Το είδος του τρόμου είναι ένα από τα λιγότερο αντιπροσωπευόμενα στον ελληνικό κινηματογράφο. Με τις ελληνικές ταινίες τρόμου μεγάλου μήκους να είναι μετρημένες στα δάκτυλα, το ελληνικό κοινό έχει έρθει σε επαφή κατά βάση μόνο με τον Χολιγουντιανό τρόμο. Ευτυχώς, οι νέοι άνθρωποι στον χώρο του κινηματογράφου έρχονται να δώσουν μια καινούργια πνοή στην εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή ταινιών τρόμου. Συνομιλήσαμε με τον Ανδρέα Παπαδόπουλο, έναν νέο σκηνοθέτη ο οποίος υπογράφει μερικές ιδιαίτερα αξιόλογες ταινίες τρόμου μικρού μήκους, αποτελώντας μία πολλά υποσχόμενη φωνή στο είδος των ταινιών τρόμου, αλλά και όχι μόνο. Ο Ανδρέας μας μίλησε για το πώς προέκυψε η επαφή του με τον τρόμο στην τέχνη αλλά και για τις ευρηματικές ταινίες του.
Πώς ξεκίνησε η επαφή σου με τον φανταστικό κόσμο του τρόμου;
«Η επαφή μου θα έλεγα με τον φανταστικό κόσμο του τρόμου ξεκίνησε όταν ήμουν πολύ μικρός…Πάντα με γοήτευε ο τρόμος για κάποιον λόγο αλλά παράλληλα ήμουν και πολύ φοβιτσιάρης σαν παιδί. Θυμάμαι τον εαυτό μου να καίγεται με τις ώρες μπροστά από μια οθόνη βλέποντας όλες τις παιδικές ταινίες της Ντίσνευ… Για κάποιο λόγο πάντα ξετρελαινόμουν με τις πιο σκοτεινές σκηνές των ταινιών αυτών. Η Χιονάτη προσπαθεί να ξεφύγει απο ζωντανά δέντρα που προσπαθούν να της κάνουν κακό, ο Πινόκιο παρακολουθεί με τρόμο μικρά αγόρια να μεταμορφώνονται σε γαϊδάρους ουρλιάζοντας, ο δαίμονας στο «Νύχτα στο φαλακρό βουνό» στην Fantasia να καλεί τα πνεύματα την νύχτα για να χορέψουν στον μακάβριο ρυθμό του Mussorgsky. Ταινίες τρόμου πάντως ξεκίνησα να βλέπω στα δεκατέσσερά μου. Ένα τρέιλερ για την ταινία εξορκιστής στην τηλεόραση με έκανε να μην κοιμάμαι ένα μήνα. Η πρώτη ταινία τρόμου πάντως που είδα ήταν το Εφιάλτης στον δρόμο με τις Λεύκες στα έντεκά μου. Η μητέρα μου έκανε το λάθος να μας νοικιάσει την κασέτα για μένα και την αδελφή μου, εγώ είχα μαγευτεί από την ταινία, αλλά τα βράδια δεν έκλεινα μάτι. Άστα, τραγωδία. Πάντως η γκόθ αισθητική ήταν αυτή που λάτρευα πάντα…Στην εφηβεία μου δεν αποχωριζόμουν ένα βιβλίο με διηγήματα του Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Επίσης, ήμουν τεράστιος θαυμαστής των ταινιών του Τιμ Μπάρτον, λάτρευα τους μοναχικούς και παραγκωνισμένους από την κοινωνία ήρωες του που ο κόσμος τους αντιμετώπιζε ως κάτι επικίνδυνο επειδή απλά ήταν διαφορετικοί. Ίσως γιατί έβλεπα κι εγώ τον εαυτό μέσα σε αυτούς. Ο Ψαλιδοχέρης πάντως παραμένει ακόμα ο αγαπημένος μου χαρακτήρας ταινιών όλων των εποχών.»
