθαρχία , πίστη , πνεύμα , πολιτισμός , ποτό , πραγματικότητα , Ραφαήλ Μπελενιώτης , σαμανισμός , Σαμάνος , Σιβηρία , σκοπός , Συγγραφέας , συγγραφή , ταξίδι , τέχνη , τεχνική , τόλμη , υπομονή , φαινόμενο , φυλή , χρόνος , Ψυχή
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.