Η θετική προέκταση του φόβου

“Ο φόβος έδωσε την ευκαιρία στην τέχνη του Κινηματογράφου, της Λογοτεχνίας και της Ζωγραφικής να μεγαλουργήσουν…”
Η Μαρία Σκαμπαρδώνη εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους ο φόβος μπορεί να λειτουργήσει θετικά, με έναν ιδιαίτερα παράδοξο τρόπο.

24 Φεβρουαρίου 2020

 

Το κλάμα σηματοδοτεί τον ερχομό μας στον κόσμο αυτό. Από τότε, από την πρώτη μας στιγμή στον κόσμο αυτό, είμαστε προσωπικότητες που προσπαθούμε να αποκωδικοποιήσουμε το άγνωστο και να εμβαθύνουμε στο ανεξερεύνητο.

Είμαστε άτολμοι ως παιδιά. Βάζουμε το χέρι μας στην πρίζα, τρέχουμε το ποδήλατο στο δρόμο δίχως να υπολογίζουμε το αυτοκίνητο που έρχεται από την άλλη πλευρά, ζούμε ελεύθεροι.

Τότε, οι γονείς και το ευρύτερο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, μας μαθαίνουν ένα συναίσθημα δευτερογενές (δηλαδή, ο άνθρωπος το αναδύει από την επαφή με το κοινωνικό περιβάλλον γύρω του) που κάποιες φορές λειτουργεί προστατευτικά και άλλες εκφοβιστικά: το φόβο.

Φοβόμασταν να βάλουμε μετά το χέρι μας στη πρίζα επειδή θα παθαίναμε ηλεκτροπληξία, φοβόμασταν τον εφιάλτη που βλέπαμε στον ύπνο μας και ξυπνούσαμε κάθιδροι, φοβόμασταν να κάνουμε κοπάνα από το σχολείο μήπως μας τιμωρήσει η μητέρα μας.

Ο φόβος στην Ψυχολογία, ερμηνεύεται ως η πίστη του ανθρώπου πως κάτι κακό θα του συμβεί, με αποτέλεσμα να εκδηλώσει διάφορες μορφές άμυνας.

Ο φόβος έδωσε την ευκαιρία στην τέχνη του Κινηματογράφου, της Λογοτεχνίας και της Ζωγραφικής να μεγαλουργήσουν. Ο σπουδαίος Άλφρεντ Χίτσκοκ πόνταρε επάνω στο φόβο των θεατών και δημιούργησε το αξεπέραστο αριστούργημά του ‘’Ψυχώ’’, ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε δημιούργησε το ποίημά του ‘’το Κοράκι’’ και κατάφερε να προκαλέσει ρίγη ανατριχίλας στους θαυμαστές της Ποίησης. Ο έντονος υπαρξιακός φόβος του Έντβαρντ Μουνκ ήταν εκείνος που τον ώθησε να δημιουργήσει το αριστούργημά του ‘’Η Κραυγή’’.

Η λογοτεχνία του τρόμου όπως και το σινεμά, εμπνεύστηκαν από αυτό το συναίσθημα και δημιούργησαν αξεπέραστα έργα τέχνης που ανάγκασαν πολλούς ανθρώπους να χάσουν τον ύπνο τους για αρκετό καιρό.

Ο φόβος ουκ ολίγες φορές μάλιστα, έχει γίνει όπλο στα χέρια πολιτικών, θρησκευτικών ηγετών, μέσων μαζικής ενημέρωσης, τα οποία θέλουν να ελέγχουν τον άνθρωπο μέσω της παραπληροφόρησης και της δημιουργίας ενοχών. Και η ίδια η Πολιτεία μας οδηγεί να αισθανόμαστε φόβο και να αποστρεφόμαστε τις ηθικά και ποινικά αξιόποινες πράξεις, προσπαθώντας να αποφύγουμε το φόβο της τιμωρίας.

Ο φόβος υπάρχει στον άνθρωπο και για υπαρκτούς και ανύπαρκτους λόγους. Μπορεί πχ, ένας άνθρωπος να έχει τη βεβαίωση του γιατρού πως η καρδιά του είναι υγιής και πάλι να φοβάται επειδή εκείνος θεωρεί πως έχει καρδιολογικό πρόβλημα. Φόβο μπορεί να έχει επίσης κάποιος που περπατάει μόνος μία νυχτερινή ώρα, γεγονός που έχει λογική υπόσταση.

Το συναίσθημα του φόβου ως φαινόμενο που υπάρχει σε κάθε άνθρωπο, δεν είναι κάτι αμιγώς καλό ή αμιγώς κακό. Μπορεί να προστατεύσει τον άνθρωπο από επικίνδυνη κατάσταση, αλλά μπορεί και να τον καταρρακώσει ψυχολογικά με ανυπόστατο άγχος και καταστάσεις που δεν ισχύουν.

Ο φόβος μπορεί να λειτουργήσει θετικά μόνο όταν οφείλεται σε μία πραγματική κατάσταση και μπορεί να μας ωθήσει να δράσουμε και προστατευτικά για εμάς. Για αυτό και είναι σημαντικό να ξεχωρίζουμε το φόβο από το παράλογο που δε βασίζεται σε αληθινά στοιχεία.

 

Main Image Reference

Tags: horror , Psycho , Spooky , άγνωστο , άγχος , αλλόκοτο , Άλφρεντ Χίτσκοκ , άμυνα , ανατριχίλα , ανεξερεύνητο , άρθρο , βράδυ , Γιατρός , δρόμος , Έντβαρτ Μουνκ , Έντγκαρ Άλαν Πόε , Ζωγραφική , Η Κραυγή , ηγέτης , θαυμασός , Θρησκεία , κακό , καλό , καρδιά , Κινηματογράφος , κλάμα , Κοράκι , κόσμος , λογική , Λογοτεχνία , λογοτεχνία Τρόμου , μέσα μαζικής ενημέρωσης , μυστήριο , νύχτα , όπλο , Παιδί , παιδιά , παραπληροφόρηση , περιβάλλον , πολιτική , πρίζα , προστασία , προσωπικότητα , ρίγος , σινεμά , σκοτάδι , ταινία , Ταινίες , τιμωρία , τρόμος , ύπνος , Φόβος , ψυχολογία

Μαρία Σκαμπαρδώνη

Δημοσιεύτηκε 24 Φεβρουαρίου, 2020

Σχόλια και απόψεις.

Η γνώμη σας είναι πάντα καλοδεχούμενη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Ενημερωθείτε για τα νέα μας πρώτοι, απευθείας από το email σας.