Ο Ανδρέας Παπαδόπουλος
Ποιο θεωρείς ότι είναι το στοιχείο που σε ελκύει περισσότερο στον τρόμο;
«To στοιχείο που με ελκύει περισσότερο στον τρόμο είναι η ατμόσφαιρα. Είναι ο τρόμος ο οποίος πηγάζει υπογείως και σε διαπερνά. Είναι ο τρόμος που υπάρχει στη σκηνή ακόμα κι αν δεν εμφανίζεται. Μπορεί να βλέπεις τον χαρακτήρα της ταινίας να ανεβαίνει μία σκάλα η να περπατάει απλά σε έναν διάδρομο και να υπάρχει αυτή η ανατριχίλα ότι κάτι πολύ κακό υπάρχει εκεί. Φυσικά είμαι κατά των jumpscares. Για μένα δεν είναι αυτό τρόμος. Φυσικό και επόμενο να πεταχτείς από την θέση σου όταν σκάει στην οθόνη μια φάτσα και σου κάνει μπου. Είναι ένα πολύ εύκολο τρικ και μετά από αυτό γελάς και το ξεχνάς σε δευτερόλεπτα. Ο πραγματικός τρόμος είναι αυτός ο οποίος υπάρχει και πολύ μετά την θέαση της ταινίας. Έχει κάτσει για τα καλά στο μυαλό σου και οι εικόνες του δεν λένε να φύγουν από το κεφάλι σου. Πέρα από αυτό με ελκύει επίσης η αισθητική και η ανάπτυξη στους χαρακτήρες. Η αισθητική το πώς ο κάθε σκηνοθέτης θα δείξει οπτικά την ιστορία του. Ας πούμε μία από τις πολύ αγαπημένες μου ταινίες τρόμου είναι το Suspiria (1977) του Dario Argento. Είναι μια απλή ιστορία μαγισσών που διοικούν μια σχολή χορού. Όμως ο τρόπος που ο Argento το σκηνοθετεί είναι εκπληκτικός. Οπτικά η ταινία είναι ένα τεκνικόλορ αριστούργημα. Ο τρόμος υπάρχει παντού, σε κάθε σκηνή,σε κάθε πλάνο. Επίσης ο Πολάνσκι σαν σκηνοθέτης είναι μάστερ στο να παράγει τρόμο από το τίποτα. Σε πιάνει αυτό το κλειστοφοβικό άγχος όταν βλέπεις ταινίες του, είτε είναι το Μωρό της Ρόζμαρι, είτε είναι η Αποστροφή, ή ο Ένοικος.»
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου σκηνοθέτες και ποιοι θεωρείς ότι έχουν επηρεάσει την σκηνοθετική σου ματιά;
Λοιπόν η αλήθεια είναι ότι αγαπώ πολλούς σκηνοθέτες. Αν είναι να πω στα γρήγορα κάποιους, οι πρώτοι που μου έρχονται στο μυαλό είναι ο Στάνλευ Κιούμπρικ, ο Αντρέι Ταρκόφσκι, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, ο Τιμ Μπάρτον, ο Ντέιβιντ Λίντς και, φυσικά, ο Ρομάν Πολάνσκι. Αυτοί πιστεύω είναι και οι σκηνοθέτες οι οποίοι με έχουν επηρεάσει. Η ποίηση στο σινεμά του Ταρκόφσκι,οι εφιαλτικές εικόνες στις ταινίες του Λιντς, η γκοθίλα στις ταινίες του Μπάρτον και τα απίστευτα γεωμετρικά κάδρα στις ταινίες του Κιούμπρικ. Όλα αυτά πιστεύω έχουν επηρεάσει την σκηνοθετική μου ματιά αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα κάνω και με επιτυχία.
Στην ταινία σου μικρού μήκους ”Κάθοδος”,παρακολουθούμε μια ιδιαίτερη μεταφορά του μύθου του Ορφέα και της Ευρυδίκης. Περιέγραψέ μας τη σύλληψη της ιδέας.
Γενικά είμαι ένα παιδί το οποίο αγαπά τους μύθους, τα παραμύθια, τη μυθολογία και ιδιαίτερα την ελληνική. Τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, θυμάμαι τον είχα πρωτοδιαβάσει στο Δημοτικό και με είχε στοιχειώσει. Ήταν ένας μύθος τον οποίο από μικρός ήθελα πάρα πολύ να δω κάποια στιγμή σε ταινία. Κουβαλούσα χρόνια αυτή την ιδέα στο μυαλό μου και πρώτη χρονιά στην κινηματογραφική σχολή είπα επιτέλους να επιχειρήσω να σκηνοθετήσω μια εκδοχή της. Ξενέρωνα πολύ με το γεγονός ότι ο τυπάς έκανε τόσο δρόμο για το τίποτα για να χάσει για δεύτερη φορά την Ευρυδίκη. Αποφάσισα, λοιπόν, να τους δώσω ένα τέλος το οποίο είναι λυτρωτικό. Μια απλή γοτθική ιστορία αγάπης χωρίς πολλά πολλά, η οποία θυμίζει πολύ και το κοράκι του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Ο Ορφέας ταξιδεύει μέσα σε ένα όνειρο ψάχνοντας την αγαπημένη του στον κόσμο των νεκρών. Δεν μπορεί με τίποτα να ζήσει χωρίς αυτήν δίπλα του και η ανάμνησή της τον σκοτώνει. Ρομαντικό, ποιητικό, λιτό. Σκέφτηκα κατευθείαν το ασπρόμαυρο και πολύ στυλιζαρισμένο ντύσιμο της ταινίας, μιας και δεν έχει καθόλου διάλογο ήθελα να θυμίζει οπτικά βουβή ταινία, επηρεασμένη από τον Γερμανικό εξπρεσσιονισμό. Γυρίστηκε σε δύο μέρες, συνεργείο δεν υπήρχε, είχα μόνο έναν διευθυντή φωτογραφίας, δύο μακιγιέρ και τους ηθοποιούς μου. Πήρα πολλή βοήθεια βέβαια κι από τους συμφοιτητές της σχολής μου. Ήμουν πολύ στρεσαρισμένος αλλά σίγουρα αποτελεί την αγαπημένη μου δουλεία μέχρι στιγμής. Η όλη εμπειρία με έκανε να καταλάβω ότι τελικά αυτό που θέλω να κάνω είναι να σκηνοθετώ.
Η ταινία σου με τίτλο ”Nightmares” αφήνει μια αλλόκοτη έως ανατριχιαστική αίσθηση στον θεατή μέσα από διάφορες εικόνες.Τι επιχείρησες να πετύχεις μέσα από αυτή;
Αυτό που προσπάθησα να πετύχω μέσα από αυτή την ταινία είναι την αίσθηση που σου προκαλεί ένας εφιάλτης. Η ταινία είναι το τρίτο μέρος μιας τριλογίας ταινιών με θέμα τα όνειρα. Ακολουθεί την Κάθοδο όπου εκεί βλέπουμε τον Ορφέα που τον στοιχειώνει ακόμα βαθιά η απώλεια της αγαπημένης του.Ήθελα να μιλήσω για το υποσυνείδητο. Για το πώς στα όνειρα εμφανίζονται οι μεγαλύτεροι μας πόθοι αλλά ακόμα και πράγματα για τον πιο βαθύ απόκρυφο και ουσιαστικά άγνωστο εαυτό μας. Το Νightmares μιλάει για την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα μια πριγκίπισσας, ειδικά σε μια εποχή όπου υπήρχε έντονη σεξουαλική καταπίεση στις γυναίκες. Κοιμάται και εμείς παρακολουθούμε σκοτεινά, εφιαλτικά κομμάτια του εαυτού της. Ήθελα να πετύχω κάπως την αίσθηση ότι βυθιζόμαστε κι εμείς στον εφιάλτη της που είναι γεμάτος από ερωτικές και μακάβριες εικόνες.
Πώς κρίνεις τη θέση του φανταστικού και του τρόμου στον ελληνικό κινηματογράφο;
Η αλήθεια είναι ότι ο τρόμος και το φανταστικό στοιχείο στον ελληνικό κινηματογράφο δεν εμφανίζονται συχνά. Υπάρχουν βέβαια αρκετά καλές ταινίες μικρού μήκους που έτυχε να δω με αυτά τα στοιχεία και κάποιες ταινίες μεγάλου μήκους με ζόμπι όπως Το Κακό και Το Κακό στην Εποχή των Ηρώων. Μια πάρα πολύ καλή ταινία επίσης του είδους είναι και Ο Χειμώνας του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα. Γίνονται κατά καιρούς κάποιες προσπάθειες αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν πιστεύω αρκετά καλά σενάρια ώστε να καταφέρουν τέτοιες ταινίες να πάρουν τον δρόμο τους, και δύσκολα ένας Έλληνας θα το επιχειρήσει. Για κάτι επικής φαντασίας ας πούμε, φυσικό και επόμενο να μην το επιχειρήσουν καθώς δεν υπάρχει μπάτζετ για κάτι τέτοιο. Αλλά μπορούν να γίνουν φοβέρες δουλειές πιστεύω και με χαμηλό μπάτζετ που να έχουν το φαντασιακό στοιχείο μέσα (σ.σ: Τα Χρονικά του Δρακοφοίνικα αποτελούν ένα αξιόλογο παράδειγμα) ή και του τρόμου. Ελπίζω να βρει κι αυτό το είδος τον δρόμο του εδώ. Πολύ θα ήθελα να γίνουν τέτοιες ταινίες και να μην φοβηθούν νέοι ταλαντούχοι σκηνοθέτες να καταπιαστούν με τέτοιου είδους ιστορίες.
Ποια είναι τα κινηματογραφικά σου σχέδια για το μέλλον;
Δεν υπάρχουν σχέδια.Έχω γράψει κάποια σενάρια για ταινίες μικρού μήκους. Εφόσον αγαπώ πολύ αυτό που κάνω σίγουρα θα κάνω όσο ζω ταινιάκια. Εύχομαι κάποια στιγμή να ταξιδέψουν σε φεστιβάλ και να αναγνωριστεί η δουλειά μου και κάποια στιγμή να καταφέρω να κάνω επιτέλους και μία ταινία μεγάλου μήκους. Βέβαια είμαι μικρός ακόμα οπότε δεν με χαλάει να είμαι μικρομηκάς για κάποια χρόνια μέχρι να ωριμάσει ακόμα περισσότερο η σκέψη μου. Όσο ζω μαθαίνω, και όσο μαθαίνω εξελίσσομαι.
Περισσότερες ταινίες του Ανδρέα Παπαδόπουλου μπορείτε να βρείτε εδώ.
Tags: Fear , Films , Goth , horror , Interview , Movies , Poe , Roman Polanski , Short Films , Shorts , Stanley Kubrick , Tim Burton , weird , αλλόκοτο , Ανδρέας Παπαδόπουλος , Βίντεο , Γκοθ , Έντγκαρ Άλαν Πόε , Εξορκιστής , Εφιάλτης στο Δρόμο με τις Λεύκες , Ορφέας και Ευρυδίκη , Στάνλευ Κιούμπρικ , Συνέντευξη , ταινία , Ταινίες , Ταινίες Μικρού Μήκους , Τιμ Μπάρτον , Το Κακό , τρόμος , φαντασία , Φόβος , Φρίκη , Ψαλιδοχέρης
Σχόλια και απόψεις.
Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.